Hai cựu bộ trưởng và cựu bí thư Hải Dương hầu tòa

Cựu Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long được dẫn giải đến tòa. Ảnh: CAND

Có hơn 70 luật sư bào chữa đăng ký tham gia phiên tòa. Trong đó, cựu Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long có 4 luật sư bào chữa. Cựu Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Chu Ngọc Anh có một luật sư bào chữa. Phiên tòa dự kiến diễn ra 20 ngày, cả thứ 7 và chủ nhật.

Trước đó, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao đã ra cáo trạng truy tố 38 bị can trong vụ án Công ty Việt Á về các tội "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng", "Tham ô tài sản", "Nhận hối lộ" và "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ".

Trong số này, 6 người bị truy tố về tội "Nhận hối lộ" là: Cựu Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long; Nguyễn Huỳnh, cựu thư ký của ông Nguyễn Thanh Long; Phạm Duy Tuyến, cựu Giám đốc CDC Hải Dương; Trịnh Thanh Hùng, cựu Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học và Công nghệ, Bộ Khoa học và Công nghệ; Nguyễn Minh Tuấn, cựu Vụ trưởng Trang thiết bị và Công trình Y tế, Bộ Y tế; Nguyễn Nam Liên, cựu Vụ trưởng Kế hoạch Tài chính, Bộ Y tế.

Phan Quốc Việt (Tổng Giám đốc Công ty Việt Á) và Vũ Đình Hiệp (Phó Giám đốc Công ty Việt Á) bị truy tố về tội "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng" và "Đưa hối lộ". Phan Tôn Noel Thảo và Hồ Thị Thanh Thảo, trợ lý tài chính và thủ quỹ của Công ty Việt Á, bị truy tố về tội "Đưa hối lộ".

Cựu Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Chu Ngọc Anh bị truy tố về tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí". Các bị can khác gồm nhiều vụ trưởng, vụ phó cấp bộ; cán bộ UBND hoặc tỉnh ủy; lãnh đạo cấp sở, nhân viên y tế, cán bộ CDC của 24 tỉnh, thành phố. Trong đó có ông Phạm Xuân Thăng, cựu Bí thư Tỉnh ủy Hải Dương.

Theo cáo trạng, đầu năm 2020, khi dịch Covid-19 bùng phát mạnh, Học viện Quân y được giao triển khai đề tài nghiên cứu kit xét nghiệm. Tuy nhiên, với động cơ vụ lợi, bị cáo Trịnh Thanh Hùng, cựu Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học và Công nghệ các ngành kinh tế kỹ thuật (Bộ Khoa học và Công nghệ) đã tìm cách đưa Công ty Việt Á vào cùng tham gia đề tài với Học viện Quân y.

Quá trình thực hiện, các bị cáo thông đồng với nhau, tham mưu cấp trên tổ chức nghiệm thu ngay sau khi có kết quả giai đoạn 1 (thay vì nghiệm thu toàn phần). Ngay sau khi được chuyển giao quy trình nghiên cứu kit xét nghiệm, Phan Quốc Việt (Tổng giám đốc Công ty Việt Á) giao cấp dưới tiếp tục phát triển để sản xuất, rồi xin cấp phép lưu hành, kinh doanh thương mại.

Để được tham gia nghiên cứu, cấp số đăng ký lưu hành sản phẩm, hiệp thương giá, Phan Quốc Việt bị cáo buộc đưa hối lộ 106 tỷ đồng, trong đó có 3 triệu USD và 4 tỷ đồng (tổng 82 tỷ đồng) chi cho 6 quan chức. Trong đó, ông Nguyễn Thanh Long nhận 2,25 triệu USD; ông Chu Ngọc Anh nhận 200.000 USD; ông Trịnh Thanh Hùng nhận 350.000 USD.

Cáo trạng thể hiện, trong năm 2020 và 2021, Công ty Việt Á sản xuất tổng cộng hơn 8,7 triệu kit xét nghiệm và bán cho các đơn vị, cơ sở y tế trên khắp cả nước hơn 8,3 triệu kit. Việt Á đã được thanh toán hơn 4,5 triệu kit xét nghiệm với tổng số tiền 2.250 tỷ đồng.

Kết quả điều tra xác định Công ty Việt Á bỏ ra gần 365 tỷ đồng để mua nguyên vật liệu, cộng với các loại chi phí khác, thuế và lợi nhuận 5%, giá thành sản xuất 1 kit xét nghiệm là hơn 143.000 đồng.

Tuy nhiên Công ty Việt Á đã "thổi giá" nâng khống lên gấp nhiều lần và được phía Bộ Y tế chấp thuận khi hiệp thương giá, để bán ra thị trường mức 470.000 đồng/1 kit xét nghiệm. Cơ quan truy tố cáo buộc, từ việc nâng khống giá bán kit xét nghiệm, Công ty Việt Á thu lời bất chính 1.235 tỷ đồng.

Đinh Nhung