Giúp nông dân tiếp cận thương mại điện tử

Nông sản tiêu thụ tốt hơn nhờ lên sàn

- Đưa các mặt hàng nông sản lên sàn thương mại điện tử mang lại những lợi ích gì, thưa ông?

- Nông sản là mặt hàng xuất khẩu chủ lực của nước ta. Việt Nam lại có tốc độ tăng trưởng của thương mại điện tử cao nhất khu vực Đông Nam Á với 15 - 16%. Điều này mở ra nhiều cơ hội đưa nông sản lên các sàn thương mại điện tử. Có thể thấy rõ lợi ích cho cả hai phía là người nông dân, hợp tác xã, doanh nghiệp và các sàn thương mại điện tử.

Trước đây những sản phẩm có chất lượng tốt nhưng gặp nhiều khâu trung gian nên đôi khi gặp khó trong việc tiếp cận người tiêu dùng. Bây giờ, nhờ thương mại điện tử, các sản phẩm có thể được bán trực tiếp cho người tiêu dùng, giảm bớt khâu trung gian và không cần lệ thuộc vào nhà phân phối. Từ đó, thúc đẩy doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư, xây dựng các vùng nguyên liệu lớn và tiến lên sản xuất quy mô lớn, phát triển hơn.

Đối với các sàn thương mại điện tử, họ sẽ có thêm nhiều mặt hàng nông sản chất lượng, từ đó mở rộng thị phần không chỉ ở thành thị mà còn nông thôn.

- Theo ông, việc đưa nông sản lên các sàn thương mại điện tử thời gian qua diễn ra như thế nào?

- Có thể thấy nông sản ba miền được đưa lên sàn thương mại điện tử. Ở miền Bắc, Bắc Giang là một trong những địa phương có được thành công lớn, đặc biệt là tiêu thụ vải thiều trong đợt bùng phát dịch Covid-19. Một số tỉnh miền núi phía Bắc cũng đã dần đưa các mặt hàng nông sản lên sàn thương mại điện tử như Lào Cai.

Tại miền Trung có thể nhắc đến tỉnh Quảng Nam. Địa phương này xác định mục tiêu hướng đến là đẩy mạnh tiêu thụ nông sản trên các trang giới thiệu sản phẩm và sàn thương mại điện tử nhằm tạo kênh phân phối đa dạng, giúp người dân không phụ thuộc vào thương lái, trung gian, góp phần tránh ùn ứ nông sản khi tới mùa thu hoạch.

Ở phía Nam, các tỉnh Bến Tre, Bình Dương, Bình Phước, Đồng Nai cũng đã có những sự đầu tư mạnh trong việc đưa nông sản lên các sàn thương mại điện tử. Đặc biệt, Bến Tre đặt mục tiêu đưa 100% sản phẩm nông nghiệp chủ lực của tỉnh tham gia giao dịch trên các sàn thương mại điện tử như Postmart.vn, Voso.vn, Sendo, Đặc sản Bến Tre...

Phổ cập kiến thức về thương mại điện tử

- Bên cạnh kết quả đó, việc đưa các mặt hàng nông sản lên sàn thương mại điện tử gặp những khó khăn gì?

- Theo VECOM thống kê, khoảng cách phát triển thương mại điện tử ở những thành phố lớn như Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh thường khá xa so với mức trung bình của cả nước. Do đó hoạt động thương mại điện tử chủ yếu tập trung ở các thành phố lớn và gặp nhiều trở ngại ở nông thôn, đặc biệt là vùng sâu, vùng xa.

Thương mai điện tử sẽ giúp doanh nghiệp, hợp tác xã nâng cao chất lượng, năng lực cạnh tranh, thương hiệu sản phẩm. Nguồn: ITN

Một hạn chế nữa là những nông dân, hộ kinh doanh cá thể, doanh nghiệp vừa và nhỏ ở nông thôn, vùng sâu, vùng xa muốn đưa sản phẩm nông sản lên các sàn nhưng chưa xử lý tốt các công đoạn của giao dịch thương mại điện tử. Khâu nhận đơn, đóng gói, bảo quản giao hàng, gửi hàng cũng gặp nhiều trở ngại...

- Vậy giải pháp là gì, thưa ông?

- Trước mắt, câu chuyện tối ưu chuỗi cung ứng cho mặt hàng nông sản cũng phải dần được cải thiện. Khâu bảo quản đóng gói, giao nhận phải có tốc độ nhanh hơn để bảo đảm các đơn hàng. Từ đó mới nâng cao tính cạnh tranh của sản phẩm nông sản trong lĩnh vực thương mại điện tử.

Bên cạnh đó, việc truy xuất nguồn gốc chỉ mới nằm ở một số sản phẩm có giá trị cao. Cần phổ cập các hoạt động về truy xuất nguồn gốc cho bà con nông dân để tất cả sản phẩm từ những sản phẩm từ trung bình đến giá rẻ cũng đều có khả năng ứng dụng công nghệ truy xuất nguồn gốc hiện đại.

Trong tương lai, cần định hướng bà con cần phải đạt được các tiêu chuẩn của Mỹ ví dụ như quy FDA về chất lượng sản phẩm, hay các tiêu chuẩn của châu Âu để nông sản của mình có thể xâm nhập vào các thị trường quốc tế.

Bên cạnh đó, câu chuyện hỗ trợ, đào tạo để người dân tiếp cận kiến thức về thương mại điện tử là vô cùng cần thiết. Về lâu dài, hoạt động đào tạo và phát triển đưa mặt hàng nông sản thương mại điện tử cần phải có lộ trình bài bản. Bởi đưa được sản phẩm lên sàn thương mại điện tử rồi sẽ phải tiếp tục tối ưu. Điều này đòi hỏi sự vào cuộc của các cơ quan quản lý, đơn vị ở tại địa phương, nhất là vai trò của Sở Công thương để có một lộ trình phù hợp, giúp bà con trong một thời gian dài liên tục được học tập để nâng cao trình độ.

- Xin cảm ơn ông!

Trúc Oanh