Dạy con cách tự chăm sóc bản thân

Không phải đến khi thế giới có dịch bệnh tôi mới nghĩ đến chuyện dạy con kỹ năng tự chăm sóc, bảo vệ bản thân mà ngay từ những năm đầu đời, tôi đã cố gắng trang bị cho con những kỹ năng tối thiểu.

Dạy con làm việc nhà - một trong những cách giúp con hình thành tính tự lập. Ảnh: NGỌC DUNG

Chị tôi có con gái đang học đại học ở TP Tuy Hòa, cách nhà gần 50km nhưng cuối tuần nào cũng mang một ba lô đồ bẩn về nhờ mẹ giặt. Nếu bị một vết thương nhẹ, cháu cũng tìm đến cơ sở y tế vì không có khái niệm về chăm sóc bản thân. Tôi kinh ngạc hỏi chị, nếu cháu không thể tự lập được thì phải làm sao khi xa nhà? Nếu cháu học đại học ở ngoài tỉnh thì sẽ thế nào, chị tôi cười như mếu bảo: “Chính vì điều này nên cháu dù học khá giỏi cũng không dám đi học xa nhà”.

Có thể nói, rèn luyện kỹ năng sống cho trẻ là nhiệm vụ rất quan trọng mà các bậc cha mẹ cần phải quan tâm, bởi nó sẽ ảnh hưởng rất lớn đến sự hình thành, phát triển nhân cách và tương lai của trẻ sau này.

Mỗi buổi sáng đứng chờ xe buýt ở thị trấn Phú Thứ (huyện Tây Hòa), tôi thấy một bà mẹ trẻ chở cậu con trai ra đón xe. Cậu nhỏ cao hơn mẹ hai cái đầu, đang học lớp 10. Người mẹ ấy sáng sớm chở con tới đây đứng chờ xe cùng con, nếu trời đổ mưa thì bật dù che, kéo áo, sửa cặp, khi nào con trai bước lên xe mới chịu về. Buổi trưa về đã thấy người mẹ đứng chờ. Tôi hỏi thăm thì biết, nhà chị cách trạm xe buýt khoảng 2km. Tôi có ý hỏi chị sao không để con chủ động đi bộ ra đón xe như việc tập thể dục, còn chị cũng rảnh rang lo chuyện khác thì chị bảo không an tâm, vì thằng bé lớn xác nhưng khờ, phải đi học xa, cả gia đình rất lo lắng.

Tôi không thương con theo cách của chị mình, hay như người mẹ trẻ kia. Khi con trai học mẫu giáo, tôi dạy con tên mẹ, thuộc lòng số điện thoại mẹ và dặn gặp người lạ cho gì không được lấy, bảo lên xe chở không được đi. Trẻ em ham chơi, ham vui lại mau quên nên ở độ tuổi này phải thật kiên trì dạy trẻ an toàn khi chơi, cách ứng xử khi bị lạc, khi ra đường… Khi lên lớp 3, con trai tôi đã có thể tự phân loại rác, giặt quần áo, sắp xếp bàn học, phòng học và có thể giúp mẹ tưới hoa, bắt sâu, chiên trứng, quét nhà, lau bàn ghế. Lên đến lớp 6, tôi dạy con cách tự giặt quần áo. Con phải biết được những kỹ năng tối thiểu để tự chăm sóc bản thân khi mẹ vắng nhà.

Thời gian gần đây, tôi ưu tiên dạy con kỹ năng tự bảo vệ bản thân trước COVID-19 như: vui chơi tại nhà, ra đường mang khẩu trang đúng cách, không tiếp xúc với người lạ, giữ gìn vệ sinh, nhất là rửa tay bằng xà phòng đúng cách… Trong quá trình dạy, tôi đều quan sát hiệu quả thực hiện của con để điều chỉnh kịp thời.

Sáng nay, khi tới thăm chị gái, tôi tình cờ gặp vợ chồng em gái ở đấy. Vợ chồng em chở theo con gái tuổi đi nhà trẻ. Tôi thấy cháu gái liền đưa tay kéo vào lòng nựng, thì phát hiện thấy đôi tay cháu gái đỏ ửng. Tôi lo lắng hỏi tay con bị gì thì mẹ cháu bảo, hiện nay tình hình dịch bệnh nên ngại không đưa con đến nhà trẻ. Ở nhà, cô chị học lớp 3 nghe ti vi, đài khuyến cáo trẻ nên thường xuyên rửa tay để phòng dịch COVID-19, vậy là cứ một tí là xả vòi nước, rửa tay em gái bằng xà phòng đến mức đôi tay nhỏ bé của em gái đỏ ửng.

Hậu quả của việc này là do em gái tôi không để ý dạy con cái cách chăm sóc bản thân một cách tường tận. Với con trẻ, ban đầu có thể con không làm được thì người lớn phải kiên trì hướng dẫn con nhiều lần, lâu dần con sẽ quen, sẽ làm thuần thục. Dạy con cái cách chăm sóc bản thân, bước đầu hơi cực nhưng nếu đã có kết quả thì người lớn sẽ rất khỏe. Những việc như che miệng khi ho và hắt hơi, dùng khăn giấy rồi bỏ vào sọt rác, ra khỏi nhà mang khẩu trang, không dùng chung đồ với các bạn ở trường…, tôi tin con làm tốt. Nếu tôi có việc phải vắng nhà, con sẽ tự nấu cơm, tự chiên trứng, luộc rau ăn.

Có thể nói, rèn luyện kỹ năng sống cho trẻ là nhiệm vụ rất quan trọng mà các bậc cha mẹ cần phải quan tâm, bởi nó sẽ ảnh hưởng rất lớn đến sự hình thành, phát triển nhân cách và tương lai của trẻ sau này.

BÍCH NHÀN