Cần làm rõ hơn các quy định trách nhiệm giải quyết khiếu nại, tố cáo về BHXH

Tham gia đóng góp ý kiến về điều kiện hưởng bảo hiểm xã hội (BHXH) một lần đối với trường hợp người chưa đủ tuổi hưởng lương hưu, không tiếp tục đóng BHXH và có yêu cầu nhận BHXH một lần tại điểm đ, khoản 1, Điều 74 và điểm đ, khoản 1, Điều 107, đại biểu Đỗ Thị Việt Hà, Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Giang cho rằng dự thảo nên quy định theo phương án 1: “Người lao động có thời gian đóng BHXH trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành, sau 12 tháng không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc, không tham gia BHXH tự nguyện và có thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm”.

Theo đại biểu, quy định theo phương án này sẽ cơ bản bảo đảm kế thừa quy định hiện hành, không gây sự xáo trộn trong xã hội (không làm ảnh hưởng nhiều đến gần 18 triệu người đang tham gia BHXH) và hướng tới tiếp cận theo tiêu chuẩn, thông lệ quốc tế về BHXH…

Để thực hiện tốt quy định này sau khi Luật được Quốc hội thông qua và có hiệu lực pháp luật, đại biểu đề nghị Chính phủ cần có giải pháp truyền thông thật tốt cũng như theo dõi chặt chẽ quá trình thực hiện Luật để người lao động hiểu rõ, đúng, đầy đủ mục đích, ý nghĩa, nội dung của BHXH một lần và kịp thời xử lý, giải quyết những vấn đề phát sinh trong quá trình thi hành pháp luật.

Đại biểu Đỗ Thị Việt Hà đóng góp ý kiến vào dự thảo Luật BHXH (sửa đổi).

Về trách nhiệm giải quyết khiếu nại, tố cáo về BHXH, trong đó có cả khiếu nại, tố cáo của người tham gia BHXH trước năm 1995 quy định tại Điều 130 và Điều 132 dự thảo Luật, theo đại biểu thì việc xử lý, giải quyết khiếu nại, tố cáo về BHXH có liên quan đến lĩnh vực quản lý nhà nước của nhiều đơn vị về tiền lương, khen thưởng, kỷ luật... của giai đoạn từ năm 1995 trở về trước là khá phức tạp, nhất là trong trường hợp còn có mâu thuẫn, khác biệt trong hồ sơ, liên quan đến nhiều cơ quan cùng phải rà soát, xử lý. Người lao động phải chờ lâu, thậm chí phải tạm dừng, không được thụ hưởng chế độ do vướng mắc về hồ sơ, thủ tục, xác nhận từ phía cơ quan nhà nước.

Nêu dẫn chứng về số lượng đối tượng được giải quyết hưởng BHXH hằng tháng trước năm 1995 là gần 1,2 triệu người, số người lao động có thời gian công tác trước năm 1995 còn khoảng gần 2 triệu người, đại biểu đề nghị cần quy định rõ 2 vấn đề: Thứ nhất, tại khoản 1, 2 Điều 130 cần quy định rõ việc giải quyết khiếu nại đối với quyết định xử phạt vi phạm hành chính của cơ quan BHXH được thực hiện theo quy định của pháp luật về khiếu nại, trừ trường hợp việc khiếu nại và giải quyết khiếu nại đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính trong hoạt động thanh tra về BHXH thì được thực hiện theo quy định của pháp luật về thanh tra.

Thứ hai, tại khoản 2 Điều 132 quy định rõ việc tố cáo hành vi vi phạm pháp luật của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc chấp hành quy định của pháp luật về BHXH trước năm 1995 thì cơ quan quản lý nhà nước về lao động cấp tỉnh có trách nhiệm giải quyết. Đại biểu đề nghị không quy định cơ quan BHXH cấp tỉnh là cơ quan tham mưu như trong dự thảo bởi theo Thông tư số 11/2021/TT-BLĐTBXH hiện nay thì Sở Lao động, Thương binh và Xã hội là cơ quan tham mưu UBND tỉnh quản lý nhà nước về lao động và BHXH.

Góp ý về cơ quan quản lý và trách nhiệm quản lý nhà nước của UBND các cấp về BHXH quy định tại Điều 135 và Điều 139, theo đại biểu Hà, Luật BHXH năm 2014 và dự thảo Luật này cũng chưa có quy định cơ quan nào là cơ quan tham mưu giúp UBND cấp tỉnh thực hiện trách nhiệm quản lý nhà nước về BHXH và cũng không có quy định giao cơ quan nào quy định chi tiết, chức năng, nhiệm vụ của cơ quan đó; trong khi ở hệ thống pháp luật hiện hành, có rất nhiều Luật chuyên ngành quy định về trách nhiệm quản lý nhà nước của UBND và đồng thời quy định rõ cơ quan nào là cơ quan tham mưu giúp UBND thực hiện trách trách nhiệm quản lý nhà nước của UBND các cấp về BHXH.

Từ những phân tích nêu trên, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo cần bổ sung 1 khoản tại Điều 139 quy định giao cho một cơ quan thuộc UBND cấp tỉnh là cơ quan tham mưu giúp UBND cấp tỉnh thực hiện trách nhiệm quản lý nhà nước về BHXH, có thể là Sở Lao động, Thương binh và Xã hội để xác định rõ cơ quan tham mưu giúp UBND tỉnh thực hiện trách nhiệm của mình.

Xuân Hà