ĐBSCL 'mong manh' trước biến đổi khí hậu: Luật đã có, cần hành động khẩn cấp

Kể từ khi Luật BVMT năm 2020 có hiệu lực, Việt Nam đã đạt được nhiều kết quả quan trọng từ xây dựng và hoàn thiện thể chế, đến nâng cao nhận thức và triển khai các giải pháp cụ thể về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, thích ứng với biến đổi khí hậu (BĐKH).

Ông Lê Công Thành - Thứ trưởng Bộ NN&MT cho rằng, những kết quả quan trọng về hoàn thiện hệ thống pháp luật đã tạo ra hành lang pháp lý để Việt Nam từng bước tham gia vào sân chơi quốc tế về giảm phát thải khí nhà kính, thị trường carbon, nâng cao khả năng cạnh tranh của nền kinh tế, nâng cao sức chống chịu và khả năng thích ứng BĐKH.

Tuy nhiên, theo ông Thành, quá trình triển khai vẫn còn những hạn chế, bất cập, cần phải tiếp tục đổi mới chính sách, hoàn thiện quy định của pháp luật về ứng phó BĐKH để đáp ứng yêu cầu thực tiễn, nhất là cơ sở pháp lý cho việc vận hành thị trường carbon và trao đổi tín chỉ carbon. Tạo môi trường đầu tư thuận lợi để thu hút sự tham gia của doanh nghiệp vào quá trình ứng phó BĐKH.

Biến đổi khí hậu đã và đang ảnh hưởng sâu sắc tại ĐBSCL.

Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan cho biết, ĐBSCL chính là vựa lúa lớn nhất của cả nước nhưng đang phải đối mặt với những tác động nặng nề do BĐKH. “Sau khi tận mắt chứng kiến những gì BĐKH đang từng ngày từng giờ gây ra cho vùng đất trù phú của đất nước, chúng ta càng nhận thức sâu sắc về tính cấp thiết của việc hành động khẩn trương. Trong đó thực thi những quy định trong Luật BVMT năm 2020 về giảm phát thải khí nhà kính, thích ứng với BĐKH có ý nghĩa sống còn đối với sự phát triển bền vững của đất nước”, ông Hoan nói.

Theo ông Hoan, BĐKH không còn là những cảnh báo xa xôi mà đã hiện diện rõ rệt trên từng thửa ruộng, trong mỗi nhà máy, tại các cộng đồng dân cư trên khắp mọi miền đất nước. Những tài nguyên từng được coi là thế mạnh như đất đai, nguồn nước, khí hậu giờ đây đang trở nên hết sức mong manh, dễ tổn thương trong bối cảnh BĐKH diễn ra ngày càng cực đoan, khó đoán định.

Luật BVMT có quy định về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, phát triển thị trường carbon, thích ứng với BĐKH, thực hiện cam kết quốc tế về BĐKH và nhiều quy định khác. Trên cơ sở đó, Chính phủ đã quan tâm chỉ đạo, ban hành nhiều văn bản quy định chi tiết thi hành luật, cùng các bộ ngành cũng đã triển khai nhiều giải pháp thực thi.

Tuy nhiên, qua quá trình triển khai, cần tiếp tục hoàn thiện thêm các luật và chính sách liên quan cho phù hợp với xu thế chung toàn cầu, qua đó tăng cường sức chống chịu và khả năng thích ứng với những tác động nghiêm trọng do BĐKH gây ra, đồng thời nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế và doanh nghiệp Việt Nam trước “luật chơi” mới về thương mại và đầu tư đã hình thành từ sau Hội nghị COP26.

Cần có cơ chế hỗ trợ để thực hiện các hành động cấp bách về môi trường, khí hậu.

Theo ông Hoan, trong quá trình chuyển đổi mang tính lịch sử, các bộ, ngành cần đặt ra tầm nhìn mới, phát huy được sứ mệnh mới và thực hiện chiến lược phát triển mới. Trong đó, thúc đẩy đầu tư theo xu thế chuyển đổi xanh, phát triển hạ tầng xanh, carbon thấp, có sức chống chịu trước tác động của BĐKH cùng với phục hồi hệ sinh thái tự nhiên, phát triển vốn tự nhiên; thúc đẩy đổi mới, sáng tạo; cải cách mạnh mẽ mô hình quản trị, đặc biệt cần có cơ chế hỗ trợ để thực hiện các hành động cấp bách về môi trường, khí hậu. Tăng cường nguồn lực đầu tư cho các mục tiêu phát triển gắn với các cam kết toàn cầu về khí hậu.

Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị các cơ quan của Quốc hội tiếp tục đồng hành cùng Chính phủ, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, các cơ quan nghiên cứu như Đại học Cần Thơ và toàn xã hội để hiện thực hóa những đề xuất thành hành động cụ thể, góp phần xây dựng một Việt Nam thịnh vượng, xanh sạch và bền vững.

Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường và Bộ NN&MT, các thành viên đoàn giám sát tiếp thu để xây dựng, hoàn thiện báo cáo giám sát cũng như hoàn thiện dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về chuyên đề giám sát, gợi mở những vấn đề lớn cho việc hoàn thiện chính sách, pháp luật ứng phó với BĐKH trước bối cảnh mới của thế giới và trong nước.

Cảnh Kỳ