Làm rõ cơ chế định giá, thu hồi và giao đất

Tại cuộc họp, Bộ Nông nghiệp và Môi trường báo cáo các nội dung của Dự thảo Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn một số điều của Nghị quyết 254 đã được tiếp thu, giải trình theo ý kiến của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà.

Theo đó, phạm vi điều chỉnh của Dự thảo Nghị định bao gồm: Thu hồi đất đối với các dự án đã thỏa thuận được trên 75% diện tích đất và trên 75% số người sử dụng đất, và quy định chuyển tiếp; các trường hợp không được bồi thường về đất; căn cứ thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất đối với quỹ đất thanh toán dự án Xây dựng – Chuyển giao (BT) và quy định chuyển tiếp; các quy định về bảng giá đất, hệ số điều chỉnh giá đất; các trường hợp sử dụng đất kết hợp đa mục đích khác.

Liên quan đến phân cấp, phân quyền, Bộ tổng hợp 2 phương án: Giao thẩm quyền về cấp tỉnh, sau đó UBND cấp tỉnh phân cấp cho cấp xã theo điều kiện cụ thể; đưa toàn bộ thẩm quyền về cấp tỉnh. Bộ lựa chọn phương án giao thẩm quyền về cấp tỉnh, để địa phương chủ động phân cấp phù hợp thực tiễn.

Lãnh đạo TP. Hà Nội, TPHCM thống nhất đề nghị giao thẩm quyền cho cấp tỉnh, sau đó tùy điều kiện và năng lực từng xã, phường để tiếp tục phân cấp, ủy quyền, bảo đảm phân cấp triệt để những nội dung cấp cơ sở làm được.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu dự thảo các nghị định hướng dẫn Nghị quyết 254 phải bám sát nghị quyết, chỉ quy định những nội dung đã rõ về cơ sở pháp lý, khoa học, phương pháp và có thể triển khai ngay tại địa phương; tuyệt đối không đưa vào các quy định chưa đủ căn cứ, chưa lượng hóa được hoặc tiềm ẩn rủi ro pháp lý. Quan điểm xuyên suốt là chính sách ban hành phải khả thi, tháo gỡ được vướng mắc và chịu được kiểm chứng trong thực tiễn.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nghe báo cáo hoàn thiện dự thảo các nghị định hướng dẫn triển khai thực hiện Nghị quyết số 254/2025/QH15 của Quốc hội - Ảnh: VGP

Tại cuộc họp, Bộ Nông nghiệp và Môi trường báo cáo việc tiếp thu, giải trình nhiều nội dung quan trọng liên quan đến thu hồi đất, bồi thường, xác định giá đất, bảng giá đất, hệ số điều chỉnh, đất đa mục đích và các quy định chuyển tiếp. Dự thảo lựa chọn phương án phân cấp thẩm quyền chủ yếu cho cấp tỉnh, để địa phương chủ động phân cấp tiếp cho cấp cơ sở phù hợp năng lực thực tế, tránh phân cấp "nửa vời".

Về giá đất, Phó Thủ tướng nhấn mạnh phải định lượng rõ ràng, không dùng tiêu chí định tính. Nơi đủ dữ liệu thì áp dụng bảng giá đất và hệ số điều chỉnh; nơi không đủ dữ liệu phải xác định giá đất cụ thể theo các phương pháp đã được Luật Đất đai 2024 quy định, không tự ý đặt ra hệ số hay phương pháp mới. Các yếu tố về quy hoạch, tầng cao, mật độ xây dựng nếu cần tính toán thì áp dụng phương pháp thặng dư.

Đối với các dự án đã thỏa thuận được từ 75% diện tích và 75% số người sử dụng đất, thống nhất cách tính chặt chẽ nhằm hạn chế tranh chấp, bảo đảm hài hòa lợi ích Nhà nước – doanh nghiệp – người dân. Việc Nhà nước thu hồi phần diện tích còn lại chỉ áp dụng khi nhà đầu tư đáp ứng đầy đủ điều kiện pháp luật, không thu hồi cho các chủ thể không đủ năng lực.

Liên quan đến hợp đồng BT, Phó Thủ tướng yêu cầu làm rõ nguyên tắc không hồi tố, không áp dụng ngược đối với các hợp đồng ký trước 1/7/2025, bảo đảm thống nhất với Luật Đất đai 2024 và các nghị định liên quan.

Về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, dự thảo nghị định do Bộ Tài chính chủ trì bổ sung nhiều quy định mới nhằm đồng bộ pháp luật, cho phép khấu trừ chi phí hạ tầng, làm rõ cách tính nghĩa vụ tài chính, cơ chế miễn, giảm, hoàn trả và quy định chuyển tiếp. Phó Thủ tướng yêu cầu các quy định phải rõ ràng, dễ thực hiện, thủ tục đơn giản, công bằng, đúng đối tượng và không vượt phạm vi Nghị quyết 254.

H.H