Đại biểu Quốc hội: Cân nhắc cách làm 'một trung tâm, hai điểm đến'

Chiều 12/6, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 9, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.

Theo dự thảo nghị quyết, trung tâm tài chính quốc tế ở Việt Nam sẽ hình thành theo mô hình “một trung tâm - hai điểm đến”, tức là có một trung tâm nhưng đặt tại hai nơi, TP HCM và Đà Nẵng.

Cân nhắc yếu tố địa lý và định hướng phát triển

Tham gia góp ý, đại biểu Nguyễn Quang Huân (Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Dương) cho rằng việc thành lập một trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam là hoàn toàn phù hợp với thực tiễn, giúp Việt Nam có thể “cất cánh” cùng sự phát triển của tài chính quốc tế.

Đại biểu Nguyễn Quang Huân. Ảnh: Quốc hội

Theo đại biểu, qua tham khảo ý kiến của các chuyên gia, chúng ta cần đáp ứng 5 điều kiện cốt lõi để xây dựng một trung tâm tài chính quốc tế, gồm:

Hạ tầng đồng bộ (về tài chính, viễn thông, công nghệ, xã hội...); hệ sinh thái tài chính đầy đủ (sàn giao dịch, ngân hàng, quỹ đầu tư, bảo hiểm, công ty fintech, công nghệ cao, trung tâm dữ liệu tài chính, trung tâm lưu trữ big data, trí tuệ nhân tạo, các cơ quan giám sát và dự báo tài chính quốc gia...);

Khung pháp lý đặc thù (cần luật và nghị quyết riêng, cơ chế ưu đãi, sandbox thử nghiệm, chính sách thuế linh hoạt và cơ chế tự do hóa tài khoản vốn...); nguồn nhân lực chất lượng cao; và yếu tố phát triển bền vững (tài chính xanh, công trình xanh, ESG, sàn giao dịch tín chỉ carbon...).

“Hà Nội và TP HCM có lợi thế về cơ sở hạ tầng hiện có, nên có thể triển khai nhanh. Nhưng nếu muốn phát triển đồng bộ và cân bằng vùng miền, Đà Nẵng có thể là lựa chọn chiến lược để hình thành một trung tâm mới từ đầu, theo tiêu chuẩn quốc tế ngay từ khâu quy hoạch,” đại biểu Nguyễn Quang Huân nói.

Tuy nhiên, đại biểu cho rằng cần tính toán kỹ về khả năng liên kết với các trung tâm tài chính quốc tế, cân nhắc yếu tố địa lý và định hướng phát triển vùng; bởi sẽ phải đầu tư xây dựng hạ tầng song song ở cả hai nơi, trong khi diện tích và nguồn lực của Việt Nam có giới hạn.

Không bàn lùi, nhưng phải tính đến thời cơ và nguy cơ

Đại biểu Trương Trọng Nghĩa. Ảnh: Quốc hội

Đại biểu Trương Trọng Nghĩa (Đoàn ĐBQH TP HCM) khẳng định chủ trương xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam là vấn đề “bàn làm, không bàn lùi”, song cần phải tính hết tác động của 4 yếu tố: điểm mạnh, điểm yếu, thời cơ và nguy cơ.

“Thành lập và vận hành trung tâm tài chính quốc tế giống như chúng ta bước vào một chuyến hải hành ra khơi mà chúng ta chưa từng trải qua. Trong khi trung tâm tài chính quốc tế hàng đầu trên thế giới ra đời từ hàng trăm năm trước; còn chúng ta vừa đóng tàu, vừa ra khơi, trong khi chưa có kinh nghiệm cả về đóng tàu và chống chịu sóng gió nơi đại dương,” đại biểu Nghĩa nói.

Ông đề xuất cân nhắc lại cách làm “một trung tâm – hai điểm đến”. Theo đó, TP HCM đã có hệ sinh thái tài chính quốc tế, tuy chưa phát triển nhưng đứng đầu các địa phương. Khi hợp nhất với tỉnh Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu, 2 địa phương đã có hoạt động tài chính quốc tế khá cao, điều này phù hợp cho việc ra đời trung tâm tài chính quốc tế.

“Nguồn lực của chúng ta có hạn, tùy theo tình hình, kinh nghiệm thành lập và hoạt động của trung tâm tài chính quốc tế tại TP HCM, chúng ta sẽ thành lập trung tâm tài chính quốc tế ở Đà Nẵng,” đại biểu nói.

Đại biểu Nguyễn Văn Thân. Ảnh: Quốc hội

Đại biểu Nguyễn Văn Thân (Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình) - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam, cũng bày tỏ băn khoăn về việc thành lập trung tâm tài chính tại 2 thành phố trong bối cảnh điều kiện hạ tầng, nguồn nhân lực và các yếu tố kỹ thuật vẫn còn nhiều hạn chế.

Theo đại biểu, việc thành lập trung tâm tài chính quốc tế yêu cầu hệ sinh thái tài chính phải thật sự đồng bộ, cụ thể và rõ ràng; hạ tầng pháp lý phải minh bạch, đáng tin cậy thì mới có thể thu hút được các chuyên gia.

“Đây là một ‘sân chơi mở’, họ có thể đến và cũng có thể rời đi bất cứ lúc nào. Còn chúng ta thì phải đầu tư ngay từ đầu. Điều đó đòi hỏi phải hết sức thận trọng,” đại biểu nói.

Đại diện tỉnh Thái Bình đề xuất chỉ nên xây dựng một trung tâm tài chính ở một địa điểm, nếu “chuẩn” thì mở rộng sau đó cũng chưa muộn.

Ông cũng đề xuất rằng Nghị quyết không nên đưa vào khái niệm mô hình "thử nghiệm", vì sẽ không tạo được lòng tin từ các nhà đầu tư. “Chợ xây ra rồi, không có người họp rất nguy hiểm,” ông Thân nói, đồng thời nhấn mạnh quan điểm thành lập trung tâm tài chính quốc tế "là cuộc chơi thật, không nên thử nghiệm".

Đỗ Thảo