Chuyên gia dự báo 5 yếu tố và 3 kịch bản cho thị trường bất động sản 6 tháng cuối năm

Tham luận tại hội thảo “Diễn biến thị trường, giá cả ở Việt Nam 6 tháng đầu năm và dự báo cả năm 2024” sáng 3/7, PGS. TS Trần Kim Chung, Nguyên Phó Viện trưởng, Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương nhận định, thị trường bất động sản Việt Nam 6 tháng đầu năm đã có những biến chuyển tích cực, đặc biệt là thị trường nhánh bất động sản công nghiệp.

Với việc 3 luật liên quan đến thị trường bất động sản gồm: Luật Đất đai 2024, Luật Nhà ở 2023, Luật kinh doanh bất động sản 2023 có hiệu lực bắt đầu từ 1/8/2024, sớm 5 tháng so với luật định, thị trường sẽ chuyển khỏi trạng thái chờ được nửa năm. Do đó, 6 tháng cuối năm, thị trường bất động sản được dự kiến thay đổi từ tốt đến rất tốt.

5 yếu tố tác động

Theo PGS. TS Trần Kim Chung, thị trường bất động sản sáu tháng cuối năm 2024 được kỳ vọng có bước tăng trưởng mới trên cơ sở một số nguyên nhân.

Thứ nhất, bộ 3 Luật Đất đai 2024, Luật Nhà ở 2023 và Luật Kinh doanh bất động sản 2023 sẽ có hiệu lực thi hành từ 1/8/2024 thay vì 1/1/2025, thị trường bất động sản sẽ có hiệu ứng với các văn bản pháp luật mới. Đặc biệt, Nghị định số 71/2024/NĐ-CP quy định về giá đất, áp dụng kể từ ngày Luật Đất đai số 31/2024/QH15 có hiệu lực thi hành. Đây là một nỗ lực của Quốc hội, Chính phủ và các bên hữu quan và chính là hiện thực hóa về đột phá thể chế theo tinh thần Đại hội XIII của Đảng.

Thứ hai, xu hướng kinh tế đối ngoại tích cực tạo điều kiện cho vị thế Việt Nam tăng cao trên trường quốc tế, các tập đoàn kinh tế chiến lược có động thái tìm kiếm cơ hội đầu tư tại Việt Nam. Kỳ vọng về một luồng vốn lớn sẽ vận hành vào Việt Nam tác động tích cực vào thị trường bất động sản công nghiệp. Đặc biệt là các doanh nghiệp bán dẫn, AI từ các tập đoàn lớn hàng đầu thế giới.

PGS. TS Trần Kim Chung, Nguyên Phó Viện trưởng, Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương.

Thứ ba, Luật Đất đai 2024 có rất nhiều điểm mới, tích cực cho thị trường bất động sản như các quy định theo hướng thị trường hơn (về giá, về tiếp cận đất đai, về hạn mức đất đai), chính quy hơn (về đăng kí thống kê, về giao dịch qua sàn), mở rộng đối tượng tham gia thị trường hơn.

Các quy định về thu hồi đất cũng rõ ràng hơn. Đặc biệt cơ chế thu hồi đất phụ cận các công trình hạ tầng đưa vào đấu giá, xây dựng theo quy hoạch để tạo vốn phát triển cơ sở hạ tầng được đề cập đến từ giai đoạn 1994 - 1995, nay đã được chính thức luật hóa.

“Với cơ chế này, thị trường sẽ được tạo thêm một xung lực rất mạnh để thị trường phát triển. Cơ chế này có vai trò tương đương với công cụ tái thế chấp, quỹ tiết kiệm tương hỗ và quỹ đầu tư tín thác trong thị trường bất động sản”, vị chuyên gia nhận định.

Yếu tố thứ tư là nền kinh tế tiếp tục phát triển ổn định, đầu tư công được đẩy nhanh.

“Một lượng vốn lớn sẽ được giải ngân. Thị trường bất động sản sẽ được thụ hưởng đồng loạt trên ba bình diện. Lượng giải ngân lớn sẽ thúc đẩy cầu cho nền kinh tế nói chung và thị trường bất động sản; Các công trình liên kết với các dự án đầu tư công sẽ nhận được cú hích; Các dự án khai thác địa bàn lân cận các công trình hạ tầng sẽ được thúc đẩy”, vị chuyên gia phân tích.

Thứ năm, sau giai đoạn trầm lắng từ tháng 4/2022, thị trường đã tích lũy được một lượng đủ lớn nguồn lực để phục hồi. Kinh nghiệm các giai đoạn 2004 - 2007 và 2014 - 2018 cho thấy, sau giai đoạn trầm lắng, cùng với sự thay đổi theo hướng hỗ trợ của hệ thống thể chế, thị trường sẽ có giai đoạn tăng trưởng. Thời điểm tăng trưởng có thể sai khác nhau từ 6 tháng đến 1 năm tuy nhiên, nửa cuối năm 2024 sẽ là giai đoạn khởi đầu.

3 kịch bản thị trường

Nhận định thị trường bất động sản 6 tháng cuối năm, PGS. TS Trần Kim Chung đưa ra 3 kịch bản.

Ở kịch bản thứ nhất, thị trường đi ngang, ngoại suy, tiệm tiến. Đây là phương án chủ đạo do thị trường bất động sản chuyển từ chế độ chờ sang chế độ thực thi.

“Việc 3 luật liên quan đến thị trường bất động sản đã được dự kiến có hiệu lực nên nhiều doanh nghiệp đã định hướng vận hành năm 2024 là chế độ chờ. Mặc dù việc Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ rất nỗ lực trong việc đưa 3 luật này vào có hiệu lực sớm nhưng việc điều chỉnh sản xuất kinh doanh cần có thời gian. Vì vậy, thị trường bất động sản 6 tháng cuối năm sẽ không có nhiều biến động lớn mà chủ yếu vận hành như dự kiến nhưng có chiều hướng tích cực hơn”, ông Chung cho biết.

Kịch bản thứ hai, thị trường tăng trưởng nhưng không bùng nổ. Kịch bản này xảy ra nếu hội tụ một số những yếu tố bổ sung như tình hình kinh tế và bối cảnh thế giới diễn biến tích cực, kinh tế vĩ mô tiếp tục có kết quả tốt, lạm phát được kiềm chế, việc tăng lương 30% cho lương cơ bản của người lao động và 15% đối với những người hưởng lương hưu được quản lý tốt, đầu tư nước ngoài thu hút được một hoặc một vài các nhà đầu tư chiến lược.

Kịch bản thứ ba, thị trường bùng nổ. Kịch bản này sẽ xảy ra nếu hội tụ được một số những điều kiện đặc biệt tích cực như các nhà đầu tư chiến lược đồng loạt đến đầu tư và tìm kiếm cơ hội đầu tư vào Việt Nam như giai đoạn 2004 – 2007; du lịch phát triển mạnh trở lại, kinh tế vĩ mô bùng nổ, các công cụ tài chính phái sinh như quỹ tín thác đầu tư bất động sản, quỹ tiết kiệm tương hỗ; hệ thống tái thế chấp được hình thành; vấn đề condotel-officetel được ban hành văn bản xử lý, cơ chế thu hồi đất phụ cận công trình hạ tầng được vận hành đồng bộ và đầy đủ; cơ chế thí điểm công nhận chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại khi nhà đầu tư đã có đất nhưng không chưa phải là đất ở được vận hành...

"Kịch bản trên được đánh giá có quá nhiều yếu tố kỳ vọng, vẫn có thể thể xảy ra nhưng khả năng không cao", ông Chung nói.

Đỗ Kiều