Luật Đất đai mới: Bảo vệ tốt hơn quyền, lợi ích của người sử dụng đất

Hoàn thành nhiệm vụ lập pháp quan trọng của cả nhiệm kỳ

Theo Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường, Quốc hội đã thông qua Luật Đất đai (sửa đổi) gồm 16 chương và 260 điều, hoàn thành một trong những nhiệm vụ lập pháp quan trọng hàng đầu của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV.

Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường chủ trì cuộc họp báo.

Tại phiên bế mạc Kỳ họp bất thường lần thứ 5, Quốc hội đã thông qua Luật Đất đai (sửa đổi) với 432 đại biểu tán thành (chiếm 87.63% tổng số ĐBQH), điều đó thể hiện sự thống nhất cao của các đại biểu Quốc hội.

Quốc hội xem xét dự thảo Luật tại Kỳ họp bất thường thứ 5 theo quy trình đặc biệt và tất cả ý kiến đại biểu Quốc hội đã được tiếp thu, giải trình, không còn đại biểu nào phát biểu thêm. “Điều đó cho thấy tinh thần cẩn trọng của Quốc hội và các cơ quan trong hoạt động lập pháp, luôn đề cao chất lượng và hiệu quả” - Tổng Thư ký Quốc hội nhấn mạnh.

Trao đổi tại cuộc họp báo, Ủy viên thường trực Ủy ban Kinh tế Phan Đức Hiếu cho biết, thống kê sơ bộ, có khoảng 65 điều khoản giao Chính phủ quy định chi tiết và Chính phủ phải ban hành nghị định hướng dẫn.

Khi trình dự án Luật Đất đai (sửa đổi), Chính phủ đã trình kèm theo dự thảo nghị định, tuy nhiên, đây mới là dự kiến vì thực tế số nghị định được ban hành có thể tăng thêm, hoặc giảm đi khi Chính phủ dùng một nghị định hướng dẫn nhiều nội dung. Điều quan trọng là nội dung nghị định.

“Chúng tôi cũng mong Chính phủ ngay sau đây sớm có kế hoạch cụ thể triển khai thi hành Luật Đất đai (sửa đổi), nên xác định chính xác số nghị định phải ban hành, cơ quan nào chủ trì, tham mưu soạn thảo” - đại biểu Phan Đức Hiếu nói.

Về những điểm mới, mang tính đột phá của Luật Đất đai mới, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế cho rằng, “nếu liệt kê chi li thì hàng trăm điểm mới”. Trong đó, khái quát có 5 nhóm nội dung mới.

Ủy viên thường trực Ủy ban Kinh tế Phan Đức Hiếu.

Nhiều thách thức, yêu cầu cao khi sửa luật

Để hoàn thiện một dự án luật đồ sộ, phức tạp như vậy, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế chia sẻ, cơ quan chủ trì thẩm tra đối diện rất nhiều thách thức, yêu cầu cao trong khi thời gian không có nhiều.

“Một dự án luật 50 điều khoản có thể không phải là vấn đề, nhưng với một đạo luật tới 260 điều như Luật Đất đai, đôi khi nghiên cứu tiếp thu 1 ý kiến đại biểu có thể mất nửa buổi” - đại biểu Phan Đức Hiếu nói.

Theo đại biểu, trong quan hệ đất đai, phải giải quyết câu chuyện cân bằng lợi ích các bên và rất khó làm cho tất cả các bên hài lòng ở mức cao nhất.

Thứ nhất là các quy định nhằm bảo vệ tốt hơn quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất. Biểu hiện rõ nhất qua việc mở rộng quyền sử dụng đất, tiếp cận đất đai của công dân Việt Nam, chính sách đất đai với đồng bào dân tộc thiểu số.

Thứ hai là liên quan đến tiếp cận đất đai của người dân và doanh nghiệp, có nhiều quy định mới, như thiết kế quy định về thu hồi đất phục vụ cho hạ tầng kinh tế - xã hội, phục vụ sản xuất kinh doanh, thiết kế mới, thể chế hóa đầy đủ Điều 54 của Hiến pháp là chỉ thu hồi đất trong trường hợp thật sự cần thiết; mở rộng cơ chế thỏa thuận, mở rộng quỹ đất (như cho dự án có hoạt động lấn biển), quỹ đất cho doanh nghiệp vừa và nhỏ, xây dựng nhà ở xã hội...

Thứ ba, nhiều quy định nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng đất. Như đất sử dụng kết hợp đa mục đích, thu hẹp trường hợp phải xin phép về mục đích sử dụng đất, nhận chuyển đổi đất nông nghiệp để tăng cơ hội tích tụ sản xuất quy mô lớn; nhận chuyển nhượng đất trồng lúa...

Thứ tư là nội dung liên quan tài chính đất đai tách bạch rõ ràng và có một số chính sách ổn định tiền thuê đất.

Thứ năm là quy định nâng cao hiệu quả, hiệu lực quản lý Nhà nước. Điểm đáng chú ý là cắt giảm thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho người dân.

Bên cạnh đó, nội dung quan trọng là nâng cao về thông tin dữ liệu đất đai để mọi người dân tiếp cận dễ dàng phục vụ đời sống, sản xuất kinh doanh, có cơ chế tạo thuận lợi hơn cho người dân giám sát việc thực thi liên quan đất đai.

Bổ sung các "van khóa" ngăn chặn các vụ việc tương tự SCB

Liên quan đến Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi), vấn đề được nêu tại cuộc họp báo là việc sửa luật có những điểm gì có thể ngăn chặn những sự việc tương tự như ngân hàng SCB vừa qua.

Trả lời vấn đề này, Ủy viên thường trực Ủy ban Kinh tế Phạm Thị Hồng Yến cho biết, ba nội dung còn nhiều ý kiến khác nhau trước khi Quốc hội bấm nút thông qua Luật Các Tổ chức tín dụng (sửa đổi) là can thiệp sớm, hỗ trợ tiếp cận tín dụng với ngân hàng trong diện kiểm soát đặc biệt và các biện pháp kiểm soát đặc biệt.

Cơ quan thẩm tra, cơ quan soạn thảo đã nghiên cứu, đề xuất phương án để tiếp thu, chỉnh lý dự thảo. Các quy định đưa ra, theo đánh giá của cơ quan thẩm tra, sẽ giúp tăng tính tự cường, tự chịu trách nhiệm của các tổ chức tín dụng. “Luật đã đưa ra các giải pháp, van khóa để đảm bảo những điểm hạn chế, tồn tại trong thời gian qua được giải quyết” - bà Phạm Thị Hồng Yến đánh giá.

Ủy viên thường trực Ủy ban Kinh tế Phạm Thị Hồng Yến

Cụ thể, Luật bổ sung quy định về tổ chức quản trị điều hành, quản trị rủi ro để ngân hàng tiếp cận tốt với quản trị doanh nghiệp; các quy định về kiểm tra, kiểm soát nội bộ tổ chức tín dụng, nhất là quyền hạn của người quản lý, người điều hành, tổng giám đốc, tăng số lượng Ban kiểm soát tại ngân hàng thương mại, nhất là kiểm soát, kiểm toán nội bộ. Những biện pháp này nhằm tăng khả năng cạnh tranh, chống chịu của mỗi ngân hàng trong nền kinh tế.

Ngoài ra, để hạn chế sở hữu chéo, thao túng tổ chức tín dụng, Luật cũng điều chỉnh quy định về giảm tỷ lệ sở hữu với tổ chức, cá nhân và người liên quan (trừ quỹ tín dụng nhân dân); giảm giới han tín dụng để cho phép các tổ chức tín dụng nâng cao năng lực theo lộ trình. Quy định công khai thông tin với cổ đông sở hữu từ 1% vốn điều lệ trở lên cũng được bổ sung, giúp tăng tối đa tính minh bạch thông tin liên quan tới sở hữu tổ chức tín dụng./.

Hoàng Yến