Giảm áp lực, giúp học sinh phát triển toàn diện

Giờ sinh hoạt dưới cờ của học sinh Trường tiểu học chất lượng cao Tràng An (quận Hoàn Kiếm, Hà Nội).

Theo Thạc sĩ Phạm Thị Phương Thức, Trung tâm Nghiên cứu Tâm lý học và Giáo dục học (Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam), những yêu cầu mà giáo viên, cha mẹ đặt ra khiến học sinh cảm thấy lo lắng, căng thẳng. Với phương pháp giảng dạy truyền thống thường tạo ra áp lực cao hơn do chỉ tập trung vào thành tích học tập mà không quan tâm đến tâm lý và khả năng của học sinh sẽ dẫn đến nhiều hệ lụy tiêu cực cả thể chất lẫn tinh thần.

Áp lực quá mức có thể khiến các em đối phó tiêu cực và giảm sút thành tích học tập, gian lận thi cử, trốn học, nạn bắt nạt học đường gia tăng...

Chia sẻ về vấn đề này, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thành Nam, Phó Hiệu trưởng Trường đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội cho biết: Chúng ta đang sống trong thế giới áp lực. Bố mẹ áp lực, giáo viên áp lực thì trẻ nhỏ cũng áp lực theo. Vì vậy, điều quan trọng là phụ huynh và giáo viên cần trang bị cho các em kỹ năng phát triển năng lực và nâng cao khả năng thích ứng áp lực, giúp trẻ đối mặt với áp lực một cách tích cực hơn.

Cô giáo Nguyễn Thị Hồng Thúy, Hiệu trưởng Trường trung học cơ sở Tân Tiến (huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội) cho rằng: Nhà trường hướng đến việc xây dựng môi trường học tập thân thiện, khuyến khích sự chủ động, sáng tạo của học sinh. Để giảm căng thẳng trong học tập, giáo viên nên áp dụng phương pháp giảng dạy linh hoạt, giúp học sinh tiếp cận bài học một cách nhẹ nhàng và phù hợp thực tiễn. Bên cạnh đó, tổ chức nhiều hoạt động ngoại khóa, tư vấn tâm lý và hướng nghiệp giúp học sinh phát huy thế mạnh cá nhân, cân bằng giữa học tập và cuộc sống.

Theo Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam Hà Đình Bốn, áp lực có thể xảy ra bởi nhiều nguyên nhân và gây tác hại khôn lường, làm ảnh hưởng đến thể chất, tinh thần của trẻ. Nếu cha mẹ tạo áp lực cho con phải đạt điểm số cao, phải giành giải nhất, thành quán quân hay nhà vô địch trong các cuộc thi vượt ngoài khả năng của trẻ, dẫn đến những hậu quả về sức khỏe tinh thần của con thì cũng có thể coi là vi phạm quyền trẻ em.

Tuy nhiên, mức độ vi phạm trong lĩnh vực này nhiều khi mang tính trừu tượng, giao thoa, khó xác định lỗi của cha mẹ; thậm chí cha mẹ còn biện minh cho hành vi của mình là đúng. Vì thế, vô hình trung, khi trẻ bị áp lực sẽ chịu nhiều thiệt thòi do ranh giới giữa đúng và sai, giữa yêu thương và lạm dụng yêu thương rất mong manh, trẻ khó tìm được sự đồng cảm, chia sẻ kịp thời.

Đồng chí Hà Đình Bốn đề xuất: Nhà nước cần tiếp tục hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật về bảo vệ chăm sóc trẻ em như xây dựng ban hành cơ chế thực hiện đồng bộ, đầy đủ tất cả các quyền của trẻ em, không được coi nhẹ quyền nào, các quyền phải bảo đảm thực hiện hài hòa, hợp lý. Đối với các cơ sở giáo dục, cần thực hiện đầy đủ pháp luật về giáo dục và hệ thống chính sách pháp luật về bảo vệ chăm sóc trẻ em; không tạo áp lực cho các em và gia đình; thực hiện cải cách giáo dục, áp dụng khoa học, công nghệ vào giảng dạy.

Cùng với đó, Nhà nước và các cơ quan, tổ chức cần xây dựng, biên soạn, tập huấn cho cha mẹ và các em về kỹ năng, tâm lý lứa tuổi trẻ em; kỹ năng bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em. Đối với gia đình, phụ huynh phải hiểu và thực hiện đồng bộ, hài hòa các quyền của trẻ em theo nguyên tắc “Lấy trẻ em làm trung tâm, hãy dành những gì tốt nhất cho trẻ em” và lắng nghe, đáp ứng tâm tư nguyện vọng của trẻ. Cha mẹ phải thực hiện trách nhiệm nuôi dưỡng giáo dục con trở thành công dân có ích cho xã hội, để theo kịp và thích ứng với cuộc cách mạng khoa học, công nghệ hiện nay.

Ở góc độ cơ quan quản lý nhà nước, Phó Vụ trưởng Giáo dục phổ thông (Bộ Giáo dục và Đào tạo) Tạ Ngọc Trí cho biết: “Thời gian qua, ngành giáo dục đã đổi mới chương trình sách giáo khoa, chuyển việc dạy, học theo lối truyền thụ kiến thức sang chú trọng phát triển kỹ năng, phẩm chất. Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng phát động phong trào thi đua Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực. Cha mẹ cần xác định học sinh đến trường để được hạnh phúc chứ không phải để đạt thành tích, quan tâm đến sự tiến bộ nội tại của con em mình”.

Bài và ảnh: QUỲNH NGUYỄN