Mỹ chạy đua ngoại giao ngăn Wagner mở rộng ảnh hưởng ở Niger sau đảo chính

Trả lời phỏng vấn đài BBC ngày 8-8, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken nói cuộc đảo chính ở Niger hôm 26-7 “không phải do Nga hay Wagner xúi giục”, song ông quan ngại lính đánh thuê Wagner có thể lợi dụng tình hình ở Niger hiện nay.

Chuyến thăm bất ngờ của Quyền Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Victoria Nuland tới Niger hôm 7-8 cho thấy Washington đang nỗ lực để ngăn chặn kịch bản Tập đoàn quân sự tư nhân Nga Wagner mở rộng ảnh hưởng tại quốc gia châu Phi này sau cuộc đảo chính vào cuối tháng trước, theo hãng tin AFP.

Người dân Niger mang cờ Nga xuống đường biểu tình ủng hộ chính quyền quân sự tại thủ đô Niamey, hôm 6-8. Ảnh: AFP

Trong chuyến thăm, bà Nuland đề nghị gặp Tổng thống bị lật đổ Mohamed Bazoum và Tướng Tian Abdourahamane - lãnh đạo chính quyền quân sự Niger, nhưng không được đáp ứng. Song cuộc gặp giữa bà Nuland với Chuẩn tướng Moussa Salaou Barmou mang nhiều hàm ý đối với Washington, theo giới quan sát.

Chuẩn tướng Moussa Salaou Barmou - người vừa được chính quyền quân sự bổ nhiệm làm Tổng Tham mưu trưởng quân đội Niger - từng có thời gian làm việc với lực lượng đặc nhiệm Mỹ trong các chiến dịch chống khủng bố ở vùng Sahel (vùng đất nằm giữa Bắc Phi và và sa mạc Sahara ở phía nam).

Theo bà Nuland, trong cuộc gặp kéo dài 2 giờ với ông Barmou hai bên thảo luận “những khía cạnh của sự hợp tác mà ông ấy từng quan tâm nhiều trong quá khứ".

Bà Nuland thừa nhận có rất ít tiến triển trong việc giải quyết cuộc khủng hoảng ở Niger. Tuy nhiên bà Nuland nói rằng các lãnh đạo chính quyền quân sự Niger “hiểu rõ các rủi ro đối với chủ quyền quốc gia” nếu lính đánh thuê Wagner đến nước này.

Động thái trên diễn ra sau khi hãng tin AP hôm 5-8 dẫn một số nguồn tin cho biết chính quyền quân sự Niger đang đề nghị sự giúp đỡ từ Wagner.

Quan chức Nga và Wagner không bình luận về thông tin này. Trước đó, trùm Wagner - ông Yevgeny Prigozhin gọi cuộc đảo chính ở Niger là “cuộc nổi dậy chính đáng của người dân chống lại sự bóc lột của phương Tây".

Chuyên gia về châu Phi Cameron Hudson tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS - Mỹ) nhận định Niger tương đối khác biệt so với Mali và Cộng hòa Trung Phi - hai nơi lính đánh thuê Wagner đang hoạt động mạnh mẽ.

Trong khi đó, quân đội Niger dường như "hài lòng” với việc duy trì quan hệ với Mỹ. “Nhưng một điều mà Nga có thể giúp đỡ [Niger] là phá vỡ thế cô lập. Nếu bạn cảm thấy bị cô lập trước các tổ chức quốc tế và khu vực như Liên Hợp Quốc, Liên minh châu Phi hay Cộng đồng Kinh tế Các quốc gia Tây Phi (ECOWAS) thì Nga có thể được xem là công cụ hữu hiệu để thoát khỏi sự cô lập đó” - theo ông Hudson.

VĨNH KHANG