Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định: Chỉ quy định những vấn đề lớn thuộc thẩm quyền của Quốc hội

Toàn cảnh phiên thảo luận tại tổ 10

Phát biểu tại phiên thảo luận về dự án Luật Đường sắt (sửa đổi), Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết ban đầu dự kiến Dự án Luật Đường sắt (sửa đổi) sẽ được trình Quốc hội xem xét, thông qua tại 2 kỳ họp, và tại kỳ họp này, Chính phủ trình UBTVQH dự thảo Nghị quyết của Quốc hội thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để đầu tư phát triển hệ thống đường sắt nhằm đẩy nhanh tiến độ các dự án cấp bách đang triển khai. Tuy nhiên, sau khi báo cáo và xin ý kiến của cấp có thẩm quyền, phương án đã được điều chỉnh theo hướng: những chính sách đã rõ, cụ thể của dự thảo Nghị quyết thì đưa ngay vào dự án luật này, và xem xét, thông qua để thực hiện.

“Chính phủ và Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã rất khẩn trương tiếp thu hoàn chỉnh dự thảo luật. Tại Phiên họp thứ 46, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thảo luận kỹ, Chính phủ cũng có báo cáo tiếp thu, giải trình số 519 ngày 15/6, tôi đánh giá là rất nghiêm túc” – Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nhấn mạnh.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định phát biểu tại Tổ 10

Cũng theo Phó Chủ tịch Quốc hội, quá trình xây dựng dự thảo luật đã có sự tinh gọn đáng kể, chỉ quy định những vấn đề thuộc thẩm quyền của Quốc hội, những nội dung không thuộc thẩm quyền của Quốc hội như trình tự,thủ tục sẽ giao cho Chính phủ quy định.

Dự thảo luật cũng đã được bổ sung các quy định về giám sát của Quốc hội, đại biểu Quốc hội và các cơ quan của Quốc hội, nhằm đảm bảo các cơ chế, chính sách mới được thực hiện hiệu quả trên thực tế và có giám sát. Qua đó, nâng cao trách nhiệm của các đại biểu Quốc hội, đoàn đại biểu Quốc hội. Ngoài ra, các nội dung liên quan đến Luật Thủ đô và các luật có liên quan khác cũng đã được rà soát, điều chỉnh kỹ lưỡng để bảo đảm tính thống nhất và đồng bộ trong hệ thống pháp luật.

Các đại biểu tham dự phiên thảo luận tại Tổ 10

Góp ý về một số nội dung cụ thể về quản lý đất đai liên quan đến hành lang an toàn đường sắt, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho rằng cần phân biệt rõ hai trường hợp: “dân lấn đường sắt” và “đường sắt lấn dân”. Về trường hợp “dân lấn đường sắt”, theo Phó Chủ tịch Quốc hội, các quy định về hành lang an toàn đường sắt đã có từ lâu, tuy nhiên, việc quản lý và tổ chức thực hiện còn chưa nghiêm, dẫn đến nhiều trường hợp người dân xây dựng vi phạm, thậm chí có nơi đã cấp sổ đỏ cho các công trình vi phạm.

Phó Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, đối với những công trình ảnh hưởng trực tiếp đến an toàn đường sắt và tính mạng người dân, cần dỡ bỏ ngay. Nếu người dân có giấy tờ hợp lệ, cần thực hiện bồi thường, còn không có giấy tờ thì có thể cưỡng chế theo đúng quy định. Với những trường hợp khó khăn đặc biệt, cần xem xét hỗ trợ bằng các chính sách an sinh xã hội.

Các đại biểu tham dự phiên thảo luận tại Tổ 10

Với các công trình chưa ảnh hưởng trực tiếp đến an toàn hành lang đường sắt, theo Phó Chủ tịch Quốc hội, phải yêu cầu chủ công trình cam kết không cơi nới, không xây cao tầng, không lấn chiếm thêm diện tích, và chịu sự giám sát của chính quyền địa phương và Hội đồng nhân dân. Thậm chí, phải ký cam kết ba bên giữa chủ công trình – chính quyền – ngành đường sắt, quy rõ trách nhiệm nếu có sự cố xảy ra.

“Thường xuyên có giám sát và giao cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có hướng dẫn từng đoạn một, đoạn của tỉnh nào thì tỉnh đấy chịu trách nhiệm và sau này đi qua xã thì xã phải chịu trách nhiệm tham mưu cho tỉnh”- Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nhấn mạnh.

Về trường hợp “đường sắt lấn dân”, Phó Chủ tịch Quốc hội cũng chỉ rõ, trong quy hoạch mới, đường sắt phải có hành lang bảo vệ rõ ràng, đúng quy định. Những hộ dân thuộc diện phải giải tỏa sẽ được hưởng các chính sách theo nguyên tắc: “Tái định cư phải bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ.” Đây là nguyên tắc đã được quy định trong Luật Đất đai.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định phát biểu tại Tổ 10

Chỉ quy định những vấn đề lớn thuộc thẩm quyền của Quốc hội

Cho ý kiến về Chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng đường vành đai 4 Thành phố Hồ Chí Minh, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nêu rõ sự cần thiết của dự án, Thành phố Hồ Chí Minh đã có quá trình chuẩn bị dự án từ rất sớm và kỹ lưỡng.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nhấn mạnh đây là nghị quyết mà Quốc hội phê duyệt chủ trương đầu tư do vậy chỉ nên thể hiện trong Nghị quyết những vấn đề lớn thuộc thẩm quyền của Quốc hội, không nên quy định quá chi tiết, tránh khi có thay đổi nhỏ lại phải trình Quốc hội điều chỉnh. Trong những trường hợp cấp bách cần điều chỉnh giữa hai kỳ họp, Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét quyết định, sau đó báo cáo lại để Quốc hội giám sát. “Nghị quyết này cần phải viết lại theo hướng đơn giản hơn, gọn gàng hơn, rành mạch hơn và đúng thẩm quyền Quốc hội”- Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nhấn mạnh.

Lưu ý về việc các tỉnh thành mới được hình thành sau thực hiện sáp nhập các đơn vị hành chính, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị, Chính phủ tiếp thu, giải trình, hoàn chỉnh dự thảo Nghị quyết và các phụ lục kèm theo, bảo đảm đồng bộ, thống nhất với Nghị quyết của Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025 đã được thông qua ngày 12/6. Theo đó, cần rà soát, cập nhật, tính toán lại các nội dung liên quan đến thẩm quyền, trình tự thủ tục, cơ cấu vốn, cơ cấu đất…, để bảo đảm phù hợp với thực tế sau sáp nhập.

Đại biểu Phan Đức Hiếu, Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình

Đề xuất quy định một mức trần chung, đảm bảo tính khả thi của dự án

Liên quan đến Dự án đầu tư xây dựng đường vành đai 4 Thành phố Hồ Chí Minh, đại biểu Phan Đức Hiếu, đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình bày tỏ băn khoăn về phương án đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP) của Dự án đường Vành đai 4 TP.HCM, trong đó tỷ lệ vốn được đề xuất là 70% từ ngân sách Nhà nước và 30% từ nhà đầu tư tư nhân. Đại biểu cho rằng cần tính toán lại mức độ hấp dẫn của dự án, bởi không phải đoạn tuyến nào cũng thu hút được nhà đầu tư.

Để tránh tình trạng phải liên tục thay đổi phương án đầu tư giữa chừng, đại biểu đề nghị cần quy định rõ một mức “trần chung” cho tỷ lệ vốn đầu tư từ ngân sách Nhà nước, đồng thời cho phép linh hoạt tùy theo điều kiện cụ thể từng đoạn tuyến. Đại biểu gợi ý có thể cân nhắc tỷ lệ trần tối đa lên tới 80%, trong đó một số đoạn tuyến có thể áp dụng tỷ lệ 50-50 hoặc 60-40 nếu hấp dẫn với nhà đầu tư, còn những đoạn khó thu hút nhà đầu tư có thể giữ ở mức 80% từ ngân sách.

Bên cạnh đó, đại biểu cũng đề nghị cần tính toán thật kỹ về nguồn vật liệu xây dựng, đặc biệt là đất, để bảo đảm tiến độ thi công trong bối cảnh TP.HCM đang triển khai đồng thời nhiều công trình lớn.

Lan Anh – Cao Hoàng