Những đột phá lớn của ngành Tài chính tạo nguồn lực phục vụ phát triển kinh tế - xã hội

Nước ta cũng đã có bước tiến dài trong hội nhập, đã thiết lập quan hệ ngoại giao với 193 quốc gia trên thế giới, có quan hệ Đối tác chiến lược và Đối tác toàn diện với hơn 30 nước; là thành viên tích cực của trên 70 tổ chức khu vực và quốc tế, đồng thời là mắt xích quan trọng trong 16 Hiệp định thương mại tự do (FTA), gắn kết với 60 nền kinh tế chủ chốt ở khu vực và toàn cầu.

Các hoạt động hợp tác tài chính đã từng bước nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế, góp phần quan trọng trong công cuộc cải cách kinh tế đất nước. Việt Nam cũng đã lọt Top 20 thế giới không chỉ về quy mô thương mại, mà còn trong thu hút đầu tư nước ngoài, nắm giữ vị trí quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Cùng với đó, gần 1 triệu doanh nghiệp đã được thành lập, góp phần quan trọng xây dựng một nền kinh tế Việt Nam độc lập, tự chủ, vững mạnh.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Lãnh đạo Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế bấm nút Công bố Hệ thống Hóa đơn điện tử toàn quốc, năm 2022. Ảnh tư liệu.

Góp phần vào thành công chung đó, ngành Tài chính đã có những đột phá quan trọng nhằm tạo nguồn lực phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Công tác tài chính - ngân sách nhà nước (NSNN) và quản lý nợ công đã có những đóng góp quan trọng, quyết định đối với sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, xử lý các vấn đề cấp bách về thiên tai, dịch bệnh, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu và đẩy mạnh hội nhập kinh tế quốc tế, chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo.

1. Hiệu quả từ chính sách thu hút vốn đầu tư nước ngoài ùao Việt Nam

Việt Nam đang từng bước khẳng định vị thế là điểm đến đầu tư hấp dẫn trong khu vực. Trong những năm qua, dòng vốn FDI không ngừng gia tăng, đóng góp quan trọng vào tăng trưởng và chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Khu vực có vốn đầu tư nước ngoài ngày càng gắn bó chặt chẽ hơn với kinh tế trong nước, tạo nên sự cộng hưởng về công nghệ, lao động và chuỗi giá trị. Bước vào năm 2025, kỳ vọng đặt ra không chỉ là thu hút thêm dòng vốn chất lượng cao, mà còn là gia tăng tác động lan tỏa của khu vực FDI tới toàn bộ nền kinh tế: từ công nghiệp đến nông nghiệp, từ hạ tầng đến đổi mới sáng tạo đã góp phần hiện thực hóa các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021 - 2025.

2. Quy mô ngân sách nhà nước ngày càng được củng cố và mở rộng

Trong những năm qua, ngành Tài chính đã tập trung triển khai hiệu quả các giải pháp về tài chính - NSNN nhằm tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh, hỗ trợ người dân và doanh nghiệp, kiềm chế lạm phát; là một trong những công cụ sắc bén trong điều tiết vĩ mô nền kinh tế.

Quy mô NSNN ngày càng được củng cố và mở rộng, thu NSNN hàng năm đều vượt so với dự toán, năm sau cao hơn năm trước; cơ cấu thu chuyển biến tích cực, thu nội địa chiếm tỷ trọng ngày càng cao trong tổng thu NSNN. Qua đó, NSNN đã bảo đảm chi cho các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh và đảm bảo an sinh xã hội.

3. Tiên phong trong chuyển đổi số, xây dựng nền tài chính số

Với vai trò là “huyết mạch” của nền kinh tế, chuyển đổi số trong lĩnh vực tài chính là một trong những yếu tố then chốt cho chuyển đổi số quốc gia nói chung và thúc đẩy chuyển đổi số trong các lĩnh vực khác nói riêng.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng đánh cồng khai trương phiên giao dịch đầu năm 2025.

Trong nhiều năm liên tiếp, Bộ Tài chính luôn dẫn đầu trong xếp hạng về chỉ số sẵn sàng cho phát triển và ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông (chỉ số ICT Index). Các lĩnh vực như Thuế, Hải quan, Kho bạc..., luôn tiên phong trong thực hiện chuyển đổi số đã mang lại hiệu quả cho toàn xã hội, góp phần rút ngắn thời gian, giảm thiểu giấy tờ, thủ tục và chi phí cho doanh nghiệp, người dân.

4. Nâng hạng thị trường chứng Khoán - Khai mở tiềm năng, phát triển bền vững, minh bạch, hội nhập với thị trường tài chính toàn cầu

Thị trường chứng khoán Việt Nam không ngừng khai mở tiềm năng, là kênh dẫn vốn trung và dài hạn quan trọng của nền kinh tế, đồng thời trở thành “cửa sổ” hội nhập thị trường tài chính quốc tế.

Thị trường chứng khoán Việt Nam đang đứng trước cơ hội phát triển lên tầm cao mới với nhiều nỗ lực tăng cường hợp tác song phương, đa phương, tham gia tích cực vào các cam kết quốc tế và hướng tới các mục tiêu phát triển các công cụ tài chính xanh, tài chính bền vững cũng như triển khai các thị trường mới như thị trường giao dịch carbon, thị trường giao dịch vốn cho các doanh nghiệp đổi mới sáng tạo và đẩy mạnh công tác chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ hiện đại trong lĩnh vực chứng khoán.

5. Từng bước xâu dựng thị trường carbon, phát triển năng lượng tái tạo ùa huy động nguồn lực thực hiện cam hết của Uiệt Nam tại Hội nghị COP26

Với nhiệm vụ được giao, để triển khai thực hiện các cam kết quốc tế, Bộ Tài chính đã đề xuất Chính phủ thực hiện mô hình thành lập Sàn giao dịch tín chỉ carbon tại Việt Nam, nhằm bảo đảm hoạt động công bằng, công khai, minh bạch, an toàn, hiệu quả, phù hợp với điều kiện quốc gia và thông lệ quốc tế; hài hòa lợi ích, tăng sức cạnh tranh của quốc gia theo hướng phát triển kinh tế phát thải ít carbon và tăng trưởng xanh gắn liền với phát triển bền vững.

6. Thành lập Trung tâm Tài chính quốc tế tại Việt Nam

Xây dựng Trung tâm Tài chính quốc tế tại Việt Nam nhằm thu hút dòng vốn quốc tế, thúc đẩy kinh tế đạt mục tiêu tăng trưởng 2 con số trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên phát triển giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng của dân tộc. Đồng thời, tạo động lực thực hiện đột phá chiến lược về xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại, đặc biệt là hạ tầng giao thông, năng lượng và kinh tế số.

Trung tâm Tài chính quốc tế còn góp phần phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Đẩy nhanh quá trình xây dựng các giải pháp quản lý tài sản số, phát triển công nghệ tài chính (fintech) mới và hiện đại nhằm đáp ứng các nhu cầu của thị trường tài chính trong thời đại mới. Bên cạnh đó, Trung tâm Tài chính quốc tế còn giúp kết nối Việt Nam với thị trường tài chính toàn cầu, nâng cao vai trò, vị thế, uy tín quốc gia; đưa Việt Nam trở thành cửa ngõ tài chính quan trọng, đón đầu dòng vốn quốc tế và tận dụng cơ hội từ xu hướng chuyển dịch chuỗi cung ứng toàn cầu.

7. Trung tâm Đổi mới sáng tạo - Vai trò dẫn dắt và kết nối

Sau 6 năm thành lập, Trung tâm Đổi mới sáng tạo (NIC) đã từng bước khẳng định vai trò đầu mối quốc gia về đổi mới sáng tạo, là đơn vị dẫn dắt kết nối hệ sinh thái đổi mới sáng tạo hoàn chỉnh cho Việt Nam. NIC đã xây dựng được chính sách trong đổi mới sáng tạo để hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ và vừa, đã hoàn thiện hạ tầng các cơ sở hoạt động; xây dựng cơ chế, chính sách ưu đãi cho đổi mới sáng tạo; phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo Việt Nam với đầy đủ các chủ thể tham gia; hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận các nguồn lực; tham gia phát triển.

8. Vai trò trụ cột an sinh xã hội của Việt Nam

Với chức năng tham mưu, hoạch định ban hành và tổ chức thực hiện các chính sách về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế, đảm bảo sự liên thông, đồng bộ giữa chính sách an sinh xã hội với các chính sách tài khóa, trong những năm qua, ngành Tài chính đã thể hiện vai trò trụ cột an sinh xã hội của Việt Nam, đặc biệt trong việc quản lý và sử dụng các quỹ an sinh xã hội với quy mô lớn, có ảnh hưởng sâu rộng tới ổn định vĩ mô và phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

9. Hợp tác và hội nhập sâu rộng vơí̃ kinh tế, tài chính quốc tế

Trong những năm qua, ngành Tài chính đã chủ động đẩy mạnh các hoạt động hội nhập, hợp tác quốc tế, tham gia xúc tiến đàm phán, ký kết nhiều hiệp định song phương và đa phương quan trọng, tích cực tham gia các diễn đàn hợp tác tài chính khu vực và thế giới. Các hoạt động hợp tác kinh tế tài chính đã từng bước nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế, góp phần quan trọng trong công cuộc cải cách kinh tế đất nước.

Hữu Thọ