Nâng cao hiệu quả công tác quản lý rừng bền vững

Đại diện các cơ quan quản lý Trung ương và địa phương, chủ rừng, viện nghiên cứu đóng góp ý kiến về quản lý rừng bền vững và chứng chỉ rừng. Ảnh: LN

Nhiều kết quả đến từ chính sách phù hợp thực tiễn

Theo Trưởng phòng Sử dụng rừng và Thương mại lâm sản thuộc Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm Vũ Thành Nam, quy định về quản lý rừng bền vững và chứng chỉ rừng ngày càng hoàn thiện, được cụ thể hóa trong nhiều chính sách, pháp luật như Chiến lược phát triển Lâm nghiệp Việt Nam giai đoạn 2006-2020, Luật Lâm nghiệp năm 2017 và các văn bản hướng dẫn thi hành, Đề án quản lý rừng bền vững và chứng chỉ rừng đến năm 2030, Chiến lược Phát triển Lâm nghiệp Việt Nam giai đoạn 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và mới đây là Quy hoạch Lâm nghiệp quốc gia đến năm 2030. Việt Nam cũng đã thành lập được hệ thống chứng chỉ rừng quốc gia (VFCS), đa dạng hóa hệ thống chứng chỉ rừng và tổ chức đánh giá.

Nhờ những nỗ lực trên, từ những diện tích đầu tiên được cấp chứng chỉ quản lý bền vững vào những năm 2007-2008, đến hết năm 2024 đã có 610.000 ha rừng tại 31 tỉnh được cấp chứng chỉ. Cùng với đó là khoảng hơn 1000 doanh nghiệp, nhà máy chế biến gỗ đã được cấp chứng chỉ CoC. Năng lực về thực hiện quản lý rừng bền vững và chứng chỉ rừng của các chủ rừng, doanh nghiệp cũng như các bên liên quan ngày càng được nâng cao. Nhiều mô hình ở các địa phương đã phát huy hiệu quả.

Phó Cục trưởng Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm Nguyễn Văn Diện. Ảnh: LN

Phó Cục trưởng Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm Nguyễn Văn Diện cũng cho biết, việc thực hiện quản lý rừng bền vững đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận, góp phần kiểm soát nguồn gốc, xuất xứ nguyên liệu gỗ hợp pháp.

Cụ thể, việc thực hiện quản lý rừng bền vững và cấp chứng chỉ quản lý rừng bền vững nhằm cung cấp nguyên liệu gỗ có chứng chỉ là đầu vào quan trọng cho ngành công nghiệp chế biến, xuất khẩu sản phẩm gỗ. Giúp sản phẩm gỗ của Việt Nam có chỗ đứng bền vững tại các thị trường xuất khẩu chủ lực như Mỹ, EU…, tăng thu nhập cho hộ gia đình trồng rừng lên khoảng 10-20% so với gỗ rừng trồng không có chứng chỉ. Từng bước khẳng định thương hiệu của sản phẩm gỗ Việt Nam trên Thế giới cũng như trách nhiệm của Việt Nam trong việc nói không với nguyên liệu không có nguồn gốc, xuất xứ hợp pháp.

Cần tiếp tục xã hội hóa bảo vệ và phát triển rừng

Mặc dù đạt được kết quả trên nhưng theo các chuyên gia, việc thực hiện quản lý rừng bền vững và chứng chỉ rừng vẫn đối diện với nhiều khó khăn, thách thức. Trong đó, chi phí cấp chứng chỉ rừng còn cao, trong khi việc tiếp cận nguồn ngân sách hỗ trợ còn nhiều khó khăn, do nguồn lực hạn chế của các địa phương cũng như thủ tục giải ngân phức tạp.

Để tăng diện tích rừng được cấp chứng chỉ, cần tích hợp quy định tiêu chuẩn quản lý rừng bền vững. Ảnh: LN

Bên cạnh đó, quy mô, diện tích rừng trồng nhỏ, phân tán và nhiều chủ rừng. Giá cả thị trường biến động và phụ thuộc vào nhà nhập khẩu. Diện tích rừng của tổ chức được xây dựng phương án quản lý rừng bền vững mới đạt hơn 70%, diện tích rừng được cấp chứng chỉ quản lý rừng bền vững mới đạt khoảng gần 15% diện tích rừng sản xuất…

Để khắc phục những bất cập trên, ông Vũ Thành Nam cho rằng, thời gian tới, bên cạnh việc tiếp tục triển khai hiệu quả các văn bản, đề án đã được ban hành, cần rà soát, xây dựng cơ chế, chính sách mới nhằm xã hội hóa, thu hút sự tham gia của các doanh nghiệp cùng với chủ rừng, định kỳ sửa đổi, cập nhật Bộ tiêu chuẩn Quản lý rừng bền vững.

Đặc biệt, để tăng diện tích rừng được cấp chứng chỉ trong thời gian tới, ông Nam đề xuất nghiên cứu tích hợp quy định của Liên minh châu Âu quy định về sản xuất hàng hóa không gây mất rừng vào tiêu chuẩn quản lý rừng bền vững. Đồng thời tiếp cận các loại chứng chỉ rừng theo xu hướng quốc tế như chứng chỉ dịch vụ hệ sinh thái, chứng chỉ lâm sản ngoài gỗ, cây đa mục đích.

Thái Yến