Quyết sách lịch sử - ''bệ phóng'' đưa đất nước sang kỷ nguyên mới

Quốc hội biểu quyết thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp 2013.

1. Phát biểu ngay sau khi Quốc hội biểu quyết thông qua Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 với 100% ý kiến tán thành, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị, các cơ quan chủ động phối hợp để có thể trình Chủ tịch nước ký lệnh công bố Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam. Ngay chiều 16/6, với tinh thần rất khẩn trương, Văn phòng Chủ tịch nước cũng đã họp báo công bố các Nghị quyết kể trên.

Trước đó, phát biểu khai mạc Kỳ họp thứ 9, cũng chính Chủ tịch Quốc hội đã thông tin: Kỳ họp này, Quốc hội sẽ xem xét, thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013. Theo Chủ tịch Quốc hội, đây là nhiệm vụ mang tính chiến lược cả về chính trị và pháp lý, nhằm thể chế hóa kịp thời các chủ trương lớn của Đảng, đặc biệt là về sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước theo hướng “tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, gần dân, sát dân, sát thực tiễn”. Để triển khai nhiệm vụ này, Quốc hội đã thành lập Ủy ban Dự thảo sửa đổi, bổ sung Hiến pháp năm 2013 với nhiều đổi mới trong phương pháp và quy trình thực hiện. Đặc biệt là đã tổ chức lấy ý kiến rộng rãi của Nhân dân, làm căn cứ để Ủy ban Dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều Hiến pháp năm 2013 nghiên cứu, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013, trình Quốc hội xem xét, thông qua.

Nói như vậy là bởi, sau một thời gian thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW về thực hiện tinh gọn, sắp xếp tổ chức bộ máy, Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương đã có quyết định mang tính lịch sử đó là tiếp tục sắp xếp, tinh gọn bộ máy và đặc biệt là sắp xếp các đơn vị hành chính cấp tỉnh, kết thúc hoạt động của cấp huyện. Đây là nhiệm vụ rất lớn, đòi hỏi các cơ quan của Quốc hội, cơ quan trình phải chuẩn bị các dự án luật, các đề án để phục vụ quá trình sắp xếp. Với tinh thần “vừa chạy vừa xếp hàng” chỉ trong một thời gian rất ngắn các vấn đề quan trọng nêu trên đã được các cơ quan trình với chất lượng tốt và Quốc hội đã thống nhất bấm nút thông qua.

2. Trong Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 có một số điểm đáng chú ý. Trong đó, Nghị quyết làm rõ vai trò của MTTQ Việt Nam là tổ chức trung tâm của khối đại đoàn kết toàn dân tộc (tại Điều 9 của Hiến pháp, sửa đổi, bổ sung). Quy định này được xem là điểm quan trọng, tạo cơ sở hiến định cho việc sắp xếp, tinh gọn các tổ chức chính trị - xã hội và hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ, trực thuộc MTTQ Việt Nam, theo chỉ đạo và kết luận của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị và Ban Bí thư. Đồng thời, bổ sung, làm rõ nguyên tắc hoạt động của các tổ chức chính trị - xã hội cùng với các tổ chức thành viên khác của Mặt trận là: hiệp thương dân chủ, phối hợp và thống nhất hành động dưới sự chủ trì của MTTQ Việt Nam.

Nghị quyết cũng ghi nhận và thể hiện rõ nét vị trí, vai trò của Công đoàn Việt Nam, bảo đảm tính thống nhất, không trùng lặp với nội dung sửa đổi tại Điều 9 (tại Điều 10 của Hiến pháp). Bên cạnh đó, tại Khoản 1 Điều 84 của Hiến pháp, sửa đổi, bổ sung quy định cơ quan trung ương của các tổ chức chính trị - xã hội được quyền trình dự án luật trước Quốc hội và dự án pháp lệnh trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Quy định này nhằm phát huy vai trò chủ động, tích cực của các tổ chức chính trị - xã hội, phù hợp với vị trí và năng lực của họ, đồng thời bảo đảm tính dân chủ. Các tổ chức thành viên khác của Mặt trận sẽ thực hiện quyền đề nghị, kiến nghị xây dựng dự án luật, pháp lệnh thông qua Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam. Quy định này thể hiện tính dân chủ của chế độ xã hội chủ nghĩa, phát huy được vai trò tích cực, chủ động của các tổ chức chính trị-xã hội, đáp ứng nhu cầu chính đáng và thể hiện nguyện vọng, ý kiến của một bộ phận đông đảo người dân trong xã hội là đoàn viên, hội viên của các tổ chức này.

Tại Điều 110 của Hiến pháp, sửa đổi, bổ sung quy định về tổ chức đơn vị hành chính cho phù hợp với chỉ đạo tại Nghị quyết số 60 ngày 12/4/2025 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về tổ chức chính quyền địa phương hai cấp gồm: cấp tỉnh (gồm tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương) và cấp dưới tỉnh (gồm các đơn vị hành chính do luật định). Quy định này chính thức hóa việc không còn cấp hành chính huyện.

Phát biểu giải trình tại phiên thảo luận các nội dung Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch UB TƯ MTTQ Việt Nam Đỗ Văn Chiến cho rằng việc sửa đổi, bổ sung lần này sẽ: Tạo cơ sở pháp lý cho hoạt động của MTTQ, các tổ chức chính trị xã hội và phát huy quyền làm chủ của nhân dân. Việc củng cố, tăng cường sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, một truyền thống cực kỳ quý báu của dân tộc ta, “chắc chắn quyết định của Quốc hội tại hội trường Diên Hồng sẽ phát huy hào khí Hội nghị Diên Hồng năm xưa của cha ông, động viên, khích lệ toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta đồng lòng, chung sức đưa đất nước ta bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Khơi dậy mạnh mẽ khát khao cống hiến trí tuệ, công sức của mình, của các tầng lớp nhân dân hiện thực hóa khát vọng xây dựng thành công một nước Việt Nam hòa bình, độc lập, thống nhất, dân chủ và giàu mạnh như di nguyện của Bác Hồ kính yêu”, Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Đỗ Văn Chiến nhấn mạnh.

3. Như vậy là với tinh thần làm việc tích cực, khẩn trương, nghiêm túc, cầu thị, khoa học và trách nhiệm, Ủy ban dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 đã hoàn thành nhiệm vụ đặc biệt quan trọng mà Quốc hội giao ngay từ phiên đầu tiên của Kỳ họp thứ 9 này.

Nhưng sự thành công ấy sẽ không trọn vẹn nếu không có sự tham gia rất tích cực, trách nhiệm, tâm huyết của các tầng lớp Nhân dân. Chỉ trong một thời gian rất ngắn đã có hơn 280 triệu lượt ý kiến đóng góp cho việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp 2013- điều đó đã góp phần làm nên bản dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam trình Quốc hội xem xét thông qua – bản Nghị quyết ấy thực sự kết tinh trí tuệ của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, đã phản ánh sâu sắc ý chí, nguyện vọng của Nhân dân, kết hợp giữa ý Đảng, lòng dân, phù hợp với tình hình thực tiễn và yêu cầu xây dựng, bảo vệ, phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới. Và, nó cũng đánh dấu một thời khắc lịch sử khi chúng ta có một bộ máy của hệ thống chính trị thông suốt, tinh gọn từ trên xuống dưới, chúng ta đã chuẩn bị sẵn sàng đầy đủ để bước sang một trang sử mới của đất nước.

Hoàng Mai