Gánh nặng của Đài Loan khi 'trót mua' Mirage 2000 Pháp

Theo Military Watch, lực lượng không quân Đài Loan đã đầu tư 4,7 triệu USD cho tập đoàn hàng không Dassault của Pháp, nhằm đánh giá khả năng tăng tuổi thọ hoạt động của máy bay chiến đấu Mirage 2000, những chiến đấu cơ này đang đóng tại Tân Trúc, thành phố lớn nằm ở phía bắc của hòn đảo.

Gói đánh giá này chỉ tập trung vào 9 chiếc Mirage phiên bản hai chỗ ngồi đang hoạt động. Lực lượng không quân Đài Loan cũng đã yêu cầu các chuyên gia Pháp kiểm tra radar, hệ thống tác chiến điện tử và cấu trúc bệ phóng. Đây sẽ là cơ sở để tiến hành nâng cao hiệu suất cho 40 chiếc máy bay chiến đấu Mirage phiên bản một chỗ ngồi trong thời gian tới.

Những chiếc Mirage 2000 là loại máy bay chiến đấu đắt tiền nhất của Đài Loan, với 60 chiếc đã được đặt hàng từ Pháp vào những năm 1990. Bên cạnh đó, hòn đảo cũng đã mua 140 máy bay chiến đấu thế hệ thứ tư F-16A/B từ Mỹ để thay thế cho các máy bay phản lực F-104 lỗi thời.

Máy bay tiêm kích Mirage 2000 của Đài Loan.

Các đơn đặt hàng của Đài Loan được đưa ra vào thời điểm đó nhằm đáp lại việc Trung Quốc mua máy bay chiến đấu Su-27 từ Liên Xô. Su-27 được nhiều chuyên gia khi đó đánh giá là dòng chiến đấu cơ tiên tiến và có nhiều tính năng vượt trội so với các dòng máy bay phương Tây cùng thời.

Mặc dù Mirage 2000 và F-16 là những dòng máy bay hạng nhẹ và khả năng hoạt động không thể so sánh với Su-27, nhưng chúng được mua với số lượng lớn để đảm bảo cân bằng sức mạnh trên không và tạo ưu thế cho Đài Loan.

Tuy nhiên, những chiếc Mirage 2000 sau đó bị nhiều người coi là một lựa chọn tồi để hiện đại hóa phi đội không quân Đài Loan, vì hiệu suất bay của chiếc máy bay này bị đánh giá là kém hơn nhiều so với F-16.

Bên cạnh đó, Pháp cũng không cung cấp các gói nâng cấp để cải tiến loại máy bay do vấn đề ngoại giao với Trung Quốc, trong khi đó, những chiếc F-16 vẫn được Mỹ cung cấp các thế hệ tên lửa mới và sau này là gói nâng cấp toàn diện lên phiên bản F-16V.

Những chiếc F-16 đầu tiên được nâng cấp lên tiêu chuẩn F-16V vào năm 2016 và đơn vị đầy đủ đầu tiên gồm 64 máy bay chiến đấu đã được đưa vào hoạt động từ tháng 11/2021.

Nhiều chuyên gia cho rằng, máy bay chiến đấu thế hệ thứ tư F-CK do Đài Loan tự sản xuất còn đáng tin cậy hơn nhiều so với Mirage 2000. Điều đáng lo ngại hơn nữa là tỷ lệ tai nạn của những chiếc Mirage 2000 ở Đài Loan lên tới 12%.

Các máy bay chiến đấu của Đài Loan đã gặp phải một số vụ tai nạn nghiêm trọng trong những năm gần đây, với bốn máy bay chiến đấu bị mất trong vòng chưa đầy sáu tháng từ tháng 11/2020 đến tháng 3/2021.

Giới quân sự Đài Loan thường xuyên đưa ra những lời phàn nàn về chất lượng sản xuất của máy bay như việc xuất hiện nhiều vết nứt trên khung. Trong khi chi phí vận hành tương đối cao của Mirage đã khiến việc duy trì hoạt động của chiếc máy bay lỗi thời trở thành một vấn đề gây tranh cãi.

F-16V Đài Loan.

Cựu phó Tư lệnh lực lượng không quân Zhang Yanting gần đây đã nhấn mạnh rằng, ngân sách quốc phòng eo hẹp cùng hiệu quả chiến đấu và hiệu suất thấp của Mirage, là những lý do chính khiến chiếc máy bay này không được đầu tư nâng cấp.

Đài Loan dự kiến sẽ thay thế những chiếc Mirage 2000 trong biên chế bằng máy bay chiến đấu F-16 Block 70/72 “thế hệ 4+”, hiện 66 chiếc đã được đặt hàng theo một thỏa thuận trị giá 8,2 tỷ USD vào năm 2019, tuy nhiên việc giao hàng tiếp tục bị trì hoãn do vấn đề sản xuất ở Mỹ.

Giới phân tích cho rằng, thời gian giao hàng dự kiến của những chiếc F-16 cũng như chi phí và sự nguy hiểm khi tiếp tục vận hành những chiếc Mirage 2000, có thể là những yếu tố chính ảnh hưởng đến quyết định có nên tiếp tục sử dụng chúng hay không.

Đài Loan ban đầu đã tìm cách mua máy bay chiến đấu thế hệ thứ năm F-35 từ Mỹ, nhưng liên tục bị Washington từ chối, phần lớn là do những lo ngại rằng công nghệ của máy bay chiến đấu F-35 sẽ bị rò rỉ sang Trung Quốc.

Sự đồng tình ngày càng cao của người dân Đài Loan với Trung Quốc, càng khiến điều này trở thành rủi ro đáng kể đối với bất kỳ hoạt động mua bán thiết bị nhạy cảm nào của Mỹ. Đáng chú ý là các phi công Đài Loan đã từng nhiều lần đào tẩu sang Trung Quốc bằng các máy bay do phương Tây sản xuất.

Không có F-35, Đài Loan phải đối mặt với bất lợi rất lớn về khả năng tác chiến trên không, khi Trung Quốc đã bắt đầu chuyển sang trang bị các máy bay chiến đấu tiên tiến với số lượng rất lớn như J-20.

Lê Hưng (Military Watch)