Kiểm soát hoạt động giáo dục liên kết: Đúng quy định, tạo đồng thuận từ phụ huynh

Hoạt động tự nguyện ngoài chương trình chính khóa

Năm học 2025-2026, ngành Giáo dục Bắc Ninh tiếp tục triển khai nhiều hoạt động giáo dục liên kết như: Giảng dạy kỹ năng sống, tiếng Anh với người nước ngoài, tiếng Anh, tin học tự chọn dành cho học sinh lớp 1 và lớp 2, hoạt động STEM, trải nghiệm ngoài nhà trường theo nhu cầu người học tại các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông. Đây là hoạt động giáo dục tự nguyện ngoài chương trình chính khóa góp phần củng cố, nâng cao kiến thức, kỹ năng và giáo dục nhân cách toàn diện cho học trò.

Giờ học kỹ năng sống tại Trường Tiểu học Bích Sơn (phường Việt Yên).

Năm học này, Trường Trung học cơ sở Hồng Thái (phường Việt Yên) có 946 học sinh ở 22 lớp. Ngay từ tuần học đầu tiên, nhà trường tổ chức cho học sinh đăng ký học 2 môn tự chọn: Tiếng Anh với người nước ngoài và giáo dục STEM. Thầy Trần Văn Huân, Hiệu trưởng chia sẻ: “Trong tháng 9/2025, nhà trường phối hợp với Trung tâm ngoại ngữ A&U Bắc Giang (phường Bắc Giang) và Trung tâm Giáo dục sáng tạo STEM (phường Kinh Bắc) tổ chức dạy thử tiếng Anh với người nước ngoài và giảng dạy tích hợp một số môn khoa học bằng phương pháp STEM cho học sinh. Các giờ dạy thử có giáo viên nhà trường dự giờ đánh giá, nhận xét. Đồng thời, Ban Giám hiệu yêu cầu giáo viên của trung tâm gửi giáo án để tổ chuyên môn và phó hiệu trưởng phụ trách chuyên môn thẩm định nội dung, chất lượng bài giảng”. Sau khi đánh giá kết quả dạy thử, đến tháng 10/2025, nhà trường sẽ ký kết phối hợp với các tổ chức bên ngoài nhà trường tổ chức giảng dạy các môn học tự nguyện.

Hiện toàn tỉnh có khoảng 150 trường mầm non, tiểu học, trung học cơ sở, trung học phổ thông với gần 80 nghìn học sinh học tiếng Anh với người nước ngoài. Bên cạnh đó, tất cả các trường tiểu học trên địa bàn tỉnh đều triển khai dạy môn học Tiếng Anh tự chọn lớp 1 và lớp 2 (do môn này chỉ có trong chương trình học bắt buộc từ lớp 3). Học tiếng Anh với người nước ngoài, kỹ năng nghe, nói của học sinh cải thiện rõ rệt và tự tin tham gia các cuộc giao lưu tiếng Anh ở các sân chơi lớn như: Cuộc thi Olympic tiếng Anh trên internet dành cho học sinh phổ thông (IOE) do Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức; cuộc thi “Tài năng tiếng Anh” do Sở Giáo dục và Đào tạo tổ chức.

Cùng với hoạt động dạy ngoại ngữ ngoài chương trình chính khóa, nhiều trường chú trọng giáo dục kỹ năng sống, tổ chức hoạt động trải nghiệm, STEM theo nhu cầu của học sinh. Các tiết học này được xếp vào tiết cuối của buổi học với nhiều nội dung phong phú liên quan đến: Thanh, thiếu niên tham gia giao thông an toàn; giáo dục giới tính; phòng, chống đuối nước, cháy nổ, bạo lực, tai nạn học đường. Đây là cơ hội để các em tiếp cận thực tế, khai thác kinh nghiệm sẵn có và huy động kiến thức từ nhiều môn học khác nhau để giải quyết các vấn đề trong đời sống. Em Phan Tú Uyên, học sinh lớp 10, Trường Trung học phổ thông Hiệp Hòa số 3 (xã Hợp Thịnh) nói: “Sau những giờ học kỹ năng sống, chúng em tự tin hơn trong giao tiếp, mạnh dạn thảo luận, trình bày hiểu biết của mình về các chủ đề trong bài giảng và liên hệ thực tiễn cuộc sống. Qua đó có kỹ năng tự bảo vệ mình, linh hoạt ứng phó trong những tình huống nguy cấp”.

Thẩm định nội dung giảng dạy liên kết

Theo quy định, các hoạt động giáo dục liên kết được các trường tổ chức theo hình thức thỏa thuận giữa nhà trường với phụ huynh. Các nhà trường được ký hợp đồng với các tổ chức, đơn vị cung cấp hoạt động giáo dục ngoài nhà trường đáp ứng nhu cầu học tập của học sinh. Đơn vị liên kết phải được Sở Giáo dục và Đào tạo cấp phép, thẩm định nội dung giảng dạy. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện vẫn còn tồn tại một số hạn chế liên quan đến cách thức tổ chức chương trình liên kết trong nhà trường và việc lựa chọn đơn vị liên kết chưa phù hợp, hiệu quả. Theo phản ánh của phụ huynh vẫn có cơ sở giáo dục bố trí giờ học liên kết xen vào thời gian học chính khóa, làm ảnh hưởng đến các bạn không đăng ký học. Tiết học tiếng Anh với người nước ngoài có quá đông học sinh, không phù hợp cho luyện kỹ năng nghe, nói, ảnh hưởng đến khả năng tiếp thu của các em. Một số giờ giáo dục STEM chưa tích hợp được nhiều môn học vào thực hành để phát huy tư duy sáng tạo của học sinh.

Trước khi ký hợp đồng, Ban Giám hiệu nhà trường kiểm tra, rà soát hồ sơ bảo đảm các đơn vị tham gia giảng dạy các hoạt động giáo dục liên kết đã được cấp phép theo quy định. Giáo viên của các đơn vị liên kết tham gia giảng dạy có đầy đủ bằng cấp, chứng chỉ chuyên môn nghiệp vụ theo yêu cầu chương trình giảng dạy.

Giải quyết những vướng mắc này, nhiều trường có kinh nghiệm hay trong quá trình tổ chức hoạt động giáo dục liên kết. Như Trường Tiểu học Đông Thành (phường Bắc Giang) xếp lịch các môn liên kết sau giờ học chính khóa và có thể đăng ký học vào ngày cuối tuần. Khi đó học sinh có nhu cầu mới học, em nào không có nhu cầu thì có thể lựa chọn các hoạt động khác như tự học trong thư viện. Nhà trường tổ chức nhiều môn học liên kết nhưng chỉ khuyến khích học sinh lựa chọn từ 1 đến 2 nội dung để bảo đảm vừa sức, không gây quá tải cho các em.

Kiểm soát chặt chẽ các hoạt động giáo dục liên kết, trong thời gian tới, Sở Giáo dục và Đào tạo yêu cầu các nhà trường tăng cường quản lý, chỉ đạo thực hiện nghiêm quy định hiện hành về tổ chức hoạt động giáo dục liên kết theo nhu cầu người học. Trong đó chú trọng thẩm định nội dung bài giảng nhằm ngăn chặn tình trạng chương trình chưa đảm bảo chất lượng vẫn được đưa vào nhà trường. Đồng thời bố trí giáo viên tiếng Anh của nhà trường tham gia trợ giảng cho giáo viên nước ngoài để vừa kiểm soát chất lượng, vừa học hỏi, nâng cao nghiệp vụ sư phạm. Trước khi ký hợp đồng giảng dạy các hoạt động giáo dục liên kết, Ban Giám hiệu nhà trường kiểm tra, rà soát hồ sơ bảo đảm các đơn vị đã được cấp phép hoạt động theo quy định. Giáo viên của các đơn vị liên kết tham gia giảng dạy có đầy đủ bằng cấp, chứng chỉ chuyên môn nghiệp vụ theo yêu cầu chương trình giảng dạy.

Các nhà trường phải thực hiện đầy đủ các tiết học theo chương trình chính khóa, tránh tình trạng giáo viên chưa hoàn thành số lượng định mức tiết dạy đã thực hiện các hoạt động liên kết. Nghiêm cấm gợi ý, ép buộc học sinh tham gia hoạt động giáo dục liên kết. Việc tổ chức phải bảo đảm quyền lợi học tập, an toàn và phù hợp tâm, sinh lý lứa tuổi, tránh gây quá tải cho các em. Do đó, các nhà trường sắp xếp các hoạt động giáo dục liên kết linh hoạt, phù hợp với điều kiện thực tiễn của từng trường, số lượng đăng ký của học sinh từng lớp và không ảnh hưởng đến các bạn không đăng ký học các môn liên kết.

Bài, ảnh: Minh Thu