Quốc hội thảo luận Nghị quyết về miễn, hỗ trợ học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh phổ thông, người học chương trình giáo dục phổ thông tại các cơ sở giáo dục trong hệ thống giáo dục quốc dân

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh điều hành phiên họp

Tại phiên thảo luận, các đại biểu cơ bản tán thành với chủ trương trong dự thảo nghị quyết; cho rằng đây là một chính sách an sinh xã hội có ý nghĩa nhân văn sâu sắc, nhận được sự quan tâm, mong đợi và ủng hộ của đông đảo cử tri, nhân dân cả nước. Chính sách này thể hiện rõ quan điểm, đường lối nhất quán của Đảng và Nhà nước trong việc coi giáo dục là quốc sách hàng đầu, là nền tảng để xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao, phục vụ công cuộc phát triển đất nước, nhất là trong bối cảnh hiện nay khi khoa học kỹ thuật, công nghệ phát triển mạnh mẽ, đặt ra yêu cầu rất cao về nguồn nhân lực.

Các đại biểu nhấn mạnh, việc miễn học phí đối với học sinh mầm non và phổ thông không chỉ giúp giảm gánh nặng tài chính cho các gia đình, bảo đảm quyền tiếp cận giáo dục của mọi trẻ em, mà còn tạo thêm động lực cho xã hội cùng chung tay đầu tư cho giáo dục, góp phần xây dựng một xã hội học tập, phát triển bền vững.

Đề xuất quy định bổ sung mức hỗ trợ không thấp hơn mức trần học phí công lập tại địa phương

Tại phiên họp, đại biểu Trần Khánh Thu, Đoàn ĐBHQ tỉnh Thái Bình ghi nhận Ban soạn thảo đã tiếp thu và điều chỉnh cơ bản các ý kiến của các ĐBQH tại thảo luận tổ, cụ thể: Tại Điều 2 của bản Dự thảo mới đã rõ 2 nhóm chính sách là miễn học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh phổ thông, người học chương trình giáo dục phổ thông trong cơ sở giáo dục công lập và hỗ trợ học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh phổ thông, người học chương trình giáo dục phổ thông trong cơ sở giáo dục dân lập, tư thục, và cũng đã bổ sung mức hỗ trợ đóng học phí do Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định theo khung học phí do Chính phủ quy định. Vì đây là một chính sách nhân văn và đột phá nên đại biểu Trần Khánh Thu đề nghị quy định bổ sung mức hỗ trợ không thấp hơn mức trần học phí công lập tại địa phương hoặc mức ngân sách nhà nước chi bình quân cho học sinh trong hệ thống giáo dục công lập ngay trong Nghị quyết.

Đại biểu Trần Khánh Thu, Đoàn ĐBHQ tỉnh Thái Bình phát biểu

Đại biểu Trần Khánh Thu cũng cho rằng, dự thảo đang giao cho Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định mức hỗ trợ, mặc dù tại Điều 3 đã có quy định Ngân sách trung ương hỗ trợ đối với các địa phương chưa cân đối được ngân sách để thực hiện chính sách miễn, hỗ trợ học phí; nhưng chưa quy định rõ được nguyên tắc hỗ trợ, tiêu chí xác định mức hỗ trợ, có thể dẫn đến sự chênh lệch giữa các địa phương, nhất là những địa phương có điều kiện ngân sách tốt sẽ hỗ trợ rất cao hơn, còn các tỉnh khó khăn có thể hỗ trợ rất thấp và không đủ nguồn lực để thực hiện, ảnh hưởng đến quyền lợi của người học. Đại biểu Trần Khánh Thu đề nghị cần phải bổ sung quy định nguyên tắc xác định mức hỗ trợ, đảm bảo công bằng, hợp lý và ưu tiên những địa phương ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng điều kiện kinh tế khó khăn và đặc biệt khó khăn. Điều này vừa đảm bảo tính nhân văn của chính sách, góp phần thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các vùng miền để mọi người đi học đều được hỗ trợ.

Tăng cường vai trò điều tiết của ngân sách trung ương

Đại biểu Vương Thị Hương, Đoàn ĐBHQ tỉnh Hà Giang phát biểu

Tại khoản 2 Điều 3 Dự thảo nghị quyết quy định về Kinh phí thực hiện chính sách miễn, hỗ trợ học phí: “Ngân sách trung ương hỗ trợ đối với các địa phương chưa cân đối được ngân sách để thực hiện chính sách miễn, hỗ trợ học phí theo quy định của pháp luật”. Về nội dung này, đại biểu Vương Thị Hương, Đoàn ĐBHQ tỉnh Hà Giang bày tỏ đồng tình với quy định trên, kiến nghị Quốc hội, Chính phủ tiếp tục quan tâm, tăng cường vai trò điều tiết của ngân sách trung ương để hỗ trợ kịp thời cho những địa phương không đủ khả năng cân đối ngân sách; tăng cường tính công bằng trong phân bổ ngân sách gắn với tiêu chí mức độ khó khăn, nhu cầu thực tế và khả năng thực hiện của từng địa phương; đảm bảo phân bổ đủ ngân sách, đủ nguồn lực cho các cơ sở giáo dục – nơi trực tiếp thực hiện chính, đặc biệt là các cơ sở giáo dục vùng đồng bào dân tộc thiểu số miền núi, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.

Xem xét cấp bù kinh phí cho các cơ sở giáo dục

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga, Đoàn ĐBHQ tỉnh Hải Dương phát biểu

Cho ý kiến về nội dung này, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga, Đoàn ĐBHQ tỉnh Hải Dương cho rằng tại các cơ sở giáo dục mầm non và phổ thông công lập thuộc hệ thống giáo dục quốc dân, khoản thu học phí hiện vẫn đang là một trong những nguồn thu quan trọng, trực tiếp phục vụ cho hoạt động chi thường xuyên của nhà trường, đặc biệt là các khoản chi liên quan đến hỗ trợ giảng dạy, chăm sóc học sinh, duy tu cơ sở vật chất, bổ sung thiết bị dạy học, trả thù lao cho một số bộ phận hợp đồng ngoài biên chế… Bên cạnh đó, Nghị quyết cũng nêu rõ “kinh phí thực hiện chính sách này do ngân sách nhà nước bảo đảm theo các quy định hiện hành và giao Chính phủ chỉ đạo, hướng dẫn tổ chức thực hiện Nghị quyết này. Do đó, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga đề nghị Chính phủ chỉ đạo các cơ quan chức năng khẩn trương ban hành các phương án, hướng dẫn, cơ chế cấp bù kinh phí cho các cơ sở giáo dục nhằm bảo đảm chất lượng giáo dục, không làm ảnh hưởng tới quyền lợi của học sinh cũng như điều kiện làm việc, giảng dạy của đội ngũ nhà giáo ngay từ đầu năm học mới.

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn phát biểu tiếp thu, giải trình, làm rõ một số vấn đề ĐBQH nêu

Phát biểu tiếp thu, giải trình và làm rõ một số vấn đề mà đại biểu Quốc hội quan tâm, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn nêu rõ, về vấn đề cách chi trả cho đối tượng ở các trường ngoài công lập, Chính phủ sẽ cân nhắc thêm về mặt kỹ thuật để tính toán phù hợp nhất. Về việc xác định mức hỗ trợ cho học sinh ở các địa phương khác nhau, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho biết hiện nay, mức học phí đang thực hiện quy định trong Nghị định số 81/2021 và được sửa đổi bởi Nghị định 97/2023, trong đó quy định khung học phí cho bậc mầm non phổ thông và đại học thì cách tính học phí hiện nay đang chia ra làm ba khu vực vùng miền trong cả nước dựa theo mức chi phí sinh hoạt tại các khu vực đô thị, đồng bằng và khu vực miền núi, hải đảo, vùng khó khăn, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết hiện đang tích cực triển khai xây dựng Nghi định để thay thế cho 2 nghi định trên, cố gắng trong tháng 6 này có thể hoàn tất và ban hành được cùng thời điểm khi Nghị quyết về miễn, hỗ trợ học phí được Quốc hội thông qua và có hiệu lực. Về các ý kiến liên quan đến khung và mức hỗ trợ, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho biết sẽ làm việc với Bộ Tài chính để khi Nghị định ban hành sẽ khả thi và phù hợp với tình hình các địa phương.

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn phát biểu tiếp thu, giải trình, làm rõ một số vấn đề ĐBQH nêu

Kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh ghi nhận những ý kiến xác đáng của các đại biểu Quốc hội về Dự thảo Nghị quyết về miễn, hỗ trợ học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh phổ thông, người học chương trình giáo dục phổ thông tại các cơ sở giáo dục trong hệ thống giáo dục quốc dân. Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh cho rằng dù điều kiện kinh tế xã hội của đất nước còn nhiều khó khăn nhưng chính sách này đã thể hiện sự quan tâm sâu sắc, tầm nhìn chiến lược của Đảng, Nhà nước đối với sự nghiệp giáo dục vì sự phát triển bền vững của quốc gia và hạnh phúc của nhân dân. Sự đồng thuận cao trong Quốc hội cũng phản ánh sự đồng lòng, đồng thuận trong xã hội đối với một chủ trương lớn, hợp lòng dân và đúng đòi hỏi của thực tiễn.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh phát biểu kết luận

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh đề nghị Chính phủ phối hợp chặt chẽ, hiệu quả với Ủy ban Văn hóa và Xã hội, các cơ quan có liên quan tiếp tục rà soát kỹ lưỡng, tiếp thu đầy đủ các ý kiến của các đại biểu Quốc hội, hoàn thiện Dự thảo nghị quyết với tinh thần trách nhiệm cao nhất./.

Hà Thu – Cao Hoàng – Thế Anh – Vũ Hiếu