Nhà máy nước khai thác 'chui' 2 năm rưỡi

Ngày 16-8, nguồn tin Báo Người Lao Động cho biết Sở Tài nguyên và Môi trường (TN-MT), Sở Tư pháp, Sở Tài chính, Cục Thuế tỉnh Lâm Đồng và các đơn vị liên quan đã kiểm tra, rà soát việc chấp hành quyết định xử phạt hành chính và đề xuất được miễn nộp lại số tiền thu lợi bất hợp pháp của Công ty CP Cấp thoát nước và Xây dựng (CTN-XD) Bảo Lộc.

Cho phép một đằng, làm một nẻo

Theo đó, ngày 3-11-2021, UBND tỉnh Lâm Đồng đã ban hành quyết định xử phạt hành chính trong lĩnh vực tài nguyên nước đối với Công ty CP CTN-XD Bảo Lộc, số tiền 430 triệu đồng, buộc công ty nộp lại số tiền thu lợi bất hợp pháp. Vi phạm của doanh nghiệp này là khai thác, sử dụng nước dưới đất mà không có giấy phép theo quy định, với lưu lượng từ 5.000 m3/ngày đêm đến hơn 6.200 m3/ngày đêm từ tháng 1-2019 đến 6-2021.

Sau đó, công ty đã nộp số tiền phạt 430 triệu đồng nhưng chưa nộp lại số tiền thu lợi bất hợp pháp. Đến nay, công ty này đề nghị UBND tỉnh xem xét không truy thu số tiền thu lợi bất hợp pháp bởi vì cho rằng vi phạm xảy ra trong tình thế cấp thiết, bất khả kháng.

Doanh nghiệp này giải trình rằng tháng 1-2019, Công ty Thiên Hòa An đơn phương ngừng cung cấp nước vào hệ thống cấp nước của TP Bảo Lộc. Để bảo đảm nhu cầu vào dịp Tết Nguyên đán, Công ty CP CTN-XD Bảo Lộc đã khôi phục các giếng nước cũ, khai thác nguồn nước ngầm nhưng không có giấy phép khai thác.

Phải đến tháng 7-2021, công ty mới nộp hồ sơ xin cấp phép khai thác. Công ty CP CTN-XD Bảo Lộc giải thích việc này là do các nguyên nhân bất khả kháng để bảo đảm an sinh xã hội, không gây ô nhiễm môi trường hay suy giảm chất lượng nước ngầm.

Tuy nhiên, theo tìm hiểu của phóng viên, vào thời điểm Công ty Thiên Hòa An ngưng cấp nước nêu trên, Công ty CP CTN-XD Bảo Lộc có văn bản xin ý kiến chỉ đạo của UBND, Thành ủy Bảo Lộc và UBND tỉnh Lâm Đồng. Sau đó, UBND tỉnh Lâm Đồng thống nhất chủ trương cho Công ty CP CTN-XD Bảo Lộc thực hiện xử lý nước mặt tại hồ Nam Phương để cung cấp cho người dân, yêu cầu Công ty Thiên Hòa An thỏa thuận, đền bù và cung cấp lại nước cho TP Bảo Lộc. Không có nội dung cho phép doanh nghiệp này khai thác nguồn nước ngầm.

Thế nhưng, công ty này thay vì sử dụng nguồn nước mặt của hồ Nam Phương thì lại khai thác nguồn nước ngầm từ 8 giếng khoan với lưu lượng lớn.

Nhà máy nước của Công ty CP CTN-XD Bảo Lộc

Không phải trường hợp cấp thiết, bất khả kháng!

Tại cuộc họp giữa các sở, ngành tỉnh Lâm Đồng và TP Bảo Lộc, Phòng TN-MT TP Bảo Lộc cho rằng công ty Thiên Hòa An ngưng cấp nước đột xuất vào cận Tết Nguyên đán 2019 nên việc Công ty CP CTN-XD Bảo Lộc khôi phục các giếng khoan đã ngưng khai thác là nhằm phục vụ nhu cầu cấp thiết của người dân.

Lợi nhuận của công ty đã quyết toán và nộp ngân sách nhà nước, vì vậy Phòng TN-MT đề nghị xem xét hành vi vi phạm trong tình thế cấp thiết để giải quyết kiến nghị của doanh nghiệp, nhằm bảo đảm quyền lợi cho doanh nghiệp cũng như để doanh nghiệp chấp hành quy định nhà nước.

Dựa trên căn cứ giải trình của công ty, Sở Tư pháp tỉnh Lâm Đồng đề nghị xem xét hành vi vi phạm do thực hiện trong tình thế cấp thiết, bất khả kháng vì phải bảo đảm an ninh nguồn nước, an sinh xã hội cho TP Bảo Lộc. Sở này đề nghị UBND tỉnh xem xét không thu số tiền thu lợi bất hợp pháp do thực hiện hành vi khai thác nước dưới đất không có giấy phép tại quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty CP CTN-XD Bảo Lộc.

Tuy nhiên, Cục Thuế tỉnh Lâm Đồng cho rằng vi phạm của Công ty CP CTN-XD Bảo Lộc không thuộc trường hợp cấp thiết để không xử lý vi phạm hành chính.

Sở TN-MT Lâm Đồng cũng nhận định hành vi khai thác nước dưới đất nhưng không có giấy phép của Công ty CP CTN-XD Bảo Lộc diễn ra trong thời gian dài (2 năm rưỡi, từ tháng 1-2019 đến 6-2021) nhưng công ty không lập thủ tục xin cấp phép. Như vậy là không thuộc trường hợp cấp thiết hay bất khả kháng.

"Theo quy định thì tình thế cấp thiết và bất khả kháng chỉ diễn ra trong một thời gian nhất định nhằm ngăn ngừa các thiệt hại lớn có thể xảy ra lớn hơn. Công ty giải trình việc khai thác, sử dụng nước dưới đất không có giấy phép với tổng cộng 8 giếng khoan, kéo dài từ năm 2019 đến 2021 thuộc tình thế cấp thiết, bất khả kháng là không có cơ sở" - ý kiến của Sở TN-MT nêu.

Do đó, việc UBND tỉnh ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính 430 triệu đồng, buộc Công ty CP CTN-XD Bảo Lộc nộp lại số tiền thu lợi bất hợp pháp là đúng quy định.

Bài và ảnh: Trường Nguyên