Doanh nghiệp xuất khẩu tôm cần làm gì để mở rộng thị phần tại EU?

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản(VASEP), trong 6 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu tôm Việt Nam sang thị trường EUđạt hơn 252 triệu USD, tăng 16% so với cùng kỳ năm trước, chiếm 12% tổng kim ngạchxuất khẩu tôm cả nước. EU được coi là thị trường tăng trưởng ổn định nhất củatôm Việt trong nửa đầu năm 2025.

Nhiều thị trường chủ lực trong khối ghi nhậnmức tăng trưởng ấn tượng: Đức tăng 24%, Bỉ tăng 31%, Pháp tăng gần 20%. Dù vậy,Hà Lan lại sụt giảm nhẹ 4%, phản ánh sự phân hóa trong cơ cấu tiêu dùng nội khôíEU.

Về cơ cấu sản phẩm, tôm chân trắng tiếptục là mặt hàng chủ lực với kim ngạch 206 triệu USD, chiếm gần 82% và tăng gần18%. Cả hai dòng sản phẩm chính đều tăng trưởng tốt: tôm chế biến (HS16) đạt97,4 triệu USD (+17%) và tôm sống/tươi/đông lạnh (HS03) đạt 108,7 triệu USD(+18,6%).

Ngược lại, tôm sú vẫn chưa hồi phục mạnh tạithị trường EU, với kim ngạch đạt 25 triệu USD, giảm nhẹ 7,1% so với cùng kỳ.Các dòng đông lạnh và chế biến của tôm sú lần lượt giảm 7,6% và 3,9%.

Đáng chú ý, các loại tôm khác ghi nhận mứctăng trưởng mạnh 33,2%, đặc biệt là dòng sản phẩm chế biến khác (HS16) tăng tơí50%, cho thấy nhu cầu đang mở rộng sang các sản phẩm tôm biển phi truyền thống,ưu tiên tiện lợi và giá trị gia tăng cao.

VASEP cho rằng, trong bối cảnh ông Trumplên kế hoạch áp thuế chống trợ cấp lên hàng hóa thế giới nhập khẩu vào Mỹ, tômViệt Nam cũng không phải ngoại lệ trong môi trường thương mại toàn cầu thiếu ổnđịnh.

“EU nổi lên như một điểm đến an toàn, ít rủiro về chính sách. Các nhà xuất khẩu từ Việt Nam, Ấn Độ, Indonesia đều đang dầnchuyển dịch đơn hàng sang thị trường này. Bên cạnh đó, tăng trưởng kinh tế EUphục hồi sau đại dịch và kiểm soát lạm phát cũng là yếu tố thúc đẩy nhu câùtiêu dùng tăng”, VASEP nhận định.

Theo VASEP, để thúc đẩy xuất khẩu tôm sangEU, các doanh nghiệp cần đảm bảo được các yêu cầu kỹ thuật nghiêm ngặt từ EU.Các nhà nhập khẩu ngày càng quan tâm đến tính minh bạch và khả năng truy xuấtnguồn gốc rõ ràng và phải tuân thủ các chứng nhận như ASC, GlobalG.A.P, Organic.

Mặt khác, EU có xu hướng ưu tiên sản phẩmchất lượng cao, đóng gói có thương hiệu, đặc biệt là các dòng tôm thẻ bóc vỏ,tôm sú nuôi tự nhiên, chứng nhận sinh thái. Madagascar là một ví dụ điển hìnhkhi xây dựng được thương hiệu quốc gia cho tôm sú và bán giá cao tại thị trườngPháp. Do vậy, các doanh nghiệp Việt muốn gia tăng xuất khẩu vào thị trường EU cầnphải có chiến lược tiếp thị rất cụ thể, giúp xây dựng hình ảnh thương hiệu chosản phẩm của mình.

Ngoài ra, thị trường bán lẻ tại EU có thểcung cấp cho các nhà cung cấp tôm một cơ hội lớn hơn trong tương lai, vì các cưảhàng thực phẩm đang trở nên cẩn trọng hơn với giá cả do các chi phí khác đanggia tăng, trong khi các nhà hàng và quán ăn trở nên nhạy cảm với giá hơn trước.

Để giữ vững và mở rộng thị phần tại EUtrong nửa cuối năm 2025 và xa hơn, VASEP cho rằng: doanh nghiệp xuất khẩu tômViệt Nam cần định vị lại chiến lược cạnh tranh: Chuyển từ cạnh tranh giá sang tậptrung vào chất lượng, bền vững, minh bạch.

Đồng thời, tập trung phát triển sản phẩmcao cấp: tôm hữu cơ, tôm chứng nhận ASC, tôm sú thương hiệu, phù hợp với thị hiêúbán lẻ châu Âu.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp xuất khẩu tôm cầntăng cường truy xuất nguồn gốc: Ứng dụng công nghệ QR, blockchain để chứng minhnguồn gốc rõ ràng; Thâm nhập hệ thống bán lẻ xanh: Tiếp cận các chuỗi như Lidl,Aldi, Waitrose vốn ưu tiên sản phẩm đạt chuẩn sinh thái, minh bạch.

Thanh Hà