Dồn lực cho mục tiêu tăng trưởng

Theo chuyên gia, để hiện thực hóa mục tiêu này, cần triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, trong đó ưu tiên các ngành, lĩnh vực có khả năng tạo hiệu ứng lan tỏa mạnh, vừa kích thích tổng cầu trong nước, vừa gia tăng giá trị xuất khẩu.

Dây chuyền sản xuất tại Công ty cổ phần Công nghệ thiết bị Tân Phát (Thanh Liệt, Hà Nội). Ảnh: Quang Thái

Đối diện thách thức lớn

Số liệu từ Cục Thống kê (Bộ Tài chính) cho thấy, GDP quý III-2025 ước tăng 8,23% so với cùng kỳ, là mức tăng cao thứ hai kể từ năm 2011, chỉ sau quý III-2022 (14,38%). GDP 9 tháng năm 2025 ước tăng 7,85% so với cùng kỳ năm trước. Với kết quả này, tốc độ tăng trưởng kinh tế 9 tháng năm nay chỉ thấp hơn mức 9,44% của cùng kỳ năm 2022 trong giai đoạn 2011 - 2025.

Đại diện Cục Thống kê cho biết, mức tăng trưởng 7,85% trong 9 tháng năm 2025 đã tiến sát kịch bản mục tiêu 8%. Xét từ phía cung, các ngành kinh tế ghi nhận nhiều tín hiệu tích cực trong quý III và 9 tháng năm nay. Sản xuất công nghiệp tiếp tục là điểm sáng chủ đạo của bức tranh kinh tế; hoạt động du lịch khởi sắc, chính sách tiền tệ và tài khóa tiếp tục được duy trì ở mức hỗ trợ. Ngân hàng Nhà nước vẫn giữ ổn định mặt bằng lãi suất thấp, qua đó giảm gánh nặng chi phí vốn cho doanh nghiệp, tạo điều kiện phục hồi và mở rộng sản xuất. Nhìn từ phía cầu, tiêu dùng cuối cùng, đầu tư và xuất khẩu tiếp tục là ba trụ cột quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong quý III và 9 tháng năm 2025.

Bộ Tài chính đã xây dựng và trình hai kịch bản tăng trưởng kinh tế năm 2025. Theo đó, kịch bản thứ nhất đặt mục tiêu tăng trưởng đạt 8%, còn kịch bản thứ hai dự kiến mức tăng trưởng 8,3 - 8,5%. Bộ Tài chính kiến nghị Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương tập trung nguồn lực, quyết liệt thực hiện theo kịch bản 2, nhằm tạo đà để tăng trưởng kinh tế năm 2026 đạt từ 10% trở lên.

Theo các chuyên gia kinh tế, mục tiêu tăng trưởng GDP cả năm 2025 đạt 8,3 - 8,5% là một thách thức rất lớn. Bà Nguyễn Thị Mai Hạnh, Trưởng ban hệ thống tài khoản quốc gia (Cục Thống kê) cho biết, để hoàn thành mục tiêu tăng trưởng 8% cho cả năm, kinh tế Việt Nam cần đạt tăng trưởng khoảng 8,4% trong quý IV - mức cao nhất kể từ năm 2011 trở lại đây. Để tăng trưởng cả năm 2025 đạt 8,3% thì quý IV phải tăng 9,5%. Còn để tăng trưởng cả năm đạt 8,5% thì quý IV phải đạt 10,2%. Đây là mục tiêu mang tính tham vọng nhưng cũng đầy thách thức, nhất là trong bối cảnh kinh tế toàn cầu còn tiềm ẩn nhiều rủi ro, biến động địa chính trị và áp lực suy giảm thương mại quốc tế” - bà Nguyễn Thị Mai Hạnh nhận định.

Liên quan đến vấn đề này, trong một chia sẻ mới đây, chuyên gia kinh tế, Tiến sĩ Cấn Văn Lực, cho rằng, mục tiêu tăng trưởng 8,3% - 8,5% là khả thi, song cũng cần chuẩn bị cho kịch bản thấp hơn, khoảng 8%.

Vì vậy, theo một số chuyên gia, trong 3 tháng còn lại của năm, cần đánh giá cụ thể những thuận lợi, khó khăn và thách thức trong quý IV, từ đó kích hoạt tối đa các động lực tăng trưởng. Về thách thức, bà Nguyễn Thị Mai Hạnh chỉ ra, đó là cầu bên ngoài còn yếu và hàng rào bảo hộ, tiêu chuẩn kỹ thuật tiếp tục được siết chặt. Diễn biến này có thể làm chậm tiến độ ký kết đơn hàng, kéo dài thời gian tuân thủ, ảnh hưởng trực tiếp đến các ngành phụ thuộc nguyên liệu nhập khẩu nếu không kịp thời thích ứng. Hơn nữa, biến động tỷ giá và dòng vốn quốc tế vào thời điểm tái cân bằng cuối năm có thể dẫn tới gia tăng chi phí nhập khẩu nguyên liệu, thiết bị và nghĩa vụ nợ ngoại tệ.

Doanh nghiệp trong nước tiếp tục chịu sức ép chi phí tài chính, thiếu đơn hàng dài hạn và rủi ro tỷ giá. Một khó khăn khác là dư địa chính sách đang dần thu hẹp khi mục tiêu vừa thúc đẩy tăng trưởng, vừa kiểm soát lạm phát đặt ra yêu cầu điều hành tài khóa và tiền tệ phải thận trọng hơn. Chưa kể, biến đổi khí hậu, thiên tai và dịch bệnh có thể ảnh hưởng tới sản xuất nông nghiệp và chuỗi cung ứng nội địa, rủi ro thời tiết cực đoan và gián đoạn logistics mùa mưa bão. Một yếu tố nữa là nếu tiến độ giải ngân vốn đầu tư công hoặc tháo gỡ các vướng mắc về đất đai còn chậm, tác động lan tỏa đến nền kinh tế có thể chưa kịp phát huy trong quý IV...

Với thuận lợi, mùa cao điểm đơn hàng cuối năm thúc đẩy nhu cầu tiêu dùng toàn cầu, tạo điều kiện cho các ngành điện tử, dệt may, da giày, đồ gỗ và nông sản chế biến tăng sản xuất, qua đó lan tỏa sang vận tải, kho bãi và dịch vụ hỗ trợ. Bên cạnh đó, giải ngân đầu tư công tăng tốc trước thời điểm khóa sổ năm, kích thích hoạt động xây dựng, vật liệu và cơ khí, đồng thời thu hút thêm vốn tư nhân; du lịch bước vào giai đoạn cao điểm lễ hội và Tết Dương lịch, góp phần gia tăng doanh thu dịch vụ, lưu trú, ăn uống và thương mại. Chưa kể, dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) chuyển từ đăng ký sang thực tế, tạo cầu mới cho xây lắp, logistics và nâng cấp công nghệ. Hơn nữa, môi trường chính sách ổn định, điều hành linh hoạt tiếp tục củng cố niềm tin và hỗ trợ doanh nghiệp mở rộng sản xuất, kinh doanh.

Ưu tiên một số ngành, lĩnh vực có khả năng tạo hiệu ứng lan tỏa lớn

Nhiều chuyên gia cho rằng, để đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế đề ra, những tháng còn lại của năm cần tập trung ưu tiên vào các ngành, lĩnh vực có khả năng tạo hiệu ứng lan tỏa lớn, vừa kích thích tổng cầu trong nước, vừa gia tăng giá trị xuất khẩu. Trước hết, về đầu tư, cần đẩy nhanh tiến độ giải ngân đầu tư công, phấn đấu hoàn thành mục tiêu 100% kế hoạch vốn đã giao. Đây là chìa khóa để kích thích khu vực xây dựng và công nghiệp vật liệu và dịch vụ liên quan. Các bộ, ngành, địa phương cần ưu tiên tháo gỡ triệt để vướng mắc về giải phóng mặt bằng, thủ tục đầu tư, lựa chọn nhà thầu, bảo đảm dự án triển khai đúng tiến độ. Đồng thời, cần tăng tốc phê duyệt và xúc tiến các dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài, đặc biệt các lĩnh vực chế biến, chế tạo công nghệ cao (sản xuất chip, linh kiện điện tử, năng lượng tái tạo).

Về sản xuất - xuất khẩu, cần tập trung phát triển các ngành công nghiệp chế biến, chế tạo định hướng xuất khẩu, nhằm duy trì tốc độ tăng trưởng cao của kim ngạch xuất khẩu trong bối cảnh nhu cầu thế giới đang phục hồi. Ngoài ra, tận dụng tối đa lợi thế từ các hiệp định thương mại tự do đã ký kết để mở rộng thị trường, giảm rào cản thương mại và tăng tính cạnh tranh cho hàng hóa Việt Nam. Bên cạnh đó, cần bảo đảm khả năng tiếp cận vốn vay với chi phí hợp lý cho doanh nghiệp xuất khẩu, duy trì ổn định tỷ giá và chính sách tiền tệ linh hoạt nhằm tạo niềm tin cho nhà đầu tư và giảm thiểu rủi ro cho hoạt động kinh doanh; hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng lực đáp ứng tiêu chuẩn xanh, kinh tế tuần hoàn và truy xuất nguồn gốc...

Giải pháp khác là tiếp tục đổi mới các biện pháp thúc đẩy tiêu dùng trong nước, không chỉ thông qua các chương trình khuyến mãi, trợ giá, hội chợ - triển lãm mà còn kết hợp yếu tố văn hóa, nghệ thuật và chuyển đổi số trong hoạt động thương mại. Khuyến khích liên kết vùng, liên kết chuỗi giữa các doanh nghiệp sản xuất - phân phối - logistics nhằm mở rộng quy mô thị trường và tăng sức mua của người dân. Cùng với đó, cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong quản lý, sản xuất, thương mại và dịch vụ; đầu tư mạnh mẽ cho hạ tầng số, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Đây sẽ là nền tảng để hình thành và phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia, qua đó tạo nền tảng vững chắc cho tăng trưởng dựa trên khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Hương Thủy