Mặt bằng nhà phố nguội lạnh, 'đất vàng' trầm lắng giữa vùng phía Nam của tỉnh

Một buổi sáng cuối tháng 10, tại trung tâm Hòa Bình cũ, tuyến phố Cù Chính Lan - từng là trục thương mại sôi động nhất phường Hòa Bình nay vắng lặng lạ thường. Ngay cả các trục đường vốn sôi động suốt nhiều năm qua, nay xuất hiện nhiều tấm biển “bán nhà”, “cho thuê nhà”. Nhiều tấm biển đã bạc màu, lặng lẽ theo thời gian, chữ mờ gần như không đọc nổi.

“Nhà tôi treo biển bán nhà gần một năm, giảm từ 6 tỷ đồng xuống còn 4,5 tỷ đồng mà vẫn không ai hỏi mua. Trước kia, đất trung tâm được ví như “đất vàng”, người người, nhà nhà tranh nhau mua. Giờ trung tâm hành chính của tỉnh chuyển đi nơi khác, giá nhà giảm mạnh, nhiều người thậm chí còn chẳng buồn quan tâm mua nhà” - bà Loan, chủ một căn nhà hơn 80m2 mặt tiền phố Trần Hưng Đạo, phường Hòa Bình chia sẻ.

Người dân treo biển cho thuê nhà trên đường Cù Chính Lan, phường Hòa Bình.

Theo thống kê từ các sàn giao dịch địa phương, giá đất mặt tiền ở khu vực trung tâm Hòa Bình cũ đã giảm trung bình 20 - 30% so với giai đoạn 2023 - 2024. Một số vị trí từng được giao dịch với giá 70 triệu đồng/m2 nay rao bán còn 45 - 50 triệu đồng, song thanh khoản gần như bằng không.

Không chỉ giá đất giảm, giá trị thương mại của nhà phố cũng lao dốc. Trước đây, chỉ cần sở hữu căn nhà mặt tiền có thể yên tâm kinh doanh, từ cửa hàng quần áo, hiệu thuốc đến quán ăn nhỏ. Nay, lợi thế ấy dần biến mất.

“Tiền thuê mặt bằng mỗi tháng 7 triệu đồng, nhưng doanh thu không đủ chi phí điện nước. Tôi đang tính nhượng lại hợp đồng, chuyển sang bán hàng online” - anh Trần Đức Thịnh, chủ cửa hàng thời trang ở phường Tân Hòa cho hay.

Cùng với quá trình sáp nhập hành chính, sự trỗi dậy của thương mại điện tử đã và đang khiến các khu phố kinh doanh truyền thống vắng khách. Người tiêu dùng dần chuyển sang mua sắm qua mạng, khiến những cửa hàng phụ thuộc vào lưu lượng khách qua lại ngày càng gặp khó. Các tuyến đường Chi Lăng, Cù Chính Lan, phường Hòa Bình vốn từng được coi “đắc địa” giờ cũng vắng khách.

Theo ông Nguyễn Văn Mạnh, một nhà đầu tư bất động sản lâu năm tại địa phương, tình trạng “nguội lạnh” của khu trung tâm Hòa Bình cũ là hệ quả của nhiều yếu tố cộng hưởng. “Không chỉ do việc sáp nhập hành chính, mà còn bởi thị trường chung suy yếu sau giai đoạn “sốt ảo”. Khi giá đất bị đẩy lên quá cao giai đoạn 2022 - 2024, giới đầu cơ rút lui, để lại hàng loạt căn nhà không người ở, không người thuê. Nay “cung” vượt “cầu”, dòng tiền tắc nghẽn là điều tất yếu”, ông Mạnh phân tích.

Sau khi trung tâm hành chính chuyển đến khu vực mới, dòng người và hoạt động kinh tế cũng dịch chuyển theo. Các tuyến phố vốn đông đúc nay thưa dần, khiến nhiều hộ dân sống nhờ cho thuê hoặc kinh doanh nhỏ rơi vào tình trạng khó khăn. Một số cửa hàng treo biển cho thuê lại, số khác buộc phải đóng cửa.

“Ngày trước chỉ cần có căn mặt phố là giàu, giờ có nhà mặt phố cũng chẳng biết kinh doanh gì. Muốn bán phải giảm giá mà cũng chẳng có người hỏi mua, cho thuê chẳng ai thuê, để trống thì xót của”, ông Minh - cư dân khu Bắc Trần Hưng Đạo nói trong tiếng thở dài.

Ở một địa điểm khác, khi màn đêm buông xuống, phố Đà Giang từng là “trung tâm kinh tế đêm” bên dòng sông Đà những ngày này vào buổi tối cũng chìm trong tĩnh mịch. Vài quán cà phê vẫn mở nhạc, nhưng hiếm hoi người ghé. Ánh đèn vàng từ trên những cột điện tỏa xuống dòng sông phản chiếu nỗi buồn lặng lẽ của một khu phố từng thịnh vượng. “Cảm giác như mọi thứ dừng lại tạm thời”, bà Hòa, chủ quán ăn nhỏ trên phố Đà Giang chia sẻ.

Không thể phủ nhận, thương mại điện tử đã làm thay đổi tận gốc thói quen mua sắm. Người dân giờ có thể đặt mua hàng ngay trên máy tính, điện thoại. Thay vì dạo phố, họ ngồi ở nhà, nhận hàng tận cửa. Điều này khiến mô hình kinh doanh truyền thống vốn dựa vào “vị trí mặt tiền” mất dần lợi thế. Ở những đô thị nhỏ như vùng Hòa Bình cũ, mật độ dân cư không đủ lớn để duy trì doanh thu ổn định, trong khi chi phí thuê và vận hành mặt bằng vẫn cao.

“Thị trường đã thay đổi, nhưng nhiều người vẫn giữ tâm lý cũ, nghĩ rằng đất mặt phố mãi là “vàng”. Thực tế, giá trị đang dịch chuyển sang không gian số, nơi lượng khách hàng và dòng tiền tập trung”, ông Mạnh nhận định thêm.

Khi các tỉnh, thành sáp nhập, mở rộng không gian, những vùng trung tâm cũ trước đây thường phải trải qua chu kỳ “nguội lạnh” khi mất đi lợi thế. Giờ đây, câu chuyện của các phường của trung tâm Hòa Bình cũ không chỉ là vài con phố vắng khách hay những tấm biển “cho thuê nhà”. Nó phản ánh sự chuyển động lớn của xã hội: Quá trình tái cấu trúc đô thị, thay đổi hành vi tiêu dùng và sự dịch chuyển trung tâm phát triển.

Hiện tại, thị trường bất động sản trung tâm Hòa Bình cũ rơi vào trạng thái “nghe ngóng”, chờ tín hiệu phục hồi, còn người mua thực thì tìm hiểu dè dặt. Ai cũng chờ một cú hích, có thể là dự án hạ tầng, chính sách quy hoạch mới, hay sự dịch chuyển kinh tế đủ mạnh để “đánh thức” khu trung tâm vùng Nam cũ của tỉnh.

Hồng Trung