Liên tiếp nhiều người trẻ bị viêm cầu thận, biến chứng suy thận nặng

Chiều 8-10, Bệnh viện Thống Nhất (TP.HCM) tổ chức buổi chia sẻ thông tin về tình hình gần đây nơi này liên tục tiếp nhận, điều trị nhiều ca bệnh rất trẻ bị viêm cầu thận, suy thận biến chứng nặng.

Vô tình phát hiện bị viêm cầu thận khi còn rất trẻ

Điển hình như bệnh nhân TBK (18 tuổi, ngụ TP.HCM) bị viêm cầu thận, đang điều trị tại khoa Nội thận – Lọc máu Bệnh viện Thống Nhất. Chia sẻ với chúng tôi, bệnh nhân cho biết cách đây 1 tháng, anh có triệu chứng đau bụng dữ dội, nhập viện khám mới biết mình bị viêm cầu thận. Trước đây anh không có bệnh nền, cũng như không có dấu hiệu, triệu chứng gì khác thường.

“Tôi cũng không ngờ mình bị bệnh thận khi còn trẻ như vậy, may mắn phát hiện ở giai đoạn sớm. Bình thường tôi hay có thói quen thức khuya, ăn uống thất thường. Bác sĩ dặn điều trị bệnh thận phải uống thuốc đúng cử, có chế sinh hoạt lành mạnh. Nếu tuân thủ điều trị thì sẽ hạn chế nguy cơ bệnh tiến triển thành suy thận” – bệnh nhân K nói.

Bệnh nhân trẻ bị viêm cầu thận điều trị tại Bệnh viện Thống Nhất. Ảnh: THẢO PHƯƠNG

Một bệnh nhân khác cũng bị bệnh lý về thận khi còn trẻ. Bệnh nhân này nhập viện trong tình trạng sưng phù khắp người, ở tay phải, cổ, ngực phải vì hậu quả của thời gian dài chạy thận bằng cầu nối tự thân (AVF) vị trí khuỷu tay. Bệnh nhân đã đi nhiều nơi can thiệp nhưng không hiệu quả.

Tại khoa Ngoại Tim mạch - Lồng ngực Bệnh viện Thống Nhất, bệnh nhân được chẩn đoán hẹp tĩnh mạch trung tâm đổ về tim, ngay trước tĩnh mạch chủ trên. Tĩnh mạch gần như tắc ở vị trí đổ vào, khiến bệnh nhân nguy hiểm tính mạng.

Các bác sĩ đã tiến hành nong tĩnh mạch, đặt stent cho bệnh nhân. Hậu can thiệp và chăm sóc tích cực, nữ bệnh nhân qua cơn nguy kịch.

PGS.TS.BS Nguyễn Bách, Trưởng khoa Thận - Lọc máu Bệnh viện Thống Nhất, chia sẻ về bệnh thận. Ảnh: THẢO PHƯƠNG

Theo PGS.TS.BS Nguyễn Bách, Trưởng khoa Thận - Lọc máu Bệnh viện Thống Nhất, biến chứng phổ biến ở bệnh nhân chạy thận là tổn thương các mạch máu do quá trình lọc máu để lại. Không ít trường hợp bị tắc, hẹp các tĩnh mạch trung tâm nghiêm trọng, gây sưng mặt, ngực và nhiều vị trí khác trên cơ thể.

Các bác sĩ gặp trường hợp tổn thương mạch máu ngày càng nặng. Nguyên nhân chủ yếu là bệnh nhân đến lọc máu quá trễ, phải đặt nhiều lần catheter, dẫn đến biến chứng hẹp tắc mạch.

Nguyên nhân người trẻ suy thận sớm

Về bệnh viêm cầu thận, PGS.TS.BS Nguyễn Bách cho biết ở người trẻ, viêm cầu thận do bệnh thận IgA là bệnh thường gặp ở các nước Châu Á, trong đó có Việt Nam. Triệu chứng ban đầu không điển hình, mơ hồ, dễ bỏ qua. Khi bệnh tiến triển đến suy thận mới có triệu chứng.

Viêm cầu thận - đặc biệt là bệnh thận IgA thường gặp ở người 17-40 tuổi, nguy cơ dẫn đến biến chứng suy thận sớm. Thống kê tại Bệnh viện Thống Nhất cho thấy, trong 1.000 ca sinh thiết thận, có khoảng 300 ca ở người trẻ được ghi nhận có tình trạng viêm cầu thận.

Bệnh nhân chạy thận tại Bệnh viện Thống Nhất. Ảnh: THẢO PHƯƠNG

Bệnh thận IgA thường không có nhiều biểu hiện rõ rệt. Cách nhận biết phổ biến nhất là xét nghiệm nước tiểu. Nếu phát hiện có lẫn máu và hồng cầu trong nước tiểu, bệnh nhân cần nghĩ đến nguy cơ mắc bệnh để đi kiểm tra chuyên sâu, từ đó can thiệp sớm.

Bác sĩ Bách phân tích thêm, ô nhiễm môi trường và tình trạng nhiễm trùng là điều kiện thuận lợi gây viêm cầu thận. Ngoài ra, việc sử dụng thuốc bừa bãi hoặc tiếp xúc với các độc chất cũng có thể gây lắng đọng tại cầu thận.

“Phần lớn bệnh nhân thận đều có tình trạng huyết áp cao. Do đó, người trẻ có huyết áp bất thường nên tầm soát bệnh lý thận bằng cách xét nghiệm nước tiểu ít nhất một lần mỗi năm. Giá xét nghiệm chỉ rẻ hơn một ly trà sữa nhưng có thể giúp phát hiện căn bệnh nguy hiểm này” – bác sĩ Bách nhấn mạnh.

Vị trưởng khoa cũng khuyến cáo cần giữ gìn đường mũi họng sạch sẽ để tránh nhiễm trùng, đây là một trong những biện pháp quan trọng giúp phòng ngừa viêm cầu thận, hạn chế nguy cơ dẫn đến suy thận sớm.

TS.BS Nguyễn Duy Tân, Trưởng khoa Ngoại Tim mạch - Lồng ngực Bệnh viện Thống Nhất. Ảnh: THẢO PHƯƠNG

Nhiều tiến bộ trong điều trị bệnh thận

TS.BS Nguyễn Duy Tân, Trưởng khoa Ngoại Tim mạch - Lồng ngực Bệnh viện Thống Nhất, cho biết bệnh nhân gặp bệnh lý suy thận, phải chạy thận, lọc máu ngày càng được phát hiện nhiều.

Cách đây khoảng 10-20 năm, bệnh nhân bị suy thận gần như lâm vào bước đường cùng. Tuy nhiên theo thời gian, nhờ các phương pháp điều trị hiện đại, bệnh nhân có thể sống chung với bệnh nhiều năm và tránh được các biến chứng xấu.

Theo bác sĩ Tân, sau khi chạy thận, có nhiều lý do để bệnh nhân gặp biến chứng. Trong số đó có tình trạng cắm catheter ở cổ, gây tắc hẹp những tĩnh mạch lớn trung tâm, đặc biệt là những tĩnh mạch gần tim, dẫn đến việc phù toàn thân, ứ trệ toàn bộ hệ thống mạch máu, trong đó có mạch máu nuôi não. Bệnh nhân có thể suy hô hấp hoặc tử vong do rối loạn tuần hoàn.

Trước đây, bệnh nhân suy thận được điều trị bằng phương pháp mổ mở, nguy cơ lớn. Gần 3 thập niên trở lại, xu hướng điều trị ít xâm lấn, can thiệp nội mạch được hướng đến. Đây là cứu cánh rất lớn, giúp cho nhiều người bệnh được cứu sống.

“Bệnh nhân suy thận đừng vội mất tinh thần mà hãy chủ động mổ sẵn một cầu nối sớm ở tay, để việc lọc máu được tiến hành dễ dàng, không để đến giai đoạn nặng phải đặt catheter. Bệnh nhân nếu đủ điều kiện sức khỏe có thể lọc màng bụng tại nhà, thay thế cho việc chạy thận nhân tạo. Ngoài ra, người mắc bệnh thận cần chuẩn bị cho việc ghép thận đón đầu, thay vì phải chạy thận rồi mới ghép ” – bác sĩ Tân nói.

Vì sao cần tầm soát, phát hiện sớm bệnh thận?

Hiện nay, tỉ lệ bệnh thận tiềm ẩn ở người dân trong độ tuổi lao động đáng lo ngại. Bệnh viện Thống Nhất đã thực hiện một khảo sát, dù chưa có số lượng mẫu thật sự lớn nhưng cũng tương đối đáng tin cậy. Kết quả cho thấy có tới 9,8% người trong độ tuổi đi làm mắc bệnh lý về thận mà hoàn toàn không có triệu chứng.

THẢO PHƯƠNG