Nền kinh tế đang chững lại, Nga lấy tiền từ đâu để duy trì tình hình tài chính?

Sau khi tăng trưởng hơn 4% trong năm 2023 và 2024, nền kinh tế Nga đã suy giảm vào đầu năm 2025. (Nguồn: The New York Times)

Điện Kremlin đang cần tiền để duy trì tình hình tài chính ổn định và Tổng thống Vladimir Putin đã có hướng đi mới.

Tăng nhiều loại thuế

Nga sẽ tăng thuế giá trị gia tăng (VAT) từ 20% lên 22% từ ngày 1/1/2026 - một quyết định được thông qua bởi Duma Quốc gia (Hạ viện) Nga để bù đắp thâm hụt ngân sách và tài trợ cho chi tiêu. Việc tăng thuế VAT dự kiến sẽ bổ sung thêm 1 nghìn tỷ Ruble (tương đương khoảng 12,3 tỷ USD) vào ngân sách nhà nước.

Ngoài việc tăng thuế, Hạ viện Nga còn hạ ngưỡng yêu cầu doanh nghiệp phải thu thuế VAT xuống chỉ còn 10 triệu Ruble (khoảng 123.000 USD) doanh thu bán hàng hàng năm, theo từng giai đoạn vào năm 2028. Con số này giảm so với mức 60 triệu Ruble trước đó.

Chính phủ Nga cũng đã đề xuất tăng thuế đối với rượu mạnh, rượu vang, bia, thuốc lá và thuốc lá điện tử. Ngoài ra, trang tin tức Kommersant đưa tin, chính phủ đang cân nhắc áp dụng thuế công nghệ đối với các thiết bị kỹ thuật số, bao gồm điện thoại thông minh và máy tính xách tay, lên tới 5.000 Ruble (tương đương 61,50 USD).

Sự suy giảm kinh tế và việc tăng thuế là dấu hiệu cho thấy người dân Nga bình thường sẽ phải đối mặt với những lựa chọn khó khăn hơn trong những tháng tới.

Theo AP News, người dân Nga cho biết, giá thực phẩm tăng cao sẽ được cảm nhận rộng rãi, đặc biệt là ở các khu vực nghèo hơn và trong số những người có thu nhập thấp.

Bà Svetlana Martynova, một người dân nước Nga đã nghỉ hưu chia sẻ, việc bắt các doanh nghiệp nhỏ thu thuế VAT sẽ phản tác dụng. Bà dự đoán: "Tôi nghĩ rằng các doanh nghiệp vừa và nhỏ sẽ phá sản. Ngân sách sẽ giảm đi, chứ không phải tăng lên".

Việc tăng thuế VAT được thực hiện cùng với những thay đổi về phí tái chế phải trả khi đăng ký xe, một động thái được cho là sẽ ảnh hưởng đến các mặt hàng nhập khẩu giá cao. Cụ thể, từ ngày 1/12, cá nhân sẽ không còn được hưởng mức thuế ưu đãi 3.400 Ruble cho xe có công suất trên 160 mã lực, mà phải trả mức thuế thương mại, có thể lên tới hàng trăm nghìn Ruble cho mỗi xe.

Tuy nhiên, theo ông Andrei Olkhovsky, Tổng Giám đốc Avtodom, một tập đoàn đại lý ô tô lớn cho rằng, động thái này khó có thể thúc đẩy đầu tư vào sản xuất trong nước do lãi suất ngân hàng cao và quy mô thị trường Nga nhỏ hơn so với Trung Quốc. Đất nước tỷ dân hiện là nguồn cung cấp hầu hết ô tô nhập khẩu.

"Thuế và phí tăng sẽ ảnh hưởng đến giá cả cho người tiêu dùng", ông Andrei Olkhovsky nói.

Nga sẽ không hết tiền trong thời gian ngắn

Sau khi tăng trưởng hơn 4% trong năm 2023 và 2024, nền kinh tế Nga đã suy giảm vào đầu năm 2025, đang trên đà tăng trưởng chỉ khoảng 1% trong năm nay.

Theo báo cáo được Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) công bố vào tháng 10/2025, tăng trưởng Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Moscow đạt 1-2% trong năm nay, thấp hơn so với dự báo trước đó, trong khi lạm phát dự kiến ở mức 7-8%.

Tăng trưởng kinh tế xứ bạch dương đã bị ảnh hưởng bởi lãi suất Ngân hàng trung ương cao, hiện ở mức 16,5%, nhằm kiểm soát lạm phát đang ở mức 8%.

Doanh thu từ dầu mỏ giảm khoảng 20% trong năm nay, chủ yếu do giá dầu thế giới giảm. Các lệnh trừng phạt của phương Tây áp đặt liên quan đến chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine đã và đang kìm hãm tăng trưởng kinh tế của Nga.

Kết quả là, thâm hụt ngân sách năm nay đã được điều chỉnh tăng từ 0,5% lên 2,6%, so với mức 1,7% của năm ngoái. Con số này có vẻ không lớn so với các quốc gia khác nhưng Nga không thể vay trên thị trường trái phiếu quốc tế.

Bộ trưởng Tài chính Nga Anton Siluanov cho biết, việc tăng doanh thu vẫn tốt hơn là tăng vay nợ. Bởi việc vay nợ quá mức sẽ dẫn đến lạm phát tăng tốc và khiến Ngân hàng trung ương tăng lãi suất chủ chốt.

Dù vậy, bà Alexandra Prokopenko, thành viên của Trung tâm Carnegie Nga-Á-Âu tại Berlin (Đức) khẳng định, Nga sẽ không hết tiền trong thời gian ngắn.

Bà nhấn mạnh: "Tăng trưởng đang chậm lại, nhưng các tập đoàn vẫn đóng thuế, người dân vẫn tiêu dùng, nhận lương và đóng thuế".

(theo ABC News)

Linh Chi