Giám sát 'hậu' sắp xếp khu phố

Đoàn khảo sát do MTTQ TPHCM làm trưởng đoàn ghi nhận các vấn đề sau sắp xếp khu phố trên địa bàn quận 5 vào cuối tháng 5/2024. Ảnh: H.Phúc.

Mô hình tổ chức này đã được các địa phương trên cả nước sắp xếp lại từ nhiều năm về trước, tuy nhiên TPHCM chậm triển khai do nhiều nguyên nhân chủ quan và khách quan.

Theo Chủ tịch UBND TPHCM Phan Văn Mãi, mô hình ấp, tổ nhân dân là mô hình được xây dựng và tồn tại ngay từ những ngày đầu thành lập chính quyền. Kể từ đó đến nay, các tổ chức dưới phường/xã/thị trấn đã hoạt động hiệu quả, đóng góp sự phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng và an ninh tại cơ sở. Thế nhưng, ở thời điểm hiện tại mô hình 2 cấp dưới phường/xã/thị trấn lại xuất hiện một số hạn chế, bất cập. Chẳng hạn, do đô thị hóa nên quy mô dân cư ở nhiều nơi tăng nhanh, dẫn đến không đồng đều, có nơi đã vượt trên 4.000 hộ, gây khó khăn trong công tác quản lý nhà nước, cũng như công tác tuyên truyền, quản lý an ninh trật tự ở cơ sở. Bên cạnh đó, hoạt động của khu phố, ấp, tổ dân phố, tổ nhân dân bộc lộ nhiều hạn chế và cũng chưa phát huy được hiệu quả, vai trò của các tổ chức đoàn thể ở cơ sở. Chính vì vậy, việc HĐND TPHCM thông qua một Nghị quyết riêng về sắp xếp lại mô hình tổ chức khu phố, ấp cho thấy quyết tâm rất lớn để đổi mới, tinh gọn bộ máy của chính quyền đô thị TPHCM.

Sau sắp xếp, TPHCM dự kiến sẽ có hơn 2.000 khu phố, ấp và hơn 25.600 tổ dân phố và tổ nhân dân thuộc hơn 300 phường/xã/thị trấn sẽ được sắp xếp lại. Theo chỉ đạo của UBND TPHCM, quá trình sắp xếp khu phố, ấp đảm bảo không làm thay đổi địa giới hành chính cấp xã và phải đảm bảo đúng trình tự, thủ tục theo quy định của pháp luật, đặc biệt là đảm bảo quyền lợi cho người tham gia công tác tại khu phố, ấp.

Hiện nay, HĐND và Ủy ban MTTQ TPHCM là các cơ quan, đơn vị tham gia giám sát đối với quá trình “hậu” sắp xếp khu phố, ấp trên địa bàn thành phố. Trong đó, các Đoàn khảo sát do Ủy ban MTTQ thành phố chủ trì, đã làm việc trực tiếp tại các khu phố vừa thành lập theo Nghị quyết của HĐND thành phố. Theo bà Nguyễn Thị Kim Thúy - Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ TPHCM, tại các buổi khảo sát, đại diện các khu phố đã chia sẻ về nhiệm vụ mới, đồng thời qua đó, Đoàn khảo sát cũng ghi nhận một số tồn tại, khó khăn trong việc sử dụng kinh phí hoạt động của khu phố để tổ chức các nội dung chăm lo. Ngoài ra, các khó khăn về nhân sự tham gia vận động các nguồn quỹ trong năm, chưa có kinh phí phụ cấp trong thực hiện nhiệm vụ…

Những thuận lợi, khó khăn được Ban Điều hành các khu phố và nhân dân phản ánh, sẽ được Đoàn khảo sát ghi nhận, tổng hợp các đề xuất, kiến nghị để báo cáo lãnh đạo UBND TPHCM và các sở, ban, ngành có liên quan triển khai giải pháp, cơ chế tháo gỡ kịp thời.

Việc khảo sát, đánh giá hiệu quả của Nghị quyết về sắp xếp khu phố, ấp, trong đó có sự tham gia của MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội thể hiện vai trò giám sát, phản biện xã hội của các cơ quan giám sát đối với hoạt động của chính quyền các cấp. Đồng thời, thông qua giám sát để phát huy mô hình hoạt động tự quản và vai trò làm chủ của người dân theo phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”.

LÊ ANH