Ngân hàng Nhà nước sẽ cấp phép nhập khẩu vàng trở lại, bỏ độc quyền vàng miếng

Thời gian qua, cơ chế, chính sách quản lý thị trường vàng ở Việt Nam từng bước được hoàn thiện, trong đó Ngân hàng Nhà nước đã chủ động triển khai nhiều giải pháp điều hành nhằm ổn định giá vàng, góp phần giữ vững kinh tế vĩ mô.

Tuy nhiên, trước những diễn biến phức tạp của thị trường vàng yêu cầu đặt ra là cần tiếp tục hoàn thiện khuôn khổ pháp lý và nâng cao hiệu quả quản lý. Thực hiện chỉ đạo của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Ngân hàng Nhà nước đã sớm xây dựng và hoàn thiện dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 24/2012/NĐ-CP theo hướng thị trường hóa có lộ trình, kiểm soát chặt chẽ.

Trong buổi phỏng vấn với Thời báo Ngân hàng, ông Đào Xuân Tuấn, Cục trưởng Cục quản lý ngoại hối Ngân hàng Nhà nước đã chia sẻ về những điểm mới quan trọng trong dự thảo này.

Ông Đào Xuân Tuấn, Cục trưởng Cục quản lý ngoại hối Ngân hàng Nhà nước

Theo đó, ông Tuấn cho biết, đối với quản lý thị trường vàng miếng, dự thảo Nghị định xây dựng các quy định theo hướng xóa bỏ độc quyền Nhà nước trong sản xuất vàng miếng, xuất khẩu vàng nguyên liệu và nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng.

Quy định này được thể hiện thông qua cơ chế Ngân hàng Nhà nước cấp giấy phép cho một số doanh nghiệp, ngân hàng đáp ứng điều kiện được sản xuất vàng miếng; được nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng và phục vụ nhu cầu vàng nguyên liệu cho sản xuất vàng trang sức mỹ nghệ.

Theo Cục trưởng Cục quản lý ngoại hối, căn cứ diễn biến kinh tế vĩ mô, tiền tệ, các mục tiêu của chính sách tiền tệ và diễn biến thị trường vàng trong từng thời kỳ, Ngân hàng Nhà nước sẽ cho cấp hạn mức cho những doanh nghiệp, ngân hàng (gọi chung là doanh nghiệp) đủ điều kiện nhập khẩu vàng nguyên liệu. Cách thức này đảm bảo bỏ độc quyền Nhà nước nhưng vẫn có sự kiểm soát chặt chẽ đối với thị trường vàng miếng trong hoạt động sản xuất cũng như nhập khẩu vàng nguyên liệu.

Cơ chế giám sát, kiểm soát của Nhà nước còn được thực hiện qua việc dự thảo Nghị định có các quy định yêu cầu doanh nghiệp công bố tiêu chuẩn áp dụng, khối lượng, hàm lượng vàng của sản phẩm; gắn trách nhiệm của doanh nghiệp với việc tuân thủ quy định pháp luật về tiêu chuẩn khối lượng, hàm lượng vàng của sản phẩm đúng với tiêu chuẩn khối lượng, hàm lượng đã công bố; doanh nghiệp phải xây dựng quy định nội bộ về mua, bán vàng miếng với khách hàng, xây dựng hệ thống thông tin đảm bảo lưu trữ đầy đủ, chính xác dữ liệu giao dịch mua bán vàng miếng, kết nối cung cấp thông tin cho các cơ quan có thẩm quyền theo quy định của pháp luật…

Với cơ chế mới tại dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định 24, trên thị trường sẽ có thêm thương hiệu vàng của các doanh nghiệp, ngân hàng được Ngân hàng Nhà nước cấp phép sản xuất vàng miếng.

Như vậy, người dân có nhiều sự lựa chọn hơn, thị trường có sự cạnh tranh hơn, hạn chế chênh lệch lớn về giá giữa các sản phẩm, thương hiệu vàng. Ngoài ra, dự thảo Nghị định sửa đổi quy định về việc thanh toán qua tài khoản, sử dụng hóa đơn điện tử… đối với các giao dịch mua bán vàng, qua đó đảm bảo các giao dịch vàng miếng trên thị trường được minh bạch hơn.

Ông Tuấn cũng cho biết thêm, Nghị định 24 hiện hành quy định hoạt động kinh doanh mua bán vàng trang sức mỹ nghệ khi đáp ứng đủ điều kiện theo quy định thì không cần phải được Ngân hàng Nhà nước cấp phép. Ngân hàng Nhà nước chỉ cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện đối với các doanh nghiệp sản xuất vàng trang sức mỹ nghệ.

Trên thực tế, thời gian qua, Ngân hàng Nhà nước chỉ cấp phép đối với các doanh nghiệp nhập khẩu vàng nguyên liệu để phục vụ chế tác vàng trang sức mỹ nghệ xuất khẩu vì có nguồn thu ngoại tệ. Các doanh nghiệp sản xuất vàng trang sức mỹ nghệ còn lại tự cân đối từ nguồn vàng trong nước.

Tuy nhiên, trong quá trình đánh giá tổng kết Nghị định 24, nhiều doanh nghiệp kiến nghị Ngân hàng Nhà nước cần cấp phép cho nhập khẩu vàng nguyên liệu để phát triển ngành sản xuất trang sức mỹ nghệ.

Ngân hàng Nhà nước nhận thấy, hiện tại số lượng doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh mua bán vàng trang sức mỹ nghệ rất lớn, khoảng hơn 6.000 doanh nghiệp, nhưng quy mô vốn của các doanh nghiệp thường rất nhỏ.

Do đó, để đảm bảo các doanh nghiệp, tổ chức tín dụng có đủ năng lực tài chính nhập khẩu vàng nguyên liệu, dự thảo Nghị định quy định Ngân hàng Nhà nước thực hiện cấp phép cho các doanh nghiệp, tổ chức tín dụng nhập khẩu vàng nguyên liệu (là các doanh nghiệp đủ điều kiện sản xuất vàng miếng) để bán cho các doanh nghiệp sản xuất vàng trang sức mỹ nghệ. Quy định này cho phép tăng cung vàng nguyên liệu nhưng vẫn đảm bảo có sự kiểm soát của Nhà nước đối với thị trường vàng trang sức mỹ nghệ.

Dự thảo Nghị định cũng quy định rõ các doanh nghiệp, tổ chức tín dụng được cấp phép nhập khẩu vàng phải xây dựng quy định nội bộ về việc nhập khẩu, bán vàng nguyên liệu đảm bảo công khai, minh bạch; xây dựng hệ thống thông tin lưu trữ đầy đủ, chính xác dữ liệu giao dịch mua bán vàng nguyên liệu, kết nối cung cấp thông tin cho cơ quan có thẩm quyền theo quy định của pháp luật.

Theo ông Tuấn, Dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định 24 cũng đã sửa đổi, bổ sung trách nhiệm của các cơ quan nhà nước, các bộ ngành và địa phương trong quản lý thị trường vàng.

Dự thảo Nghị định cũng quy định Ngân hàng Nhà nước phối hợp cùng các bộ, ngành liên quan thiết lập hệ thống thông tin, xây dựng, lưu trữ dữ liệu về thị trường vàng, kết nối cung cấp thông tin cho cơ quan liên quan nhằm tăng tính minh bạch, hỗ trợ hiệu quả công tác quản lý.

Trong thời gian tới, Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục nỗ lực thực thi chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, kịp thời để góp phần đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô và niềm tin vào đồng tiền Việt Nam, coi đây là giải pháp căn bản, lâu dài để chuyển hóa nguồn lực từ vàng vào phát triển kinh tế.

Mặt khác, sẽ khẩn trương nghiên cứu, tham khảo kinh nghiệm quốc tế để đề xuất việc triển khai thành lập Sở giao dịch vàng quốc gia; hoặc cho phép đưa vàng vào giao dịch trên Sở giao dịch hàng hóa...

Ngoài ra, các cơ quan, bộ, ngành cũng quan tâm, nghiên cứu, đề xuất, giải pháp phát triển các kênh đầu tư thay thế để huy động vàng từ người dân đầu tư vào nền kinh tế; nghiên cứu chính sách thuế phù hợp đối với giao dịch mua bán vàng để nâng cao tính minh bạch trên thị trường cũng như phục vụ mục tiêu của các cơ quan Nhà nước đối với quản lý thị trường vàng.

Nguyễn Lan