Hai cha con có duyên với Bác Hồ

Cũng giống như cha,Nguyễn Đăng Nước theo ngành Công an, từng công tác tại Phòng Văn nghệ, Cục Công tác chính trị, Tổng cục 3, Bộ Công an. Ông là nhạc sĩ bộc lộ tài năng khá sớm, bởi khi mới 23 tuổi, chưa trải qua một lớp đào tạo sáng tác bài bản nào, ông đã sáng tác được ca khúc “Chúng con bên giấc ngủ của Người” với ca từ đầy triết lý, sâu sắc. Lý giải về điều này, ông cho biết, đó chỉ là khoảnh khắc lóe sáng còn muốn giai điệu bay lên thì đó phải là một quá trình tích lũy kiến thức bền bỉ, lâu dài. Ông kể, năm 3 tuổi ông đã tham gia gõ mõ, phách trong đội chèo của làng, 8 tuổi đã đọc hết cả kho sách kim cổ Đông Tây của các cụ trong dòng họ để lại, 10 tuổi đã bắt đầu sáng tác những đoạn nhạc ngắn.

Đại tá Nguyễn Đăng Chè

Nhạc sĩ nhớ lại: “Tôi là người “già” trước tuổi, hồi nhỏ xíu tôi đã vô cùng yêu quý và ngưỡng mộ các vị lão thành cách mạng, trong đó có Hồ Chủ tịch. Tháng 3-1975, tôi với tư cách Trung đội trưởng đã vào giải phóng chiến trường B Quảng Nam - Đà Nẵng ác liệt thế nên thời điểm đầu năm 1976 việc được về phép và ra Hà Nội rồi thăm Lăng Bác Hồ là điều vô cùng hạnh phúc. Được người cha giới thiệu tỉ mỉ về các bản thiết kế của các nhà thiết kế đến từ nhiều quốc gia trên thế giới về việc xây Lăng cùng với việc được chứng kiến công việc thiêng liêng của cha và những người đồng đội, trong lòng tôi dâng trào nỗi niềm cảm xúc mãnh liệt và cứ thế giai điệu được “bật ra” như một sự vô thức. Việc hai cha con tôi đều có những kỷ niệm lưu giữ với Bác tại Bảo tàng Hồ Chí Minh đó là ơn trời dành cho gia đình tôi. Nếu như tôi đã viết ca khúc “Chúng con bên giấc ngủ của Người” bằng cả trái tim và và trí tuệ của mình thì cha của tôi đã dành cả một đời cống hiến cho ngành Công an, trong đó có việc trực tiếp bảo vệ xây dựng Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh và Bảo tàng Hồ Chí Minh”.

Trong niềm xúc động nghẹn ngào khi nhớ về người cha của mình, ông bảo, cha của ông đã cống hiến trọn đời cho đất nước nhưng chọn lối sống thanh liêm, về hưu chỉ có ngôi nhà tập thể và chiếc xe đạp Thống Nhất. Bởi thế ông đã viết ca khúc “Cha của con” để cảm tạ người cha của mình cũng như các cán bộ lão thành trong ngành Công an. Ông thương thế hệ trước hy sinh quá lớn cho nền hòa bình, độc lập, thống nhất đất nước. Ông cũng mong muốn giới trẻ đừng bao giờ quên lịch sử. Không có sự hy sinh xương máu của các thế hệ cha anh thì chúng ta không thể có ngày hôm nay. “Họ hy sinh khủng khiếp lắm. Máu đổ đã bao nhiêu, bao triệu người đã hy sinh. Thời xưa chúng ta đấu tranh giải phóng dân tộc đã có biết bao nhiêu sĩ quan ngầm làm nên chiến thắng, họ phải giấu tên, giấu tuổi, thậm chí có đồng chí bị oan sai, về làng còn bị bài kích. Ngày nay chiến sĩ Công an vẫn “không có trận cuối cùng” như lời bài hát “Nguyện mãi xứng danh anh hùng” tôi từng viết. Bởi thời nào cũng có tội phạm, cũng cần phải đấu tranh”, ông nhấn mạnh.

Sẽ là thiếu sót nếu nói đến hai cha con Nguyễn Đăng Chè - Nguyễn Đăng Nước lại không nhắc đến người vợ, người mẹ của họ. Mẹ của nhạc sĩ là người nông dân thực thụ, cả một đời tần tảo, chịu thương, chịu khó chăm chồng, nuôi con mà không hề biết nghĩ cho bản thân. Suốt đời bà chỉ biết lao động đến kiệt sức và phải nằm dưỡng bệnh dưới mái tranh nghèo. Đã có lần, ông chứng kiến mẹ chèo lên mái nhà lợp lại lớp rạ để khỏi dột và đã bị ngã chảy rất nhiều máu. Thương mẹ đến xé lòng, nhưng ông vẫn cho rằng mẹ của mình còn hạnh phúc bởi có những bà mẹ có 9 người con hy sinh trong chiến trường, còn ông vào chiến trường vẫn may mắn trở về với thân hình lành lặn. Với niềm cảm xúc, sự tri ân dành cho các bà mẹ Việt Nam, ông đã viết 12 ca khúc về mẹ, có thể kể đến như: “Tổ quốc và câu dân ca của mẹ (thơ Phùng Thiên Tân), “Mẹ tập con đi, Đảng dạy con đi” (thơ Hữu Thỉnh), “Mẹ”, “Như tình mẹ” (thơ Đăng An), “Thư xuân thăm mẹ” (thơ Quốc Thắng)… và đặc biệt là “Mẹ nằm nghiêng”.

“Mẹ nằm nghiêng” là ca khúc ông viết năm 2005 được phổ từ thơ của Thiếu tướng Phạm Văn Thạch, nguyên Cục trưởng X15, Bộ Công an với giai điệu sâu đọng, thiết tha: “Ngày sinh con mẹ đã nằm nghiêng/ Cho dòng sữa xuôi suốt đêm con bú/ Tay mẹ gối mềm con say giấc ngủ/ Mẹ nằm nghiêng, mẹ nằm nghiêng thêm chiều cao chắn gió…”. Ông bảo mình viết ca khúc này trong 30 phút và đã không nén được cảm xúc, ông đã khóc òa như đứa trẻ khi câu kết được vang lên: “Mẹ của con ơi, mẹ Việt Nam ơi/ Nghiêng cả đất trời vì con”. Ông cũng cho biết, ông đã từng gặp những cô gái hát ca khúc này đã thủ thỉ với tác giả rằng: “Bác viết thế nào mà cháu hát lúc nào cũng khóc?”. Ông nói, mình viết bằng chính sự rung động của trái tim mình với những người mẹ hy sinh cả đời cho chồng, cho con, cho cháu, thậm chí cho chắt.

Nhạc sĩ Nguyễn Đăng Nước

Là người sáng tác khá đa dạng, Nguyễn Đăng Nước không chỉ biết đến với những ca khúc "bác học", ông còn ghi dấu ấn với những ca khúc dân gian cách tân, như “Danh sơn Yên Tử”, “Mùa xuân nghe tiếng chuông chùa” (thơ Hữu Ước) do ca sĩ Hồ Quỳnh Hương thể hiện, rồi “Tìm nhau trong hội xuân”... Đó là những ca khúc cách tân nền văn hóa dân tộc Việt Nam rồi nâng lên tạo thành bản sắc riêng của Nguyễn Đăng Nước. Ông thừa nhận, mình hơi ngược đời. 8, 9 tuổi thì tư duy người lớn còn giờ đây khi đã 67 tuổi, tâm hồn ông lại trở về như tuổi 16. Ông vẫn yêu, đam mê cháy bỏng cái đẹp, nhạy cảm với cái đẹp; yêu, rung động với ngôn ngữ đẹp, hình ảnh đẹp và người con gái đẹp. Có lẽ vì thế mà ông đã sáng tác được những ca khúc hòa nhập được với thế hệ trẻ, mang hơi thở của thời đại. Có thể kể đến một số tác phẩm như: “Dáng em và biển”, “Mầm cây và mặt trời”, “Mưa và cỏ non”, “Nụ hôn đầu”, “Tiếng vọng tình yêu”, “Khát vọng tình yêu”, “Sống mãi mối tình đầu”, “Khi anh trở về với em”, “Nhớ”…

Nguyễn Đăng Nước là người có số đào hoa, tuy vậy số phận lại long đong, lận đận. Tuổi 67 trong khi nhiều người đã “yên bề gia thất”, sống vui vầy, hạnh phúc bên con cháu thì ông vẫn độc thân, vẫn ở nhà trọ và vẫn đang mơ về một mái ấm gia đình. Cuộc đời ông sóng gió về chính trị, sóng gió về kinh tế, sóng gió về tình duyên nhưng ông vẫn luôn tin vào định mệnh. Cuộc đời có quá nhiều éo le nhưng ông chỉ biết sống thật với trái tim mình, sống tốt, sống thiện và sống có ích.

Tháng 5 về, ngồi nghe nhạc sĩ Nguyễn Đăng Nước đàn và hát những giai điệu quen thuộc bằng ngón đàn điêu luyện, máu lửa, bằng chất giọng ấm áp, trữ tình: “Vinh quang con đứng bên Người/ Canh cho Bác ngủ ngon giấc/ Trên môi như Bác vẫn cười/ Bác vui vì khắp non sông/ Cháu con trở về sum vầy…”, tôi lại sờn gai ốc. Và chắc chắn hàng triệu người con nước Việt khi nghe lại ca khúc này cũng rưng rưng nỗi niềm xúc động về vị Lãnh tụ vĩ đại của dân tộc. Còn riêng với nhạc sĩ Nguyễn Đăng Nước thì cảm xúc của 44 năm về trước vẫn còn vẹn nguyên như ngày hôm qua. Ông coi đó là món quà lớn mà cuộc đời đã dành cho mình để sau bao vấp ngã, thăng trầm của cuộc đời, ông đã vịn vào để tiếp tục sống, cống hiến và cháy hết mình với niềm đam mê âm nhạc.

Ngô Khiêm