Đi lại bằng máy bay thực sự an toàn đến mức nào?

Những hành khách lo lắng khi đi máy bay có thể sẽ nhớ 2024 là một năm mà nỗi sợ hãi tồi tệ nhất của họ về an toàn hàng không dường như được khẳng định, khi hàng loạt sự cố máy bay nghiêm trọng, có trường hợp dẫn đến tử vong, đã thu hút sự chú ý của truyền thông.

Những sự cố đáng chú ý năm 2024

Ba sự cố riêng biệt xảy ra vào tuần trước trên các chuyến bay của hãng hàng không Hàn Quốc, Canada và Azerbaijan đã làm dấy lên những lo ngại này trong giai đoạn cao điểm của kỳ nghỉ lễ. Tuy nhiên, thống kê cho thấy, nguy cơ tử vong hoặc chấn thương trên một chuyến bay thương mại là cực kỳ thấp.

Các nhân viên cứu hỏa và đội cứu hộ làm việc gần đống đổ nát của một máy bay chở khách tại sân bay quốc tế Muan, Hàn Quốc, vào ngày 29/12/2024. Ảnh: Ahn Young-joon/AP

Vụ tai nạn mới nhất xảy ra vào cuối tuần trước tại Hàn Quốc, khi một máy bay chở khách Boeing hạ cánh khẩn cấp tại sân bay quốc tế Muan, khiến 179 người thiệt mạng, trở thành thảm họa hàng không nghiêm trọng nhất tại nước này kể từ năm 1997. Trong các đoạn video được phát sóng bởi nhiều kênh tin tức Hàn Quốc, có thể thấy chuyến bay của Jeju Air trượt trên thân máy bay ở tốc độ cao, va vào một bờ kè và bốc cháy dữ dội.

Nguyên nhân vụ tai nạn vẫn chưa được xác định rõ, mặc dù các chuyên gia nói với CNN rằng, bộ phận hạ cánh của máy bay, cụ thể là bánh xe dùng để cất cánh và hạ cánh, dường như không bung ra hoàn toàn trước khi máy bay chạm đường băng. Các cơ quan chức năng Hàn Quốc đang điều tra nguyên nhân thảm họa với sự hỗ trợ của các nhà điều tra Hoa Kỳ.

Trong một tuyên bố mới đây trên nền tảng X, Boeing đã gửi lời "chia buồn sâu sắc nhất tới các gia đình mất đi người thân" và cho biết hãng sẵn sàng hỗ trợ Jeju Air.

Một vụ tai nạn khác xảy ra khiến 38 người thiệt mạng vào ngày Giáng sinh khi một chuyến bay của Azerbaijan Airlines gặp nạn khi đi vào không phận Nga tại Grozny, Chechnya. Nguyên nhân vụ việc vẫn chưa được xác nhận, nhưng Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev đã cáo buộc Nga vô tình bắn rơi chiếc máy bay này.

Theo một tuyên bố từ Điện Kremlin, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã "xin lỗi vì sự cố bi thảm xảy ra trong không phận Nga" trong một cuộc điện đàm với Tổng thống Aliyev vào tuần trước, nhưng không nhận trách nhiệm về vụ việc.

Cuối tuần trước, một chuyến bay của Air Canada Express gặp sự cố nhưng không gây tử vong. Chuyến bay, do đối tác PAL Airlines vận hành và chở 73 hành khách, "gặp vấn đề với bộ phận hạ cánh" sau khi đến sân bay quốc tế Halifax Stanfield ở Nova Scotia, mặc dù không có báo cáo về thương tích, theo thông tin từ hãng hàng không.

Những sự cố này khép lại một năm không mấy tốt đẹp với ngành hàng không, đặc biệt là với nhà sản xuất máy bay Boeing đang gặp khó khăn khi đối mặt sự chỉ trích ngày càng gay gắt về chất lượng sản phẩm.

Hồi đầu năm, một panel đã bị bật khỏi chuyến bay của Alaska Airlines, để lại một lỗ hổng lớn ở thân máy bay Boeing 737 Max. Không có hành khách nào thiệt mạng, nhưng sự cố này xảy ra sau hai vụ tai nạn chết người của mẫu 737 Max trong những năm gần đây, một vụ vào năm 2018 và một vụ vào năm 2019, dẫn đến việc mẫu máy bay này bị đình chỉ toàn cầu trong 20 tháng.

Đâu là rủi ro?

Theo dữ liệu mới nhất từ Hiệp hội Vận tải hàng không quốc tế (IATA), những tai nạn dù là chết người hay không, trên hàng chục triệu chuyến bay thương mại mỗi năm là điều rất khó xảy ra.

IATA cho biết, năm 2023 đã ghi nhận 30 vụ tai nạn, tương đương với nguy cơ xảy ra một vụ tai nạn trên mỗi 1,26 triệu chuyến bay. Con số này thấp hơn so với năm trước, khi một vụ tai nạn xảy ra trên mỗi 770.000 chuyến bay.

“Bạn có nguy cơ gặp nguy hiểm khi lái xe ô tô hơn là khi đi máy bay”, Anthony Brickhouse, giáo sư an toàn hàng không tại Đại học Kỹ thuật hàng không Embry-Riddle ở New Jersey, nói với CNN. Ở một số nơi trên thế giới, đi thang cuốn còn không an toàn bằng đi máy bay.

Một nghiên cứu về an toàn hàng không được công bố vào tháng 8, đồng tác giả là Arnold Barnett, giáo sư thống kê tại Viện Công nghệ Massachusetts, cho thấy trong khoảng thời gian từ 2018 - 2022, nguy cơ tử vong toàn cầu trên mỗi lượt bay là 1 trong 13,7 triệu.

Nói cách khác, nguy cơ tử vong khi bay do sự cố máy bay hoặc hành động khủng bố gần như là 1 trong 14 triệu.

Tuy nhiên, hành khách có thể lo ngại khi chứng kiến chuỗi sự cố tai nạn chết người gần đây. Số lượng hơn 200 người chết trong vài ngày qua đẩy số người tử vong do tai nạn hàng không thương mại lên cao vượt xa con số 72 mà IATA ghi nhận trong năm 2023.

Tổng giám đốc IATA, Willie Walsh, trong báo cáo mới nhất về an toàn hàng không, cho biết hiệu suất an toàn của năm 2023 “tiếp tục chứng minh rằng bay là phương thức vận chuyển an toàn nhất.”

Tuy nhiên, ông nói rằng “chúng ta không bao giờ được coi an toàn là điều hiển nhiên” và “hai vụ tai nạn nổi bật trong tháng đầu tiên của năm 2024 cho thấy, ngay cả khi bay là một trong những hoạt động an toàn nhất mà con người có thể làm, vẫn luôn có cơ hội để cải thiện”.

Mai Hương

Theo CNN