Màn rước kiệu như 'thi chạy' trong Lễ hội 5 làng Mọc tại Hà Nội

Sáng ngày 3/3 (tức 12/2 Âm lịch), Lễ hội năm làng Mọc gồm: Quan Nhân, Chính Kinh, Cự Lộc, Giáp Nhất và Phùng Khoang chính thức được diễn ra sau thời gian dài phải tạm hoãn vì ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19.

Tương truyền, ngày xưa, do thiên tai, nhân dân trong vùng đói kém, bệnh dịch tràn lan, làng Phùng Khoang được vua cho nấu cháo, cơm nắm để phát cho dân chúng. Một cậu bé khi nhận được một nắm cơm đã chia cho 4 cậu bé khác cùng ăn. 5 người kết nghĩa anh em, sau này lớn lên, 5 người lập nghiệp ở vùng này, tạo dựng thành những làng trù phú, chính là 5 làng Mọc sau này.

Lễ hội 5 làng Mọc được hình thành từ tục kết chạ giữa năm làng, vừa kết thân, vừa tương trợ lẫn nhau. Mỗi làng thờ một vị thành hoàng làng riêng. Làng Giáp Nhất thờ Phùng Luông - vị tướng dưới thời Bố Cái Đại Vương Phùng Hưng; Làng Cự Chính thờ Đức Thánh Lã Đại Liệu - nha tướng dưới thời Ngô Quyền; Làng Quan Nhân thờ Trung Nghĩa Đại Vương Hùng Lãng Công - người có công đánh giặc Nam Chiếu và dưới phủ thờ phu nhân là Thánh bà Trương Mỵ Nương; Làng Phùng Khoang thờ Đoàn Thượng tướng quân.

Dù là ngày thường nhưng lễ hội 5 làng Mọc thu hút rất đông người dân, du khách thập phương đến trẩy hội.

Theo BTC lễ hội cho biết, năm nay, làng Quan Nhân đăng cai tổ chức lễ hội. Đoàn rước của làng Quan Nhân đón các đoàn rước làng khác tại đình Hội Xuân.

Các đoàn rước kiệu lần lượt vào đình làng đăng cai.

Điểm thu hút nhiều người trẩy hội nhất là màn “kiệu bay”. Những cỗ kiệu múa như bay trên đường đi, thoắt tiến thoắt lui, lúc chạy băng băng, lúc quay tròn linh hoạt và uyển chuyển. Theo các bậc cao niên trong làng cho biết, kiệu bay là có Thánh về, các Thánh khiển kiệu bay lượn là thể hiện sự vui mừng hội ngộ.

Theo ghi nhận, một kiệu thánh thường có 4 người khênh, những tốp thanh niên nam, nữ tham gia rước kiệu thay phiên nhau. Đặc biệt, người dân nơi đây quan niệm rằng nghi thức xoay kiệu đó là các Thánh đang ‘thăng hoa’ trước khi vào đình.

Khi đoàn rước kiệu về đến đình làng đăng cai, Ban điều hành của làng cử người hướng dẫn các làng anh em bầy nghi trượng vào vị trí quy định, nghỉ ngơi trầu nước để chuẩn bị tế lễ. Tế lễ xong, các cụ và dân làng cùng thụ lộc. Đình đăng cai sẽ mời khách các làng anh em nghỉ ngơi và dự bữa cỗ chung với làng. Các cụ Thập, Cửu, Bát, Thất theo thứ tự sẽ ngồi thụ lộc trong nội đình, còn dân làng và khách thập phương sẽ thụ lộc tại sân đình.

Đặc biệt, nghi thức tế hội đồng được thực hiện tại sân đình, với 3 tuần tế trong tiếng nhạc của dàn bát âm và tiếng chiêng, trống: sơ hiến lễ, á hiến lễ và chung hiến lễ.

Lễ hội năm làng Mọc mang đậm giá trị lịch sử, gắn liền với lịch sử hình thành và phát triển của cộng đồng cư dân Kẻ Mọc. Tham gia lễ hội giúp người dân gắn kết với nhau để hình thành, củng cố một cộng đồng thống nhất cùng xây dựng cuộc sống, duy trì thuần phong mỹ tục của địa phương. Các trò diễn trong lễ hội như con đĩ đánh bồng mang tính chất phồn thực, cầu mong cho một năm mới ấm no, hạnh phúc.

Với giá trị tiêu biểu, Lễ hội năm làng Mọc được Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia theo Quyết định số 1727/QĐ-BVHTTDL ngày 27 tháng 5 năm 2021.

Tin và ảnh: Trung Nguyễn