Mỹ - Ukraine tiến gần đồng thuận trong đàm phán hòa bình
Phát biểu ngày 23-12, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết các dự thảo thỏa thuận về bảo đảm an ninh và tái thiết hậu chiến về cơ bản đã được hoàn tất sau loạt đàm phán tại Miami.
Phó Tổng thống Mỹ J.D. Vance. Ảnh: THX/TTXVN
Theo ông, các nhà đàm phán Ukraine, châu Âu và Mỹ đã xây dựng được một văn bản khung chung, cùng một thỏa thuận song phương riêng giữa Kiev và Washington. Gói thỏa thuận gồm khoảng 20 điểm, được ông Zelensky mô tả là “khá vững chắc và xứng đáng”, dù vẫn còn những nội dung cần tiếp tục hoàn thiện.
Điểm then chốt, theo Tổng thống Ukraine, là việc các bảo đảm an ninh song phương với Mỹ cần được Quốc hội Mỹ phê chuẩn. Ông nhấn mạnh đây là khác biệt căn bản so với các cơ chế trước đây như Bản ghi nhớ Budapest hay thỏa thuận Minsk, bởi sự phê chuẩn của Quốc hội sẽ tạo ra các cam kết mang tính ràng buộc về pháp lý và chính trị.
Ông Zelensky cũng để ngỏ khả năng Ukraine sẵn sàng từ bỏ mục tiêu gia nhập NATO để đổi lấy các bảo đảm an ninh tương đương với những gì các thành viên NATO đang được hưởng, gọi đây là một sự nhượng bộ đáng kể từ phía Kiev.
Trong khi đó, ngày 22-12, Phó Tổng thống Mỹ JD Vance cho biết sau các cuộc tham vấn Nga – Mỹ tại Miami, tiến trình đàm phán về Ukraine đã đạt được một “bước đột phá”, theo nghĩa tất cả các vấn đề then chốt hiện đã được đưa ra thảo luận công khai.
Tuy nhiên, ông thừa nhận bất đồng về lãnh thổ vẫn là rào cản lớn nhất, khiến khả năng đạt được một thỏa thuận hòa bình toàn diện chưa thể khẳng định. Ông Vance cũng tiết lộ phương án kiểm soát chung Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia đang được đưa vào bàn đàm phán, bên cạnh các phương án quản lý đơn phương hoặc đa phương.
Ngoài vấn đề Ukraine, Phó Tổng thống Mỹ cảnh báo về rủi ro an ninh hạt nhân tại châu Âu trong bối cảnh bất ổn chính trị và sự gia tăng của các tư tưởng cực đoan, cho rằng điều này có thể tạo ra những mối đe dọa nghiêm trọng đối với an ninh của Mỹ.
Các cuộc tiếp xúc tại Florida diễn ra theo hình thức Mỹ gặp riêng rẽ với Ukraine và Nga, trong bối cảnh Washington đang điều chỉnh kế hoạch hòa bình 28 điểm công bố trước đó.
Dù các bên đều mô tả các cuộc thảo luận là mang tính xây dựng, cho đến nay vẫn chưa xuất hiện dấu hiệu cho thấy những khác biệt cốt lõi giữa Kiev và Moskva sắp được thu hẹp.
