Dân mất nhiều tỷ đồng vì lừa đảo trực tuyến, tuyên truyền vẫn là một giải pháp quan trọng hàng đầu

Tình trạng lừa đảo trực tuyến đang có dấu hiệu gia tăng

Tình trạng lừa đảo trực tuyến đang có dấu hiệu gia tăng

Chiều 23/5, tiếp tục Chương trình Kỳ họp thứ 7, Quốc hội thảo luận ở hội trường về kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri gửi đến Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV.

Mất nhiều tỷ đồng vì lừa đảo trực tuyến

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (đoàn Hải Dương) cho hay, cử tri rất quan tâm đến vấn nạn lừa đảo trực tuyến, nhất là khi tình trạng này đang có chiều hướng gia tăng trong thời gian gần đây.

"Số vụ lừa đảo trực tuyến ngày càng nhiều với số nạn nhân và số tiền ngày càng lớn. Có không ít vụ nạn nhân đã bị lừa mất tiền tỷ, thậm chí nhiều tỷ đồng", bà Nga thông tin.

Thời gian qua, nhiều đường dây lừa đảo trực tuyến với quy mô lớn đã bị công an triệt phá và mang lại niềm tin cho nhân dân. Tuy nhiên, cử tri đề nghị các cơ quan chức năng quyết liệt hơn nữa trong công tác phối hợp phát hiện, xử lý, triệt phá loại tội phạm này.

Đặc biệt, với thủ đoạn lừa đảo trực tuyến mà tội phạm thường sử dụng số tài khoản ngân hàng và số thuê bao điện thoại không chính chủ để liên hệ và nhận tiền, cử tri mong muốn Bộ Thông tin và Truyền thông có những giải pháp hữu hiệu hơn nữa và mạnh mẽ hơn nữa trong việc rà soát, xử lý và quản lý sim rác.

Đồng thời, đề nghị Ngân hàng Nhà nước rà soát, xử lý những tài khoản ngân hàng không chính chủ vì đây đang là kẽ hở cho loại tội phạm này lợi dụng để thực hiện hành vi phạm tội.

"Hiện nay, chúng ta chưa có quy định về số lượng tài khoản ngân hàng tối đa mỗi cá nhân được mở. Khi không sử dụng đến tài khoản ngân hàng nữa, có thể do chuyển qua sử dụng dịch vụ của ngân hàng khác, người dân cũng không có thói quen đóng hay hủy tài khoản ngân hàng. Một phần trong số các tài khoản ngân hàng không sử dụng đó đã được cho, được bán lại và tạo kẽ hở cho tội phạm hoạt động", bà Nga nêu vấn đề.

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (đoàn Hải Dương)

"Bởi vậy, khi xử lý được sim rác và số tài khoản ngân hàng không chính chủ thì chắc chắn loại tội phạm này cũng sẽ giảm đáng kể", đại biểu nói.

Mở tài khoản ngân hàng phải dùng căn cước công dân gắn chip

Trả lời nội dung này, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng cho biết, đây là một vấn đề mà Ngân hàng Nhà nước rất quan tâm. Trong thời gian vừa qua, Ngân hàng Nhà nước đã thực hiện một số giải pháp để ngăn chặn và hạn chế tình trạng này.

Cụ thể, Ngân hàng Nhà nước đã chủ trì phối hợp với các bộ, ngành để tham mưu Chính phủ ban hành Nghị định số 52, ký ngày 15/5 vừa qua, về thanh toán không dùng tiền mặt.

Ngoài ra, Ngân hàng Nhà nước đang dự thảo Thông tư hướng dẫn về mở và sử dụng tài khoản thanh toán, trong đó bổ sung quy định người dân mở tài khoản tại ngân hàng phải sử dụng căn cước công dân có gắn chip để mở tài khoản điện tử. Đối với công dân không có căn cước công dân có gắn chip thì phải đến trực tiếp tại quầy để thực hiện việc xác minh cũng như nhận biết khách hàng chính chủ.

Ngân hàng Nhà nước đã ban hành Quyết định 2345, yêu cầu áp dụng các biện pháp xác thực sinh trắc học đối với các giao dịch trên 10 triệu đồng/giao dịch hoặc giá trị trên 20 triệu đồng/ngày. Việc này giúp cho việc xác thực đối với khách hàng và cũng hạn chế được việc sử dụng tài khoản không chính chủ để có hành vi vi phạm pháp luật. Quyết định này yêu cầu các tổ chức tín dụng sẽ thực hiện từ ngày 1/7.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng

Thống đốc cho hay, Ngân hàng Nhà nước trong thời gian vừa qua cũng chỉ đạo toàn ngành về tăng cường công tác phòng, chống, ngăn ngừa hành vi gian lận trong việc mở và sử dụng tài khoản thanh toán bằng phương thức điện tử định danh (eKYC), và cũng chỉ đạo các tổ chức tín dụng phải triển khai các giải pháp theo dõi việc giao dịch, kiểm soát, đánh giá trong và sau khi khách hàng mở tài khoản để kịp thời phát hiện những tài khoản có dấu hiệu đáng ngờ để có giải pháp phù hợp.

Đặc biệt, Ngân hàng Nhà nước đã phối hợp với Bộ Công an trong công tác đảm bảo an ninh, an toàn trong thanh toán, như phối hợp đi kiểm tra việc thực hiện mở và sử dụng tài khoản thanh toán, tổ chức hội nghị về an ninh, an toàn, bảo mật trong thanh toán, đặc biệt phối hợp có ký kết giữa Ngân hàng Nhà nước và Bộ Công an để yêu cầu các tổ chức tín dụng thực hiện theo Đề án 06 về kết nối dữ liệu của công dân, qua đó giúp khách hàng làm sạch dữ liệu để có thể hạn chế được tình trạng này.

Số điện thoại không hiện tên cơ quan nhà nước, trang web không có tích xanh thì đừng tin

Trả lời đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng cho hay, lừa đảo trực tuyến hiện nay đang diễn ra trên diện rộng, không chỉ ở Việt Nam mà trên toàn cầu, như là một hệ lụy của chuyển đổi số.

Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng

Theo ông Hùng, tuyên truyền vẫn là một giải pháp quan trọng hàng đầu và có tính lâu dài. Thời gian qua, Bộ Thông tin truyền thông đã chỉ đạo các báo, đài lớn tổ chức các chuyên mục để cảnh báo các thủ đoạn lừa đảo trực tuyến. Đặc biệt sử dụng hệ thống thông tin cơ sở là loa phát thanh phường, xã để thông tin thường xuyên tới bà con.

Cùng với đó, Bộ cũng đã phối hợp với Bộ Công an để xử lý và triệt phá một số đường dây lừa đảo trực tuyến thời gian qua.

Về vấn đề lừa đảo trực tuyến thường sử dụng điện thoại và giả danh cơ quan nhà nước, Bộ Thông tin và Truyền thông đã chỉ đạo các nhà mạng đầu tư công nghệ, nếu cơ quan nhà nước dùng điện thoại liên hệ với người dân sẽ hiện tên của cơ quan nhà nước trên máy điện thoại di động hoặc điện thoại cố định có màn hình.

Trường hợp điện thoại cố định không có màn hình thì người dân có thể yêu cầu gọi điện lại qua số di động để xác nhận tên cơ quan nhà nước, nếu không có tên thì người dân không nên tin.

Về việc lừa đảo trực tuyến thông qua số điện thoại không chính chủ hoặc sim rác, ông Hùng cho hay, gần 5 năm qua Bộ Thông tin và Truyền thông đã chỉ đạo rất mạnh mẽ các nhà mạng xử lý sim rác, nhiều chục triệu sim rác đã được xử lý.

Từ ngày 15/4/2024 đã cắt toàn bộ những sim thông tin không trùng khớp với cơ sở dữ liệu dân cư cũng như thực hiện xử lý vấn đề sim chính chủ. Nếu Bộ Thông tin và Truyền thông phát hiện sim rác, sim không chính chủ sẽ yêu cầu nhà mạng ngừng kinh doanh phát triển thuê bao mới.

"Đây là một hình thức xử lý rất nặng đối với các nhà mạng, thể hiện quyết tâm cao của Bộ Thông tin và Truyền thông trong vấn đề xử lý sim rác, sim không chính chủ", Bộ trưởng thông tin.

Trường hợp lừa đảo trực tuyến thông qua các trang web giả mạo của cơ quan nhà nước, Bộ đã có sáng kiến gắn nhãn tick xanh cho các trang web của cơ quan nhà nước và các tổ chức đã được xác thực.

"Người dân khi vào các trang web không thấy có nhãn xanh phải cẩn trọng hơn", ông Hùng cảnh báo và cho biết, Bộ đã thiết lập một đầu mối để tiếp nhận phản ánh về các lừa đảo trực tuyến để hỗ trợ người dân.

Minh Minh