Người dân cần làm gì trước ngày giấy Chứng minh nhân dân bị 'khai tử'?

Người dân tiến hành làm thủ tục đổi thẻ Căn cước công dân

Đã cấp gần 80 triệu thẻ Căn cước công dân

Số liệu từ Bộ Công an cho thấy, tính đến hết năm 2023, cơ quan này đã tiến hành cấp hơn 98 triệu số định danh cá nhân cho công dân trên toàn quốc và gần 80 triệu thẻ Căn cước công dân (trên tổng dân số 100,3 triệu người, theo số liệu từ Tổng cục Thống kê năm 2023).

Trao đổi với phóng viên Báo Phụ nữ Việt Nam, chị Dương Thị Ngọc Dung (tên nhân vật đã được thay đổi), trú tại quận Nam Từ Liêm, Hà Nội, cho biết, hiện tại, chị đang sử dụng giấy Chứng minh nhân dân làm giấy tờ tùy thân cũng như để thực hiện các giao dịch dân sự khác.

Chị đang làm kế toán cho một công ty trên địa bàn Thành phố Hà Nội và gặp phải một số trục trặc dẫn đến việc chưa thể thực hiện thủ tục đổi thẻ Căn cước công dân.

"Tôi được giám đốc ủy quyền để thực hiện một số giao dịch vay vốn của một ngân hàng. Thời điểm làm các thủ tục với ngân hàng, tôi sử dụng giấy Chứng minh nhân dân nên các thông tin được phía ngân hàng đưa lên hệ thống lưu trữ. Khi có thông tin về việc đổi thẻ Căn cước công dân, tôi có đến ngân hàng để hỏi về việc muốn đổi và dùng thẻ Căn cước công dân như một giấy tờ để thay thế nhưng phía ngân hàng trao đổi lại rằng, việc này sẽ dẫn đến nhiều rắc rối trong vấn đề thủ tục nên tôi chưa đổi", chị Dung chia sẻ.

Còn chị Nguyễn Thị Hương (tên nhân vật được thay đổi), trú tại xã An Quý, huyện Quỳnh Phụ, tỉnh Thái Bình, cho biết, chị chưa đổi sang thẻ Căn cước công dân là do đang trong thời gian xuất khẩu lao động và làm việc tại Nhật Bản.

"Tôi làm việc ở Nhật Bản đã được 10 năm. Thời điểm đó, tôi sử dụng giấy Chứng minh nhân dân. Dịp Tết Nguyên đán 2024, tôi có về Việt Nam để thăm gia đình nhưng do thời gian eo hẹp nên tôi chưa đổi Căn cước công dân và vẫn sử dụng giấy Chứng minh nhân dân cũ đến thời điểm hiện tại", chị Hương cho biết.

Hiện tại, chị Dung vẫn đang sử dụng giấy Chứng minh nhân dân

Chứng minh nhân dân còn thời hạn sử dụng đến khi nào?

Theo luật sư Nguyễn Thế Sơn (Đoàn Luật sư tỉnh Ninh Bình), do một số lý do mà đến thời điểm hiện tại, có nhiều cá nhân chưa đổi thẻ Căn cước công dân mà vẫn dùng giấy Chứng minh nhân dân để thực hiện các giao dịch dân sự.

"Đây là một trong những người sẽ bị ảnh hưởng từ thời điểm giấy Chứng minh nhân dân bị khai tử. Trước thời điểm này, họ cần chuyển đổi sang thẻ Căn cước công dân để tránh ảnh hưởng đến quyền lợi trong cuộc sống, công việc", ông Sơn khuyến cáo.

Cũng theo ông Sơn, theo quy định chuyển tiếp tại Điều 46 Luật Căn cước, giấy Chứng minh nhân dân còn hạn sử dụng sẽ chỉ được sử dụng đến hết ngày 31/12/2024. Điều đó có nghĩa là từ năm 2025, những ai đang dùng Chứng minh nhân dân, dù còn hạn hay hết hạn thì cũng không được sử dụng nữa.

Tại khoản 3 Điều 46 Luật Căn cước có quy định, thẻ Căn cước công dân mã vạch, Căn cước công dân gắn chip hoặc Chứng minh nhân dân nếu hết hạn từ ngày 15/1/2024 đến trước ngày 30/6/2024 thì vẫn được sử dụng đến hết ngày 30/6/2024.

Ngoài ra, theo quy định, thẻ Căn cước công dân (mã vạch hay gắn chip) sang năm 2025 vẫn được sử dụng nếu thời hạn trên thẻ còn. Những người sở hữu 1 trong 2 loại thẻ này không phải bắt buộc đổi sang thẻ Căn cước nếu không có nhu cầu.

Về thủ tục đổi thẻ Căn cước công dân, theo quy định, khi đổi Căn cước công dân mới, Chứng minh nhân dân cũ sẽ bị thu lại (trừ trường hợp báo mất). Trình tự thu thập thông tin để cấp Căn cước công dân được quy định như sau:

Tìm kiếm thông tin công dân trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để lập hồ sơ cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân; lựa chọn loại cấp Căn cước công dân (cấp, đổi, cấp lại) và tiến hành mô tả đặc điểm nhân dạng của công dân; thu nhận vân tay của công dân; chụp ảnh chân dung của công dân;…;

thu hồi Chứng minh nhân dân cũ đối với trường hợp công dân làm thủ tục đổi từ Chứng minh nhân dân sang thẻ Căn cước công dân và cấp giấy hẹn trả kết quả giải quyết cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước cho công dân.

Luật gia cũng lưu ý, việc dùng Chứng minh nhân dân cũ sau khi đổi Căn cước công dân được xác định là vi phạm quy định của pháp luật về cấp thẻ Căn cước công dân. Theo quy định tại Khoản 1 Điều 10 Nghị định 144/2021/NĐ-CP, mức phạt đối với vi phạm này là phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 300.000 - 500.000 đồng.

Nguyễn Hải Phong