Kỳ II: Nông dân 'điêu đứng' vì Luật thuế 71

Đầu ra nông sản bấp bênh, giá phân lại cao khiến không ít nông dân không còn mặn mà với nông nghiệp.

Giá phân cao, nông dân không còn thiết tha với trồng lúa

Trao đổi với phóng viên PetroTimes, anh Nghiêm Văn Cờ (Minh Tân, Phú Xuyên, Hà Nội) cho biết, sản xuất nông nghiệp hiện nay phải đầu tư rất nhiều loại chi phí. Đơn cử trồng lúa thì phải bỏ tiền làm đất, mua giống, thuốc bảo vệ thực vật, tiền cấy, rồi còn tiền gặt, tiền phân bón...

Với diện tích 1 sào lúa (Bắc Bộ), nếu chăm tốt thì thu được khoảng 250 kg thóc, mà 1 kg thóc chỉ bán được 8.000 - 9.000 đồng nên chỉ thu về được khoảng hơn 2 triệu đồng/sào/hơn 3 tháng.

Để thu được 250 kg thóc, người nông dân phải chi khoảng 600 - 700 nghìn đồng cho 35 - 40 kg phân bón các loại, chưa kể các chi phí khác. Như vậy, tiền phân bón đã chiếm gần 1/3 giá thành sản phẩm. Cộng thêm nhiều chi phí khác nên gần như người nông dân chỉ lấy công làm lãi và giờ họ không thiết tha gì với việc trồng lúa.

Từ thực tế trên, anh Cờ mong rằng Nhà nước có sự quan tâm, điều hành giúp giảm các chi phí nông nghiệp bằng cách hạ giá các mặt hàng chi dùng cho nông nghiệp như phân bón, thuốc bảo vệ thực vật... để người nông dân bớt vất vả hơn.

Giá phân bón tăng cao đã khiến bà con ngộp thở, ảnh hưởng lớn đến việc sản xuất, canh tác.

Với những hộ sản xuất nhỏ lẻ, diện tích trồng cấy chừng một vài mẫu đã cảm thấy “ngộp thở” vì giá phân thì với những nông dân có diện tích trồng trọt lớn, hàng chục đến hàng trăm mẫu còn bức bách hơn.

Anh Đào Xuân Minh, Chủ nhiệm Hợp tác xã Nông nghiệp Tổng hợp Chúc Sơn (Chương Mỹ, Hà Nội) chia sẻ, người nông dân hiện nay sản xuất nông nghiệp phải chi rất nhiều khoản chi phí như giống, thuốc bảo vệ thực vật, phân bón, công làm đất,... trong đó phân bón là mặt hàng cực kỳ quan trọng.

Tùy từng loại cây trồng người nông dân phải bón lót, bón thúc, với những loại cây từ 3 - 4 tháng mới được thu hoạch thì người nông dân phải bón phân cho cây đến 4 - 5 lần. Do đó, phân bón chiếm một phần tương đối lớn trong tổng chi phí sản xuất của bà con nông dân, xã viên.

Năm 2022, giá phân bón tăng cao đã khiến bà con ngộp thở, ảnh hưởng lớn đến việc sản xuất, canh tác. Sang năm 2023-2024, giá phân bón có hạ hơn một chút, song vẫn còn rất khó khăn.

“Người nông dân đã đầu tư cây trồng thì bắt buộc phải dùng phân bón để chăm sóc cho cây phát triển. Với giá phân bón cao cùng với việc phải bỏ ra nhiều chi phí khác khiến tỷ suất lợi nhuận của nhà nông rất thấp, thậm chí không có lãi, dẫn đến nhiều người không còn mặn mà với sản xuất nông nghiệp”, anh Minh cho biết.

Thực tế, hiện nay cũng có rất nhiều người bỏ đồng ruộng để đi làm công nhân hay các công việc khác có thu nhập cao hơn. Chỉ những người không có điều kiện để thay đổi công việc thì vẫn phải cố gắng sản xuất nông nghiệp.

Đứng từ góc độ người nông dân, anh Đào Xuân Minh mong rằng Nhà nước sẽ có thêm nhiều chính sách hỗ trợ bà con nông dân sản xuất hơn nữa. Riêng về mặt hàng phân bón, anh Minh mong rằng sẽ có những cơ chế quản lý hợp lý để cả người nông dân và doanh nghiệp sản xuất phân bón cùng được hưởng lợi.

“Chúng tôi rất mong giá phân bón giảm đi để tiết kiệm chi phí, tối ưu hóa sản xuất. Chúng tôi cũng mong rằng các cơ chế chính sách sẽ giúp cả bà con nông dân và doanh nghiệp cùng hưởng lợi chứ không phải chỉ doanh nghiệp hay người nông dân được hưởng lợi”, anh Minh kiến nghị.

Người trồng cà phê phải thắt lưng buộc bụng.

Chung quan điểm, bà Nguyễn Ngọc Hiền (56 tuổi, trú tại huyện Thạnh Thới An, Sóc Trăng) cho hay, do giá phân bón tăng cao nên người làm nông sẽ rất thiệt thòi. Vì nếu giảm lượng phân bón trong các giai đoạn bón lót, bón thúc thì lúa chậm phát triển, không chắc hạt dẫn đến năng suất thấp, mà nếu bón đủ thì lại tốn thêm chi phí - kiểu gì cũng ảnh hưởng đến nguồn thu nhập của bà con.

Bà Hiền mong muốn Nhà nước có chính sách giảm giá phân bón, ổn định giá phân bón để bà con nông dân được nhờ, yên tâm chuẩn bị cho mùa vụ. “Chúng tôi chỉ mua phân dùng khi cần đến, nên việc giá phân cao hoặc lên xuống thất thường cũng tác động đến việc sản xuất”, bà Hiền bộc bạch.

Buộc phải “thắt lưng buộc bụng”

Trao đổi về chuyện của nhà nông, chị Nay H'Nga (trú tại huyện Ea H'Leo, tỉnh Đắk Lắk) ngán ngẩm nói: “Thời gian qua, giá phân bón cao trong khi giá nông sản không tăng nhiều khiến người nông dân chúng tôi dù cố gắng làm lụng nhưng chẳng có lãi mấy. Những loại phân bón có giá thấp nhất cũng tăng từ 40 đến 50%.

Mùa khô, trung bình tôi bón phân 2 lần ngay trong đợt tưới. Với cây cà phê, mỗi năm bón 3 đến 4 lần chưa kể các loại thuốc chống sâu, bệnh, dưỡng trái. Giá cả leo thang, ngoài bón phân vô cơ (hóa học) thì chúng tôi còn áp dụng phân hữu cơ, vi sinh để tiết kiệm chi phí nhưng vẫn đảm bảo chất lượng nông sản. Dù rất vất vả, khó nhọc nhưng đành phải chấp nhận”.

Bà con nông dân vẫn mong Nhà nước có chính sách giảm giá phân bón để đỡ kinh phí đầu vào.

Ông Nguyễn Minh Đức (59 tuổi, trú tại huyện Krông Pắc, tỉnh Đắk Lắk) cho biết, hiện tại rẫy cà phê đang mùa ra hoa, cần lượng phân bón vừa đủ cây mới cho trái đều và chắc. Nhưng hiện giá phân đang cao nên chi phí sản xuất bị đội lên - tất nhiên phải cắt giảm chỗ khác để cân đối. Nhưng lượng phân bón cho cây thì cây nào cũng cần thiết, nên tôi đành thắt lưng buộc bụng để có đủ phân bón cho cây, hy vọng sẽ thu được quả chất lượng tốt.

Theo ông Đức, vườn sầu riêng của nhà ông vụ rồi được mùa, mỗi cây ra hàng chục trái, sau khi thu hoạch, cây mất nhiều sức, nên cần cung cấp đủ chất dinh dưỡng để cây hồi phục và tiếp tục cho trái vụ mới. Nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho cây vẫn là phân bón nên việc phân bón giá cao ảnh hưởng lớn đến việc đầu tư cho cây trong vụ mới.

Do đó, theo ông Đức, mong muốn lớn nhất của bà con vẫn là Nhà nước có chính sách giảm giá phân bón, để đỡ phần nào kinh phí đầu vào, đảm bảo đầu ra.

Võ Hiển - Quang Phú