Những món ăn kiêng kỵ ngày Tết theo quan niệm 'có kiêng có lành'

Trứng vịt lộn

Trứng vịt lộn là món ăn ngon và bổ dưỡng. Tuy nhiên theo quan niệm của người miền Trung và miền Bắc thì không nên ăn trứng vịt lộn vào đầu tháng và đầu năm.

Họ quan niệm rằng nếu ăn trứng vịt lộn vào đầu tháng, đầu năm thì cả tháng, cả năm đó sẽ không được may mắn. Mọi thứ xảy ra đều trái với ý mình.

Nhiều người tin rằng ăn trứng vịt lộn đầu năm có thể sẽ gặp phải những điều xui xẻo.

Là món ăn nhiều dinh dưỡng ngon miệng trứng vịt lộn còn là món ăn được chọn để “xả xui” hiệu quả. Những khi liên tiếp gặp chuyện không may hoặc tai vạ tới tấp người ta thường mua trứng vịt lộn về ăn để mong từ “lộn” trong món ăn này có thể giúp họ xoay chuyển tình thế.

Nếu ăn trứng vịt lộn vào ngày đầu tháng hoặc đầu năm theo âm lịch thì cả tháng và cả năm đó sẽ không gặp may mắn, mọi chuyện đều trái với ý mình. Do vậy, người lớn trong nhà đều dặn dò con cháu nên tránh không ăn trứng vịt lộn vào ngày Tết để ngăn chặn điều hung có thể xảy ra.

Mực

Mực cũng là loại thực phẩm có trong danh sách “đen” của cả ba miền Bắc, Trung, Nam. Nguyên nhân của điều này xuất phát từ quan niệm “đen như mực” của ông cha ta từ nhiều năm trước.

Ngày nay thì mực là một trong những món ăn đầu tiên được rất nhiều người liệt vào danh sách đen các món ăn mà chúng ta không nên ăn ngày Tết để tránh gặp phải sự xui xẻo, không may mắn cả năm.

Theo quan niệm nếu ăn mực vào đầu năm thì cả năm sẽ đen đủi, ăn mực đầu tháng sẽ không may mắn. Thậm chí nhiều bậc cha mẹ còn không cho con ăn mực trước ngày thi. Nhiều người kỵ ăn mực khi đi xa khi có công việc quan trọng.

Thịt vịt

Tương tự thịt chó, thịt vịt cũng là món ăn mà nhiều người, nhất là người miền Bắc và miền Trung tránh ăn vào dịp đầu năm.

Trong Đông y, thịt vịt có tính mát, ngọt có tác dụng làm chuyển động phong huyết và làm tăng thêm năng lực, bồi bổ cho cơ thể. Thịt vịt có tác dụng chữa nóng sốt cao đến co giật, giải độc mụn sưng và hạ nhiệt hiệu quả.

Tuy nhiên, vào dịp đầu năm mới thì món thịt vịt lại bị liệt vào danh sách các món ăn cần phải kiêng. Người ta cho rằng nếu ăn thịt vịt sẽ đen đủi, “tan đàn, xẻ nghé”. Thay vì sử dụng thịt vịt người ta dùng thịt gà với ý nghĩa cát tường.

Thịt chó

Nhiều người kiêng ăn thịt chó vào đầu năm, đầu tháng Âm lịch. (Ảnh minh họa)

Thịt chó rất giàu đạm và có hương vị thơm ngon đặc trưng. Thậm chí có thời gian đây được coi là món ăn “quốc hồn quốc túy”. Tuy nhiên nhiều người kiêng ăn loại thịt này vào dịp Tết Nguyên đán hoặc đầu các tháng Âm lịch.

Họ quan niệm thịt chó là món ăn tượng trưng cho sự xui xẻo nếu ăn vào những dịp này.

Về việc bắt nguồn quan niệm “ăn thịt chó giải xui”, có lẽ từ xa xưa trong dân gian Việt, chó thường được nhắc đến như hình ảnh của một con vật mang kiếp đen đủi chịu đựng.

Chính vì vậy ăn thịt chó cuối tháng và cuối năm là để cuốn đi những điều xui xẻo, không may mắn đã qua, người ta coi việc ăn thịt chó là vượt qua những giới hạn hay vận đen mà con người mắc phải còn đầu tháng và đầu năm thì tuyệt đối kiêng thịt chó để tránh vận xui.

Cá mè

Cá mè là thực phẩm bổ dưỡng, tốt cho sức khỏe, có thể chế biến thành các món ăn ngon đa dạng, lại có tác dụng chữa nhiều loại bệnh. Thịt cá có nhiều protid; mỡ cá có nhiều acid béo không no, mật cá chứa sterol tương tự như mật cá trắm và cá chép.

Theo Đông y, cá mè vị ngọt, tính ấm, không độc. Thịt cá mè ngon và béo; có tác dụng bổ não tủy, nhuận phế, ích tỳ vị. Cá mè mặc dù có nhiều tác dụng đối với sức khỏe con người nhưng lại là món ăn bị kiêng trong dịp Tết.

Người miền Bắc và miền Trung đều kiêng ăn cá mè đầu năm. Nhiều người cho rằng nguyên nhân là do chữ “mè” đi theo với chữ “mè nheo”. Hơn nữa cá mè còn tanh và nhiều xương hơn các loại cá khác.

Có lẽ vì thế họ quan niệm loài cá này sẽ mang đến một năm đen đủi. Nhất là với người miền Trung họ cho rằng ăn cá mè đầu năm thì cả năm sẽ bị “hãm tài”.

Tôm

Người miền Nam quan niệm tôm đầu to và đi giật lùi nên ăn tôm vào đầu năm sẽ khiến công việc khó thăng tiến.

Tôm là nguồn cung cấp protein và vitamin D tuyệt vời, mà không thêm carbohydrate vào lượng tiêu thụ hàng ngày của bạn. Các lợi ích sức khỏe của tôm bao gồm cải thiện sức khỏe của xương và não, quản lý cân nặng và giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Tôm có tác dụng chống viêm, phòng ngừa ung thư và các đặc tính chống lão hóa giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh về sức khỏe khác nhau, giúp điều trị thoái hóa điểm vàng liên quan đến tuổi tác và giảm mệt mỏi mắt, giảm đau kinh nguyệt.

Người miền Bắc không kiêng kị tôm vào những ngày Tết nhưng đối với người miền Nam thì lại đặc biệt “tránh” tôm vào dịp này bởi quan niệm con tôm đầu to và đi giật lùi nếu dùng món ăn có tôm vào đầu năm mới sẽ khó có thể làm mọi việc dễ dàng, đầu xuôi đuôi lọt được.

Do vậy nên mọi việc trong năm mới sẽ không thể nào diễn ra một cách thuận buồm xuôi gió, không thăng tiến và phát tài phát lộc được.

Sầu riêng

Trong sầu riêng chứa hàm lượng vitamin C, B, chất xơ, sắt, đồng, kali... tốt cho sức đề kháng, cải thiện lưu lượng máu và giúp vượt qua trầm cảm hiệu quả.

Như thế sầu riêng chính là lựa chọn hoàn hảo dành cho bạn khi đang có nhu cầu bổ sung thêm năng lượng cho cơ thể, bởi lẽ chỉ cần ăn 1/5 trái sầu riêng bạn đã có thể bổ sung nguồn năng lượng cần thiết cho cả một ngày dài.

Sầu riêng là món ăn vô cùng thơm ngon bổ dưỡng nhưng lại rất kị khi ăn vào ngày đầu năm vì có nhiều người sợ ăn vào sẽ gặp nhiều chuyện buồn lòng khiến cả năm u sầu, đau khổ.

Người miền Nam cũng coi trọng các nguyên tắc liên tưởng theo ngữ nghĩa của tên gọi, vì thế cũng tránh những loại quả có tên "xui xẻo" nên rất kỵ để ăn vào ngày đầu năm. Vì họ sợ ăn sầu riêng sẽ gặp nhiều chuyện buồn khiến cả năm u sầu, phiền não.

Đu đủ

Đu đủ là loại trái cây nhiệt đới có hương vị thanh mát, dịu ngọt cùng màu sắc hấp dẫn. Từ lâu, công dụng của đu đủ đã được chứng minh thông qua hàng loạt các lợi ích sức khỏe, khiến cho nó trở thành một loại trái cây được rất nhiều người ưa thích.

Người miền Bắc hoặc miền Nam đều quan niệm đu đủ là thứ không thể thiếu trong mâm ngũ quả, mang đến một năm đầy đủ, sung túc. Tuy nhiên người miền Trung lại kiêng ăn loại quả này.

Họ coi trọng nguyên tắc liên tưởng theo ngữ nghĩa của tên gọi, nên cũng tránh những loại quả có tên "xui xẻo". Theo đó không chọn quả đu đủ vì tên gọi này phát âm giọng miền Trung nghe gần như “thù đủ” với ý nghĩa không cát tường.

Chuối

Chuối có rất nhiều chất chống ôxy hóa, bảo vệ cơ thể khỏi các gốc tự do, ngoài ra nó còn là một thực phẩm để tăng hàm lượng magiê, kali, viatmin C và vitamin B6. Những ưu điểm vượt trội của chuối so với các loại hoa quả khác là không thể chối cãi.

Tuy chuối là loại quả không thể thiếu trong mâm ngũ quả của người dân miền Bắc nhưng với người miền Nam thì người ta lại kiêng không ăn chuối dịp đầu năm.

Từ "chuối" nói lái đi một chút sẽ thành từ "chúi" theo giọng miền Nam có nghĩa là không thể ngẩng lên được nên ăn chuối ngày Tết sẽ ảnh hưởng rất nhiều tới sự thăng tiến trong công việc.

Người miền Nam kiêng không ăn chuối dịp đầu năm

Cam, lê

Cam và lê và hai loại quả rất tốt cho sức khỏe, được nhiều người sử dụng hằng ngày. Tuy nhiên vào những ngày đầu tháng, đầu năm, đa số người miền Nam đều kiêng ăn cam và lê.

Đây là một trong những món ăn tuyệt đối không nên ăn trong những ngày đầu năm mới vì mong ước cả năm được hưởng những điều ngọt ngào, công việc sang năm sẽ tiến tới chứ không lùi, tránh xa những điều kém may mắn.

Cùng với chuối, cam và lê là những món ăn kiêng kị đối với người miền Nam vào dịp Tết. Theo quan niệm dân gian “Quýt làm, cam chịu” hay “lê lết” đều mang ý nghĩa xui rủi nên người Nam thường không nên bày biện các loại quả này trên mâm ngũ quả.

Những món ăn chua, cay, mặn, chát

Những món ăn chua cay, chát, mặn giúp gia tăng hương vị cho người ăn. Tuy nhiên các món ăn có vị chua, cay, mặn thì lại bị hạn chế trong những ngày Tết của người dân miền Nam.

Đầu năm mới mọi người thường chọn những món ăn có hương vị ngọt ngào để cả năm được trôi qua một cách bình yên và cả năm được hưởng những điều ngọt ngào. Họ kị những món ăn có vị chua, cay, chát, mặn để tránh xa khổ đau, chua chát trong cuộc sống.

Lời kết

Ở một khía cạnh nào đó kiêng những món ăn "kém may" cũng là biểu hiện của văn hóa truyền thống. Những sự kiêng tránh này tựu trung đều phản ánh mơ ước về một cuộc sống bình an, sung túc, may mắn cả năm.

Ngày nay, dù xã hội đã phát triển hiện đại hơn rất nhiều nhưng những quan niệm “có thờ có thiêng, có kiêng có lành” trong những món ăn Tết vẫn luôn tồn tại, là một nét văn hóa tinh thần vô cùng giá trị trong tâm hồn người Việt.

Bài viết chỉ có tính chất tham khảo, tuy nhiên, ăn uống điều độ chính là "chìa khóa" giúp bạn giữ gìn sức khỏe để ngày Tết thêm vui, khỏe, bình an.

Châu Anh