Mỹ nghĩ lại, không còn gạt châu Âu sang lề trong xung đột ở Ukraine?
Các đặc phái viên của Tổng thống Mỹ Donald Trump đã gặp lãnh đạo các nước châu Âu tại Paris hôm 17/4 để thúc đẩy nỗ lực nhằm chấm dứt cuộc xung đột ở Ukraine. Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio cho biết, kế hoạch hòa bình do Mỹ đề xuất đã nhận được 'phản hồi tích cực'.
Văn phòng Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky mô tả các cuộc trao đổi là mang tính xây dựng và tích cực trong khi Tổng thống Trump tiết lộ Mỹ và Ukraine có thể sẽ ký kết một thỏa thuận hợp tác kinh tế và khoáng sản mà ông cho là sự "đền bù" cho viện trợ quân sự của Mỹ dưới thời chính quyền cựu Tổng thống Joe Biden. Thỏa thuận này có khả năng sẽ được ký kết ngay trong tuần tới.
Song song với cuộc gặp ở Paris, Ngoại trưởng Rubio cũng có cuộc điện đàm với người đồng cấp Nga Sergey Lavrov. Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết, ông Rubio một lần nữa truyền đạt “mong muốn của Tổng thống Trump về việc chấm dứt xung đột".
Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio, Bộ trưởng châu Âu và Ngoại giao Pháp Jean-Noel Barrot, Ngoại trưởng Anh David Lammy và Vụ trưởng Chính trị Bộ Ngoại giao Đức Gunter Sautter đã tham gia một cuộc họp tại Paris ngày 17/4. Ảnh: Reuters
“Chính quyền Tổng thống Trump đã trình bày với các bên liên quan những đường hướng ban đầu của một nền hòa bình bền vững và lâu dài", Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Tammy Bruce thông báo. Theo bà: “Phản ứng tích cực ở Paris cho thấy hòa bình là khả thi nếu các bên cùng cam kết hướng tới thỏa thuận".
Bà Bruce cho rằng, giờ đây phương Tây đang chờ xem "liệu Nga có thực sự nghiêm túc hay không".
Trong khi đó, theo thông cáo từ Bộ Ngoại giao Nga, Ngoại trưởng Sergei Lavrov đã nói với Ngoại trưởng Mỹ Rubio rằng Moscow sẵn sàng hợp tác với Washington để giải quyết các nguyên nhân lâu dài dẫn đến xung đột Ukraine.
Thông cáo cho biết ông Rubio đã điện đàm với ông Lavrov để thông báo kết quả các cuộc đàm phán tại Paris giữa phái đoàn Mỹ với các quan chức châu Âu và Ukraine.
"Ông Lavrov xác nhận Moscow sẵn sàng tiếp tục hợp tác với Mỹ nhằm mục tiêu loại bỏ những nguyên nhân ban đầu dẫn đến cuộc khủng hoảng Ukraine", Bộ Ngoại giao Nga nêu rõ. Phía Nga cũng nhiều lần khẳng định lập trường rằng Ukraine phải công nhận 4 khu vực mà nước này tuyên bố sáp nhập, đồng thời từ bỏ hoàn toàn nỗ lực gia nhập NATO
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã tiếp Ngoại trưởng Rubio và đặc phái viên của Tổng thống Trump là ông Steve Witkoff tại Điện Elyseé trong khi các quan chức châu Âu và Kiev đang tìm cách bảo vệ lập trường của Ukraine. Đây là cuộc đối thoại trực tiếp cấp cao đầu tiên trong khuôn khổ sáng kiến hòa bình của ông Trump có sự tham gia của các nước châu Âu.
Các cuộc gặp phản ánh mối lo ngại ngày càng gia tăng của châu Âu về xu hướng Washington xích lại gần Moscow trong bối cảnh nỗ lực đạt được lệnh ngừng bắn của ông Trump vẫn chưa đem lại kết quả.
Nga gọi cuộc họp tại Paris là cơ hội để ông Witkoff, người trước đó đã có cuộc gặp kéo dài 5 giờ với Tổng thống Vladimir Putin, cập nhật cho các bên châu Âu về tiến trình đàm phán hòa bình.
Mỹ, Ukraine và châu Âu cùng ngồi vào bàn đàm phán
Giới chức Pháp đánh giá cao cuộc họp ở Paris và cho rằng đây là bằng chứng cho thấy châu Âu đã trở lại bàn đàm phán về tương lai Ukraine.
“Tất cả các bên đều mong muốn đạt được hòa bình - một nền hòa bình vững chắc và lâu dài. Câu hỏi là cách thức từng bước triển khai,” ông Macron nói khi tiếp phái đoàn của ông Rubio.
Một cố vấn cấp cao của ông Macron tiết lộ rằng cuộc gặp thể hiện “sự đồng thuận thực chất” với mục tiêu kết thúc xung đột của ông Trump.
Dù chưa có nhiều thông tin cụ thể được công bố nhưng một quan chức Pháp cho biết các nhà đàm phán cấp cao sẽ tiếp tục gặp lại trong khuôn khổ tương tự tại London vào tuần sau.
Tổng thống Macron từ lâu đã nỗ lực ngăn chặn nguy cơ các cuộc đàm phán song phương giữa Mỹ và Nga khiến châu Âu bị gạt sang lề trong quá trình định hình tương lai Ukraine.
"Điểm mới là lần này Mỹ, Ukraine và châu Âu đã cùng ngồi vào bàn đàm phán", Ngoại trưởng Pháp Jean-Noel Barrot tiết lộ với báo giới.
Ukraine nhất trí với đề xuất ngừng bắn của ông Trump vào tháng trước nhưng phía Nga đã bác bỏ. Cho tới nay, hai bên chỉ đạt được những đồng thuận hạn chế về việc kiềm chế các cuộc tấn công nhằm vào các mục tiêu năng lượng và trên biển của đối phương, điều mà cả hai đều cáo buộc nhau vi phạm.
Kiev và các đồng minh châu Âu đang nỗ lực thuyết phục Washington có lập trường cứng rắn hơn với Moscow, đặc biệt sau cuộc tấn công lớn của Nga hôm 13/4 nhằm vào thành phố Sumy của Ukraine. Giới chức Mỹ cho biết cuộc tấn công này có thể khiến tiến trình tìm kiếm hòa bình được đẩy nhanh hơn.
Trong khi đó, Tổng thống Zelensky nhấn mạnh, Ukraine chưa sẵn sàng thảo luận về vấn đề lãnh thổ cho tới khi đạt được lệnh ngừng bắn toàn diện.
