Đảm bảo công khai, minh bạch các khoản thu tại trường học

Triển khai thực hiện NQ đồng bộ, hiệu quả

Sau khi NQ 41/2023/NQ-HĐND có hiệu lực thi hành, UBND tỉnh đã ban hành Công văn số 2599/UBND-VX ngày 21/9/2023 về việc thực hiện NQ 41. Sở Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT), UBND các huyện, Thành phố đã ban hành nhiều văn bản hướng dẫn và chỉ đạo các đơn vị trực thuộc triển khai, tuyên truyền thực hiện NQ đồng bộ, có hệ thống.

Trong năm học 2023 - 2024 và 2024 - 2025, đối với danh mục thu có định mức, các trường mầm non thực hiện thu các dịch vụ: Quản lý học sinh ăn, ở bán trú buổi trưa tại trường; thuê người nấu ăn trưa cho trẻ, học sinh học 2 buổi/ngày (đối với trường có tổ chức nấu ăn); hoạt động giáo dục kỹ năng sống, giáo dục nghệ thuật, thể dục thể thao; quản lý trẻ, học sinh ăn, ở bán trú buổi trưa tại trường; tiền nước uống đun sôi hoặc nước tinh khiết. Ngoài ra, bậc mầm non thu: làm quen tiếng Anh cho trẻ mầm non với giáo viên trong nước; chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ các ngày nghỉ (thứ bảy, chủ nhật, hè)… Các trường THCS, THPT thực hiện thu dịch vụ tiền nước uống đun sôi hoặc nước tinh khiết.

Đối với danh mục thu theo thỏa thuận, cấp học mầm non thực hiện thu hoạt động tham quan, trải nghiệm; tiền ăn trưa; sử dụng điều hòa trong lớp học; đồng phục học sinh. Cấp tiểu học thu hoạt động tham quan, trải nghiệm; phô tô đề kiểm tra, khảo sát, tài liệu ôn tập; tiền ăn trưa; đồng phục học sinh. Cấp THCS, THPT thực hiện thu hoạt động tham quan, trải nghiệm; phô tô đề kiểm tra, khảo sát, tài liệu ôn tập; đồng phục học sinh.

Việc ban hành Nghị quyết số 4 tạo thuận lợi cho các đơn vị trường học công lập trên địa bàn tỉnh thực hiện các khoản thu ngoài học phí, hỗ trợ hoạt động giáo dục.

Khảo sát tình hình thực hiện NQ số 41 đối với hơn 100 cán bộ, công chức, viên chức và phụ huynh học sinh có con, em đang học tại các cấp học tại một số địa phương như: Thị trấn Đông Khê, xã Kim Đồng (Thạch An); phường Hợp Giang, xã Hưng Đạo (Thành phố) cho thấy, đa số đều nhất trí, đồng thuận đối với nội dung các khoản thu và mức thu tại NQ. 100% phụ huynh học sinh được tiếp cận với NQ và cơ bản đánh giá nội dung, mức thu phù hợp; 99% các khoản thu, mức thu được nhà trường thông báo đến gia đình học sinh qua các kênh thông tin trực tiếp và gián tiếp; 92% phụ huynh được tham gia ý kiến, thống nhất đối với các nội dung và mức thu; 96% việc thu, nộp các khoản thu, mức thu đảm bảo theo quy định của NQ; thời điểm thu hợp lý đối với từng khoản thu, mức thu và mục đích thu (thu đầu năm học, từng kỳ học, từng tháng học, theo hoạt động); các trường học có thực hiện miễn giảm các khoản thu đối với học sinh có hoàn cảnh khó khăn; 95% phụ huynh học sinh được thông tin công khai về việc quản lý, sử dụng kinh phí từ các khoản thu trong trường học. Ngoài các khoản thu theo NQ số 41 (khoản thu quy định và khoản thu thỏa thuận), chỉ số ít phụ huynh huynh học sinh đóng các khoản để hỗ trợ, phục vụ hoạt động tại trường học như: tiền thuê bảo vệ, trông giữ xe học sinh, vệ sinh lớp học, vệ sinh trường học, khen thưởng học sinh; mua sắm vật dụng phục vụ hoạt động học tập và sinh hoạt của trẻ tại trường học…

Việc ban hành NQ số 41 đã tạo thuận lợi cho các đơn vị trường học công lập trên địa bàn tỉnh thực hiện các khoản thu ngoài học phí, hỗ trợ hoạt động giáo dục; việc thực hiện các khoản thu, mức thu có sự thỏa thuận, thống nhất giữa nhà trường và phụ huynh học sinh được phụ huynh đồng tình ủng hộ, nhất trí cao. Không có trường học nào thực hiện thu vượt trên mức quy định theo NQ; mức thu thỏa thuận không có sự chênh lệch lớn giữa các trường trên cùng địa bàn huyện, tỉnh.

Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát

Để NQ số 41 đi vào thực chất, hiệu quả, thời gian qua, Sở GD&ĐT tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra (lồng ghép hoặc chuyên đề) việc quản lý, sử dụng các khoản thu dịch vụ phục vụ, hỗ trợ hoạt động giáo dục của nhà trường và các khoản kinh phí được vận động thu tại các CSGD công lập trên địa bàn tỉnh. Trong 2 năm học qua, sở đã thực hiện 10 cuộc kiểm tra tại các đơn vị: Trường THPT Cao Bình; Phòng GD&ĐT huyện Nguyên Bình và một số CSGD trực thuộc; Trường TH&THCS Quang Trung, Trường THCS Thông Huề (Trùng Khánh); Trường Tiểu học Đông Khê, THCS Đông Khê, THCS Kim Đồng (Thạch An); Phòng GD&ĐT huyện Hà Quảng; Trường Mầm non, TH&THCS Trưng Vương huyện Hòa An. Qua thanh tra, kiểm tra cho thấy, các CSGD thực hiện đúng quy định tại NQ số 41 của HĐND tỉnh, công văn số 2599 của UBND tỉnh và các quy định khác; đã lập kế hoạch thu, chi rõ ràng; họp thống nhất chủ trương trong Hội đồng nhà trường, Ban đại diện cha mẹ học sinh trường, lớp; đảm bảo nội dung thu, mức thu…

Tháng 3/2025, Ban Văn hóa - Xã hội của HĐND tỉnh đã tổ chức giám sát trực tiếp tại các CSGD công lập trực thuộc phòng GD&ĐT các huyện, Thành phố, Sở GD&ĐT; làm việc trực tiếp tại 3 đơn vị huyện Thạch An, thành phố Cao Bằng và Sở GD&ĐT. Trên cơ sở nhu cầu của học sinh và phụ huynh từng cấp học, các CSGD đã tổ chức thực hiện các khoản thu theo nhu cầu và phù hợp với từng cấp học trong danh mục các khoản thu của NQ. Ở những vùng thuận lợi thực hiện mức thu trần sàn (mức cao nhất) theo quy định, do đó, số lượng các khoản thu và mức thu ở mỗi đơn vị, địa phương khác nhau nhưng vẫn đảm bảo trong khung quy định (các khoản thu quy định mức tối đa) và có ý kiến phê duyệt của đơn vị quản lý (các khoản thu theo thỏa thuận với phụ huynh học sinh).

Đối với công tác quản lý, sử dụng các khoản thu thực hiện đúng theo các văn bản hướng dẫn. Ban giám hiệu các trường đã bàn bạc thỏa thuận với Ban đại diện cha mẹ học sinh trường, Chi hội phụ huynh học sinh lớp bằng văn bản và thông qua Hội đồng trường. Tất cả các khoản kinh phí thỏa thuận thu do hiệu trưởng quản lý duyệt chi trên cơ sở dự toán đầu năm học đã được phê duyệt. Việc tổ chức thu được chia làm nhiều đợt, các trường có mở sổ sách theo dõi thu, chi theo quy định, việc thực hiện miễn, giảm đúng quy định. Việc sử dụng tài sản công để thực hiện các dịch vụ phục vụ, hỗ trợ hoạt động giáo dục được thực hiện tại một số CSGD cấp học mầm non, THCS trên địa bàn thành phố và một số CSGD thuộc vùng trung tâm các huyện.

Ngoài ra, việc kiểm tra việc thu chi các nội dung theo NQ được lồng ghép trong công tác kiểm tra chuyên môn hằng năm của Phòng GD&ĐT các huyện, thành phố. Qua đó, kịp thời nhắc nhở, chấn chỉnh các đơn vị thực hiện theo đúng quy định và trên địa bàn tỉnh không có đơn thư, khiếu nại tố cáo liên quan đến các nội dung thu chi được quy định tại NQ số 41.

Trưởng Ban Văn hóa - Xã hội HĐND tỉnh Nông Hải Lưu cho biết: Để NQ 41 phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội và mức sống của nhân dân, phục vụ hiệu quả hoạt động giáo dục tại địa phương. Ban tiếp tục kiến nghị cấp có thẩm quyền xem xét, duy trì các chính sách hỗ trợ đối với học sinh dân tộc thiểu số và miền núi; quan tâm, bố trí các nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học cho các CSGD đồng bộ và đạt chuẩn; xem xét điều chỉnh tăng mức phân bổ dự toán chi thường xuyên ngân sách địa phương để các trường học có đủ kinh phí hoạt động; điều chỉnh danh mục, mức thu, chi và bổ sung một số khoản thu chưa có trong quy định để đảm bảo sự thống nhất, tạo thuận lợi cho các CSGD có căn cứ thu, chi phục vụ công tác dạy và học đáp ứng Chương trình Giáo dục phổ thông 2018.

Thu An - Thu Trà