Dạy con kiểu Tây hay kiểu Việt?

Ảnh: Pexels.

Tại buổi lễ ra mắt cuốn sách Bí quyết giúp teen tự tin, nhà văn Di Li đã đặt ra một vấn đề với dòng sách kỹ năng - giáo dục hiện nay. Trong bối cảnh nền văn hóa giao thoa và tiếp biến, sách dịch về giáo dục cũng đem tới nhiều giá trị cho thấy những nền giáo dục hiện đại như Do Thái, Mỹ, Phần Lan… đều mang lại góc nhìn mới mẻ có tiềm năng để áp dụng ở cấp độ vi mô. Trước làn sóng đó, sách của tác giả Việt Nam về chủ đề kỹ năng - giáo dục nằm ở vị trí nào?

Cha mẹ luôn kỳ vọng ở con cái

Theo bà Nancy Quyên (tác giả cuốn Bí quyết giúp teen tự tin), điểm khác biệt giữa cách dạy con của những bà mẹ phương Tây với những bà mẹ Á Đông, cụ thể là Việt Nam là có.

Nó dựa trên những sự khác biệt nhất định về văn hóa và thế giới quan. Tuy nhiên, cách dạy con của Việt Nam thú vị ở nhiều điểm. Bỏ qua những hạn chế nằm trong dân tộc tính, phụ huynh Việt luôn muốn con mình đạt được điều tốt nhất và hỗ trợ bằng hết khả năng. Tuy nhiên, chính sự kỳ vọng đó có thể sinh ra một số lời nói không mấy tốt đẹp, chẳng hạn vô tình so sánh con cái, khiến chúng cảm giác tự ti.

Tác giả cuốn sách cũng chia sẻ trong việc nuôi dạy con cái, sự tự tin cần được bồi đắp cho trẻ càng sớm càng tốt đặc biệt là ở tuổi teen - khi trẻ bắt đầu có những thay đổi lớn về thể chất cũng như tâm lý, định hình con người trong tương lai.

Sách Bí quyết giúp teen tự tin.

“Cha mẹ không nên giao tiếp với con trong vô thức, từng lời nói đều có thể ảnh hưởng rất lớn. Chẳng hạn việc so sánh con cái với chính bản thân mình ở quá khứ.Trẻ con ngày nay phát triển rất nhanh, chúng không bao giờ giống với ta 20, 30 năm trước đực. Hãy tìm ra đam mê và khuyến khích con theo đuổi nó”, bà Nancy Quyên cho biết.

Tại buổi lễ ra mắt sách Bí quyết giúp teen tự tin hôm 25/5, nhiều độc giả băn khoăn về những vấn đề cụ thể như nếu con bướng bỉnh và ít chia sẻ, phụ huynh cần làm gì; khi con chọn trường nên định hướng cho con ra sao…

Ở độ tuổi đang dậy thì hoặc con phải đối mặt với những sự thay đổi về môi trường, việc tâm lý bị dao động là điều không thể tránh khỏi, bà Nancy Quyên đề xuất phụ huynh nên tìm hiểu và cố gắng giao tiếp với con theo ngôn ngữ chúng thường sử dụng để có thể xây dựng kết nối chặt chẽ hơn. Từ đó, phụ huynh sẽ có sự định hướng rõ ràng từ sở trường và sở đoản của con cũng như các yếu tố khác như kinh tế, văn hóa cộng đồng…

Với cuốn sách, tác giả Nancy Quyên chia sẻ rằng nhân vật trong đó hay những sai lầm phổ biến mà phụ huynh mắc phải một phần lấy cảm hứng từ quá trình bà nuôi dạy con cái của mình. Từ một cậu bé nhút nhát, bà Nancy Quyên đã giúp con mình trở thành chàng trai tự tin để theo đuổi giấc mơ trở thành kỹ sư công nghệ của mình tại Mỹ.

Giao tiếp với trẻ một cách có ý thức hơn

Khi chia sẻ với độc giả, bà Nancy Quyên đã kể lại một câu chuyện bản thân từng trải qua trong quá trình dạy con. Chính những khoảnh khắc nhỏ như này đã tiếp thêm cho bà động lực để hướng tới làm việc trong lĩnh vực giáo dục trẻ em.

“Rất nhiều năm trước đó, ông xã hay nói với con: ‘Bằng tuổi con, ba làm bao nhiêu thứ trên đời rồi. Ba nấu cơm đi chợ, nấu cám lợn. Con thử xem 11 tuổi rồi lau nhà không sạch’. Nhưng điều khủng khiếp hơn cả là câu nói này lặp đi lặp lại. Cô giáo ở trường gọi và nói con nghĩ trong mắt ba, con là một người vô tích sự không làm được điều gì. Cô hỏi tôi tại sao con nghĩ vậy, tôi về nói chuyện với ông xã. Một câu nói nhưng có thể tạo nên ảnh hưởng về tinh thần rất khủng khiếp. Chính vì vậy, phụ huynh không nên giao tiếp với con trong vô thức. Hơn hết, đừng nên so sánh con với bất kỳ ai kể cả chính bản thân mình”, tác giả Nancy Quyên chia sẻ.

Bà Nancy Quyên (tác giả cuốn Bí quyết giúp teen tự tin) chia sẻ tại buổi ra mắt. Ảnh: Đức Huy.

Những trải nghiệm này phần nào sẽ được thể hiện trong cuốn sách Bí quyết giúp teen tự tin. Cuốn sách được chia làm 2 phần với 13 chương. Sáu chương đầu, tác giả nhấn mạnh những kiến thức căn bản và vai trò của cha mẹ trong quá trình đánh thức tiềm năng của con. Thông điệp chính tác giả đưa ra là hành trình dạy con cũng như hành trình cha mẹ hoàn thiện bản thân mình.

Để đồng hành cùng con cái, cha mẹ cần nhận biết mình có những hành động vô thức, cách trò chuyện không phù hợp tạo ra khoảng cách với con cái ra sao, cần sửa đổi thế nào. Bởi sự yêu thương, thấu hiểu, kiên nhẫn, bao dung ở cha mẹ là tiền đề cho con xây dựng sự tự tin.

Phần hai của cuốn sách gồm bảy chương. Mỗi chương tác giả sẽ hướng dẫn, đưa ra các lưu ý và mẹo để giao tiếp với con tốt hơn. Một số chương giúp cha mẹ khám phá ra điểm mạnh của con, nhận ra động lực thúc đẩy, xây dựng và nhận dạng ước mơ.

Đánh giá chung về các cuốn sách giáo dục-kỹ năng, nhà văn Di Li cũng như các độc giả tham dự cho rằng chúng rất cần thiết và là tài liệu giá trị đối với người làm cha mẹ. Đặc biệt, giáo dục gia đình ngày càng được chú trọng hơn, việc cha mẹ trở thành một tấm gương, hình mẫu tốt cho trẻ là điều cần thiết.

Đức Huy