Cuộc khủng hoảng nối tiếp Covid-19 ở Ấn Độ

Ông Srinivas S nằm trên giường mổ trong phòng phẫu thuật ở bệnh viện St John, Bengaluru, Ấn Độ, khi các bác sĩ cẩn thận loại bỏ các mảng mô đen và xương thối khỏi khuôn mặt ông. Srinivas S, người lái xe 41 tuổi là một trong số hơn 45.000 người Ấn Độ bị nhiễm nấm đen, kể từ khi đợt dịch Covid-19 thứ 2 tấn công Ấn Độ, CNN cho biết.

Theo Bộ Y tế Ấn Độ, khoảng 85% người mắc bệnh nấm đen là bệnh nhân Covid-19 đã khỏi bệnh. Dịch bệnh nấm đen đang tạo ra cuộc khủng khoảng kép, khi hơn 4.300 đã chết vì nhiễm nấm tính đến tháng 7.

Hết Covid-19 đến nấm đen

Dịch bệnh nấm đen đang tạo ra cuộc khủng hoảng kép, khi đại dịch Covid-19 vẫn đang tàn phá đất nước đông dân thứ 2 thế giới. Những năm trước đó, bệnh nấm đen rất hiếm gặp ở Ấn Độ. Nó được gây ra bởi mucormycetes, một loại nấm mà mọi người tiếp xúc hàng ngày.

Nhưng khi hệ miễn dịch của con người bị suy yếu sau khi mắc Covid-19, họ dễ bị nhiễm bệnh hơn. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh nấm đen có thể gây tổn thương vĩnh viễn trên mặt, mất thị lực và tỷ lệ tử vong trên 50%.

Bên cạnh Ấn Độ, bệnh nấm đen cũng được phát hiện gia tăng ở các nước Nepal, Afghanistan, Ai Cập và Oman. Đặc biệt ở Ấn Độ, số ca mắc bệnh nấm đen tăng đột biến trước làn sóng Covid-19 thứ hai. Điều mà các nhà khoa học cho rằng được thúc đẩy bởi biến chủng Delta có khả năng lây nhiễm cao.

Ông Srinivas với mắt trái sưng vù và không thể mở mắt bình thường do dịch bệnh nấm đen. Ảnh: CNN.

Người mắc tiểu đường có nguy cơ nhiễm bệnh nấm đen cao hơn bình thường. Trong khi đó, Ấn Độ có ít nhất 77 triệu người mắc tiểu đường, theo số liệu năm 2019, đứng thứ 2 thế giới sau Trung Quốc. Điều này góp phần làm số ca nhiễm bệnh nấm đen tăng cao ở Ấn Độ.

Theo số liệu do Bộ trưởng Y tế Mansukh Mandaviya cung cấp cho Quốc hội Ấn Độ, trước khi đại dịch Covid-19 bùng phát, Ấn Độ ghi nhận khoảng 3.000 đến 4.000 ca nhiễm nấm đen mỗi năm.

Trước đó căn bệnh này không được chú ý, các bang không có nghĩa vụ phải báo cáo với chính quyền trung ương. Điều này đã thay đổi vào tháng 5, khi số ca bệnh tăng nhanh. Tính đến cuối tháng 6, hơn 40.845 ca nhiễm nấm đen được báo cáo.

Hai tuần sau, con số này đã tăng thêm 9%, lên mức 45.374. Trong số những bệnh nhân này, khoảng 50% vẫn đang được điều trị.

Thiếu thuốc và chi phí đắt đỏ

Điều đáng báo động là tình trạng thiếu thuốc và thiết bị y tế để điều trị cho bệnh nhân nhiễm nấm đen. Bệnh nhân nhiễm nấm đen vẫn chưa có cách điều trị hiệu quả. Người bệnh được phẫu thuật loại bỏ các mô nhiễm trùng, sau đó điều trị bằng thuốc chống nấm để ngăn nhiễm trùng trở lại.

Tuy nhiên, đến đầu tháng 6, tình trạng khan hiếm thuốc chống nấm liposomal amphotericin B, buộc các bác sĩ phải cắt giảm liều lượng cho mỗi bệnh nhân. Điều này làm tăng nguy cơ tái nhiễm trùng sau phẫu thuật.

“Thiếu thuốc đã trở thành một thách thức lớn đối với chúng tôi. Tôi buộc phải giảm liều lượng thuốc cho 11 bệnh nhân bằng cách phân phát cho mỗi người một liều, trong khi đúng ra phải cấp 3 liều cho mỗi người”, bác sĩ Sanjiv Lewin, giám đốc dịch vụ y tế bệnh viện St John, nói.

Các bác sĩ đang phẫu thuật loại bỏ những mô nhiễm bệnh và xương thối cho một bệnh nhân nhiễm nấm đen. Ảnh: AFP.

Đến cuối tháng 6, bác sĩ Lewin cho biết nguồn cung thuốc đã được cải thiện, nhưng vẫn không chắc chắn. Ở thời điểm đó, chị gái của Srinivas cho biết ông đã không nhận được thuốc trong 3 ngày liên tiếp.

“Chúng tôi đã đi khắp Bangalore để tìm thuốc, nhưng ngay cả bệnh viện tư nhân cũng phải xin thuốc từ các bệnh viện chính phủ, đơn giãn là không ở đâu có”, bà Shyamala, chị gái của ông Srinivas nói.

Thuốc liposomal amphotericin B khá đắt, khoảng 95 USD/liều (hơn 2 triệu VNĐ) và không sẵn có bên ngoài bệnh viện. Gia đình ông Srinivas phải dựa vào sự giúp đỡ từ doanh nghiệp của ông ấy và các khoản vay lãi suất thấp để chi trả tiền viện phí.

Các bác sĩ cho biết cần 3 liều/ngày, liên tục trong 28 ngày, đồng nghĩa với việc chi phí điều trị bệnh nấm đen có thể lên đến 8.000 USD (gần 184 triệu VNĐ), ngoài tầm với của nhiều người nghèo ở Ấn Độ.

Bộ trưởng Y tế Mandaviya cho biết đã yêu cầu các nhà sản xuất tăng tốc độ điều chế thuốc amphotericin B. Ông cho biết kể từ khi bệnh nấm đen tăng mạnh vào tháng 5, nước này đã sản xuất khoảng 150.000 lọ amphotericin B và nhập khẩu khoảng 1,3 triệu lọ từ các nước trên thế giới.

“Tôi thừa nhận rằng một số người bệnh có thể không nhận được thuốc, nhưng chính phủ đã làm tất cả những gì có thể”, Bộ trưởng Mandaviya nói.

Nằm viện kéo dài sau Covid-19

Ông Srinivas nghĩ rằng đã qua cơn tồi tệ nhất sau khi bị nhiễm Covid-19, nhưng mắt trái của ông nhanh chóng sưng tấy đến mức gần như không thể mở mắt, kèm theo những cơn đau dữ dội. Ông chưa bao giờ nghe nói về bệnh nấm đen, nhưng bắt đầu lo lắng khi mắt và mũi bắt đầu chảy máu.

Các chuyên gia y tế lo ngại dịch bệnh nấm đen có thể tạo ra cuộc khủng hoảng mới ở Ấn Độ. Ảnh: Getty.

Ông Srinivas cho biết đã đến 4 bệnh viện trước khi được các bác sĩ chẩn đoán nhiễm nấm đen và giới thiệu ông đến bệnh viện thứ 5, nơi đã điều trị cho ông.

Các quan chức y tế Ấn Độ cho biết việc lạm dụng thuốc steroid để điều trị Covid-19 đã ức chế hệ thống miễn dịch của người bệnh, khiến họ dễ mắc bệnh nấm đen hơn.

Một số bác sĩ khác nghi ngờ tình trạng thiếu oxy y tế trong quá trình điều trị Covid-19 khiến người bệnh dễ nhiễm nấm đen. Một số khác tin rằng có mối liên hệ giữa sự gia tăng dịch bệnh nấm đen và biến chủng Delta, được phát hiện lần đầu ở Ấn Độ.

Ông Srinivas đã sống sót sau khi mắc Covid-19, nhưng sự tấn công của dịch bệnh nấm đen khiến ông phải nằm viện trong thời gian dài và cần ít nhất vài tháng đến một năm mới có thể trở lại làm việc.

“Tôi đã cảm thấy tốt hơn, tôi sẽ cố gắng trở lại làm việc càng sớm càng tốt. Tôi có hai con nhỏ, tôi đã ở bệnh viện một thời gian dài và không được gặp chúng”, ông Srinivas nói.

Ông đã được xuất viện vào 17/7, sau 2 tháng nằm viện. Mắt trái của ông vẫn sưng và chưa thể mở bình thường. Ông phải đến bệnh viện mỗi tuần để theo dõi sự phục hồi.

Làn sóng Covid-19 thứ 2 ở Ấn Độ đang lắng xuống, nhưng có những lo ngại về làn sóng thứ 3 và dịch bệnh nấm đen có thể khiến tình hình trở nên tồi tệ. Căn bệnh này không lây từ người sang người, nhưng những bệnh nhân với sức đề kháng yếu đi sau cuộc chiến với Covid-19 trở thành môi trường lý tưởng cho sự lây lan của dịch bệnh nấm đen.

Trung Hiếu