Di tích lịch sử Nà Tu: Địa chỉ đỏ của tuổi trẻ cả nước
Nằm dọc tuyến Quốc lộ 3, cách thành phố Bắc Kạn 9km về phía Bắc là Khu Di tích lịch sử Nà Tu, thuộc xã Cẩm Giàng, huyện Bạch Thông. Cách đây 74 năm, tại nơi này, Liên phân đội TNXP 312 khi làm nhiệm vụ bảo vệ cầu Nà Cù đã vinh dự được Bác Hồ đến thăm, tặng bốn câu thơ mang ý nghĩa to lớn đối với các thế hệ thanh niên Việt Nam.
Vang mãi lời Bác dặn
Nằm ngay trung tâm xã Cẩm Giàng, Di tích lịch sử Nà Tu được xây dựng khang trang trong khung cảnh thiên nhiên trong lành. Đi qua khu Nhà tiếp đón, chúng tôi đứng dưới chân cụm tượng “Bác Hồ với TNXP”. Đây là hình ảnh biểu tượng đặc trưng nhất của Di tích lịch sử Nà Tu. Cụm tượng được thiết kế từ những khối đá xanh cao 7,2m, tái hiện lại cuộc gặp gỡ, nói chuyện của Bác Hồ với Liên phân đội TNXP 312 vào ngày 28/3/1951.

Bác Hồ thăm Liên phân đội TNXP 312, làm nhiệm vụ bảo đảm giao thông đường số 3 phục vụ kháng chiến, tại cầu Nà Cù, thôn Nà Tu, Cẩm Giàng, tỉnh Bắc Kạn.
Chúng tôi được hướng dẫn viên Nguyễn Thị Thanh Hằng dẫn vào thắp hương tại Nhà tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đây là khu vực linh thiêng và trang trọng nhất của di tích. Ngôi nhà được thiết kế mô phỏng theo kiến trúc nhà sàn - kiểu nhà truyền thống của đồng bào các dân tộc vùng cao Việt Bắc - nơi gắn bó với cuộc đời hoạt động cách mạng của Bác Hồ.
Theo lời giới thiệu của hướng dẫn viên: Ngày 28/3/1951, tại khu rừng Nà Tu, Bác Hồ đã ghé thăm đơn vị TNXP đang trực tiếp làm nhiệm vụ bảo vệ cầu Nà Cù - một trong những khu vực trọng điểm bắn phá của địch trên tuyến đường số 3. Ngày hôm đó, liên phân đội TNXP 312 đã vinh dự được đón Bác.

Liên phân đội 312 TNXP khi đang làm nhiệm vụ tại cầu Nà Cù, xã Cẩm Giàng, huyện Bạch Thông.
Sau lời hỏi thăm ân cần, Bác động viên toàn thể cán bộ và đội viên TNXP phải có kế hoạch làm việc, khắc phục khó khăn, đoàn kết và tổ chức tốt công tác thi đua để nhanh chóng hoàn thành nhiệm vụ. Đặc biệt, Bác đã dành tặng tất cả cán bộ, đội viên Liên phân đội TNXP 312 bốn câu thơ:
“Không có việc gì khó
Chỉ sợ lòng không bền
Đào núi và lấp biển
Quyết chí ắt làm nên”
Buổi gặp mặt thân mật giữa Bác Hồ với TNXP 312 và nội dung bốn câu thơ đã được truyền đi khắp mặt trận, trở thành nguồn cổ vũ, động viên to lớn đối với các cán bộ, chiến sĩ trẻ trên khắp mặt trận đảm bảo giao thông.

Những hình ảnh tư liệu về Liên phân đội 312 TNXP được lưu giữ lại.
Bốn câu thơ của Bác được ví như “một chìa khóa vàng trang bị cho tuổi trẻ một sức mạnh thần kỳ để vượt qua mọi khó khăn, thử thách”… trở thành kim chỉ nam, phương châm hành động đồng hành cùng thanh niên Việt Nam xuyên suốt những năm tháng kháng chiến chống thực dân Pháp, đế quốc Mỹ xâm lược và chặng đường xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Với ý nghĩa đặc biệt đó, ngày 18/3/1996 Bộ Văn hóa Thông tin (nay là Bộ VH-TT&DL) đã quyết định công nhận và xếp hạng Di tích Nà Tu là Di tích lịch sử cấp Quốc gia.

Những năm qua, Khu di tích trở thành địa chỉ đỏ cho tuổi trẻ cả nước. Trong ảnh: Bia di tích khi Khu di tích chưa được đầu tư, xây dựng.
Phát huy giá trị Di tích lịch sử
Năm 2012, Khu Di tích lịch sử TNXP Nà Tu được Tỉnh đoàn Bắc Kạn tiếp nhận quản lý, vận hành, khai thác và phát huy các giá trị văn hóa, lịch sử. Hiện nay, Ban quản lý Khu Di tích lịch sử Nà Tu có 10 người làm việc theo chế độ kiêm nhiệm, 01 tổ hướng dẫn viên kiêm nhiệm và 01 bảo vệ hợp đồng.

Quang cảnh Khu di tích nhìn từ trên cao.
Năm 2015 Khu Di tích được Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh đầu tư mở rộng, tu bổ, tôn tạo khang trang. Xác định việc phát huy các giá trị của di tích lịch sử Nà Tu là nhiệm vụ quan trọng, là tiền đề cho việc phát triển du lịch về nguồn và đảm bảo hiệu quả cho công tác giáo dục truyền thống, thời gian qua, Ban Thường vụ Tỉnh đoàn đã bám sát Nghị quyết số 18-NQ/TU ngày 12/8/2021 của BCH Đảng bộ tỉnh (khóa XII) về phát triển du lịch tỉnh Bắc Kạn giai đoạn 2021 -2025, định hướng đến năm 2030, chỉ đạo tăng cường thực hiện công tác tôn tạo gắn với bảo tồn, phát huy có hiệu quả các giá trị văn hóa lịch sử của Di tích lịch sử Nà Tu.

Cụm tượng "Bác Hồ với TNXP” là điểm nhấn của Khu di tích.
Chia sẻ về công tác bảo tồn, phát huy các giá trị của di tích lịch sử nhằm giáo dục truyền thống yêu nước, lòng tự hào dân tộc cho thế hệ trẻ, anh Triệu Tiến Trình, Bí thư Tỉnh đoàn Bắc Kạn cho biết: "Những năm qua, Tỉnh đoàn đã phối hợp với chính quyền các cấp làm tốt công tác tuyên truyền, giới thiệu về di tích trên các phương tiện thông tin đại chúng… để Nhân dân cả nước, bạn bè quốc tế biết đến nhiều hơn, hiểu thêm về lịch sử hào hùng của quê hương Bắc Kạn, của đất nước, khơi dậy niềm tự hào dân tộc trong người trẻ.
Bên cạnh đó, Tỉnh đoàn đã chủ động huy động các nguồn lực để thường xuyên tu bổ, tôn tạo đảm bảo cảnh quan, môi trường tại Di tích; phối hợp với các cấp, các ngành tuyên truyền nâng cao nhận thức của Nhân dân, vận động sự tham gia của toàn xã hội trong bảo tồn, phát huy các giá trị của Di tích. Từ đầu năm đến nay, Khu di tích lịch sử TNXP Nà Tu đã đón khoảng 1.200 lượt khách tới tham quan, dâng hương".

Từ tháng 10/2022, Tỉnh đoàn Bắc Kạn ra mắt mô hình “Số hóa Khu Di tích lịch sử Nà Tu”.

Việc số hóa giúp di tích trở nên sống động qua công nghệ ảnh 3D.
Đặc biệt hơn, năm 2022, Tỉnh đoàn Bắc Kạn ra mắt mô hình "Số hóa Khu Di tích lịch sử Nà Tu". Chỉ cần truy cập website https://ditichnatu.backan.gov.vn/ hoặc quét mã QR, người dân, du khách có thể tham quan, tìm hiểu toàn bộ khu Di tích lịch sử quốc gia Nà Tu qua công nghệ ảnh 3D và tìm hiểu thông tin, tra cứu tài liệu dựa vào tính năng chỉ đường tích hợp trên ứng dụng. Đây là sản phẩm số hóa về di tích lịch sử - văn hóa đầu tiên của tỉnh Bắc Kạn.
Để phát huy hơn nữa giá trị của Di tích, Ủy ban nhân dân tỉnh Bắc Kạn đã ban hành Kế hoạch số 139/KH-UBND ngày 06/3/2025 về việc lập hồ sơ khoa học Di tích lịch sử quốc gia Nà Tu, xã Cẩm Giàng, huyện Bạch Thông, tỉnh Bắc Kạn trình Thủ tướng Chính phủ xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt.

Lãnh đạo tỉnh và các đại biểu dâng hương tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh tại tại Khu di tích TNXP Nà Tu.
Tuy nhiên, khách quan đánh giá, việc khai thác Di tích lịch sử Nà Tu vẫn chưa xứng với tiềm năng sẵn có. Trong số những nguyên nhân chủ yếu có thể kể đến là công tác đầu tư cho cơ sở vật chất, kết cấu hạ tầng, giữ gìn vệ sinh cảnh quan còn hạn chế; nguồn nhân lực chưa đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra; chưa có sản phẩm du lịch hấp dẫn; công tác quảng bá chưa thực sự hiệu quả...
Du khách đến với Nà Tu đều có chung mong muốn sẽ được trải nghiệm thêm nhiều không gian trưng bày, tái hiện lịch sử nơi đây một cách sinh động, chân thực nhất. Bên cạnh đó, cần có thêm những món đồ lưu niệm đặc trưng của Di tích để khu khách có thể lưu giữ và trưng bày. Thực tế hiện nay, khi đến với Nà Tu, du khách thường nhanh chóng rời đi bởi không có không gian hay yếu tố nào để giữ chân.


Di tích lịch sử TNXP Nà Tu trở thành địa chỉ đỏ giáo dục truyền thống cho các thế hệ, là nơi tổ chức nhiều hoạt động về nguồn, báo công dâng Bác của đoàn viên, thanh niên.
Trước thực trạng trên, việc khai thác các giá trị văn hóa để phát triển du lịch, từ đó tạo nguồn thu để đóng góp lại cho công tác bảo tồn di tích càng trở nên quan trọng và cấp thiết.

Anh Triệu Tiến Trình, Bí thư Tỉnh Đoàn Bắc Kạn.
Đây cũng là trăn trở của anh Triệu Tiến Trình, Bí thư Tỉnh đoàn Bắc Kạn: "Hiện nay, Ban Thường vụ Tỉnh đoàn đang chỉ đạo Ban chuyên môn tích cực nghiên cứu, tìm hiểu, sưu tầm bổ sung các tư liệu, hiện vật và kết nối thông tin với nhân chứng lịch sử để làm dày thêm nguồn tư liệu của Di tích.
Bên cạnh đó, trong thời gian tới, chúng tôi dự kiến sẽ thiết kế lại một số hạng mục tại Di tích như: Hệ thống biển giới thiệu về Di tích được đặt tại trục đường quốc lộ, cổng vào Di tích; không gian trưng bày các tư liệu lịch sử, trong đó có khu vực tranh ảnh, khu vực hiện vật, khu vực tái hiện lịch sử; xây dựng hệ thống âm thanh, hình ảnh giới thiệu về Di tích… qua đó nhằm tạo điều kiện phục vụ tốt nhất nhu cầu tham quan, học tập, nghiên cứu, trải nghiệm của du khách trong và ngoài tỉnh".

Những ngày tháng 3 - "Tháng Thanh niên", đến với Nà Tu, trong ai cũng dấy lên niềm xúc động và càng thấm thía hơn những lời dặn dò của Bác - những lời dạy đã, đang và sẽ mãi là phương châm hành động của tuổi trẻ Việt Nam, là lời động viên để mỗi thanh niên quyết tâm vượt qua khó khăn, hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ được giao, đóng góp sức trẻ vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ Quốc…/.