Gam màu sáng trong bức tranh kinh tế 5 tháng đầu năm

Nguồn: Bộ Tài chính Đồ họa: Phương Anh

Kinh tế duy trì đà tăng trưởng

Theo số liệu từ báo cáo kinh tế - xã hội tháng 5 và 5 tháng đầu năm của Cục Thống kê (Bộ Tài chính), trong bối cảnh kinh tế toàn cầu tiếp tục ẩn chứa nhiều rủi ro, từ căng thẳng địa chính trị kéo dài đến biến động giá cả hàng hóa và lãi suất quốc tế, tình hình kinh tế - xã hội tiếp tục xu hướng tích cực, tháng sau tốt hơn tháng trước.

Tính chung 5 tháng đầu năm, hầu hết các lĩnh vực đều ghi nhận kết quả khả quan hơn cùng kỳ năm 2024, thể hiện qua nhiều chỉ số nổi bật, tạo điểm nhấn trong bức tranh kinh tế - đây cũng là nền tảng và động lực quan trọng cho tăng trưởng bền vững.

Các ngành, lĩnh vực chủ yếu của nền kinh tế duy trì đà tăng trưởng tích cực. Nông nghiệp phát triển ổn định; lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi và khai thác thủy sản đều đạt kết quả khả quan. Công nghiệp phục hồi mạnh mẽ với chỉ số sản xuất toàn ngành công nghiệp 5 tháng tăng 8,8% so với cùng kỳ năm trước, cao hơn mức tăng 7,1% của cùng kỳ 2024. Chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI) tăng từ 45,6 điểm trong tháng 4 lên 49,8 điểm trong tháng 5, phản ánh niềm tin phục hồi của doanh nghiệp. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tháng 5 tăng 10,2%; tính chung 5 tháng tăng 9,7%. Lượng khách quốc tế đến Việt Nam đạt hơn 9,2 triệu lượt người, tăng 21,3% so với cùng kỳ, khẳng định sức hút của ngành du lịch trong tiến trình phục hồi.

Kinh tế vĩ mô ổn định, các cân đối lớn được bảo đảm. Chỉ số giá tiêu dùng bình quân 5 tháng chỉ tăng 3,21%, trong giới hạn kiểm soát. Thu ngân sách nhà nước đạt gần 1,14 triệu tỷ đồng, tương đương gần 58% dự toán năm và tăng 24,5% so với cùng kỳ.

Hoạt động ngoại thương duy trì đà tích cực khi tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng hóa 5 tháng vượt trên 355 tỷ USD, tăng 15,7% so với cùng kỳ năm trước; xuất siêu 5 tháng ước đạt 4,67 tỷ USD.

Giải ngân vốn đầu tư công tăng tốc rõ rệt khi ước giải ngân đến hết tháng 5 là 199.300 tỷ đồng, đạt 24,13% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, cao hơn 2,5% về tỷ lệ và 56.000 tỷ đồng về số tuyệt đối so với cùng kỳ...

Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tiếp tục là điểm sáng của nền kinh tế, với tổng vốn FDI đăng ký 5 tháng đầu năm đạt gần 18,4 tỷ USD, tăng khoảng 51%; vốn FDI thực hiện đạt trên 8,9 tỷ USD, tăng 7,9%. Những con số ấn tượng này không chỉ khẳng định niềm tin của nhà đầu tư nước ngoài vào môi trường đầu tư Việt Nam, mà còn góp phần củng cố động lực tăng trưởng trong trung và dài hạn.

Tích cực song vẫn rất thách thức

Cũng theo đánh giá của Cục Thống kê, về tổng thể, 5 tháng đầu năm cho thấy diễn biến tích cực trên nhiều trụ cột. Dù vậy, vẫn còn những thách thức cần được theo dõi chặt chẽ như: áp lực điều hành kinh tế vĩ mô còn lớn, nhất là trong phối hợp chính sách tài khóa và tiền tệ. Hoạt động sản xuất, kinh doanh của nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa, vẫn gặp khó khăn. Các động lực tăng trưởng truyền thống chưa đạt kỳ vọng, trong khi các động lực tăng trưởng mới vẫn đang ở giai đoạn đầu, cần thời gian phát huy hiệu quả…

Trong những tháng tới, việc duy trì ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát giá cả, tăng tốc giải ngân đầu tư công và tiếp tục cải thiện năng lực nội sinh của khu vực doanh nghiệp trong nước sẽ là những chìa khóa quan trọng để đảm bảo mục tiêu tăng trưởng cả năm 2025.

Trong bối cảnh khó khăn, thách thức luôn thường trực, Chính phủ kiên định mục tiêu tăng trưởng trên 8% xác định tại Nghị quyết số 154/NQ-CP về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách nhà nước.

Theo Bộ Tài chính, thời gian tới, Việt Nam có nhiều triển vọng cải thiện tốc độ tăng trưởng thông qua việc thúc đẩy đầu tư công, tiêu dùng, du lịch; gia tăng đóng góp của số hóa, công nghệ cao vào tăng trưởng; đẩy mạnh quá trình chuyển đổi xanh; tận dụng xu hướng chuyển dịch dòng vốn đầu tư nước ngoài...

Tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 5 mới đây, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nêu rõ nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm trong tháng 6 và thời gian tới. Trong đó, yêu cầu ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng, làm mới các động lực tăng trưởng truyền thống; quyết liệt tăng thu, tiết kiệm chi, dứt khoát tiết kiệm 10% chi thường xuyên để dành nguồn lực cho các dự án lớn; thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới như khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo…

Đồng thời, giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế; điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả, phối hợp hài hòa, đồng bộ với chính sách tài khóa mở rộng hợp lý, có trọng tâm, trọng điểm…

Để đạt mục tiêu tăng trưởng trong năm 2025, theo TS. Phạm Thế Anh - Trưởng khoa Kinh tế học, Đại học Kinh tế Quốc dân, vai trò định hướng mạnh mẽ của nhà nước trong việc xác định các ngành kinh tế mũi nhọn, xây dựng kế hoạch phát triển dài hạn và tạo ra các chính sách hỗ trợ cụ thể về thuế, tín dụng và môi trường kinh doanh thuận lợi là rất quan trọng.

Nam Khánh