Các chuyên gia hiến kế tái cơ cấu kinh tế Thái Lan

Khách du lịch tại Bangkok, Thái Lan. Ảnh: AFP/TTXVN

Theo trang nationthailand.com, mặc dù Chính phủ Thái Lan đã đạt được một số tiến bộ trong việc khôi phục nền kinh tế, nhưng vẫn còn nhiều việc phải làm để nền kinh tế số hai Đông Nam Á không bị tụt lại phía sau hơn nữa.

Các nhà phân tích cho biết, so với các nước láng giềng, nền kinh tế Thái Lan đã tăng trưởng với tốc độ chậm hơn trong thời gian gần đây, thấp hơn nhiều so với tiềm năng. Quý I/2024, Thái Lan đạt tăng trưởng Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) 1,5% so với cùng kỳ năm ngoái, trong khi mức tăng trưởng GDP cả năm 2023 cũng chỉ đạt 1,9%.Đây không chỉ là hệ quả của điều kiện kinh tế toàn cầu mà còn do cơ cấu sản xuất của nước này dẫn đến sự suy giảm khả năng cạnh tranh của hàng hóa do Thái Lan sản xuất trên thị trường toàn cầu, khiến xuất khẩu giảm và ảnh hưởng đến tăng trưởng GDP chung.Chính phủ Thái Lan đã nỗ lực hỗ trợ từng ngành cụ thể và thúc đẩy Hành lang kinh tế phía Đông (EEC) để thu hút đầu tư nhưng vẫn chưa cho thấy kết quả rõ ràng.Xuất khẩu là động lực quan trọng của kinh tế Thái Lan, nhưng việc cạnh tranh với các đối thủ trong khu vực ngày càng trở nên khó khăn hơn.

Trong 4 tháng đầu năm 2024, giá trị xuất khẩu của Thái Lan đạt 94,274 tỷ USD, thấp hơn đáng kể so với con số 123,928 tỷ USD của Việt Nam và 100,836 tỷ USD của Malaysia. Điều này phản ánh sự bất lực của Thái Lan trong việc cạnh tranh hiệu quả với các nước trong cùng khu vực.

Ngoài ra, vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) của một trong những nền kinh tế hàng đầu Đông Nam Á còn tương đối thấp. Báo cáo của Hội đồng Phát triển Kinh tế và Xã hội Quốc gia (NESDC) cho biết FDI của Thái Lan thấp hơn đáng kể so với nhiều nước khác. Năm 2023, dòng vốn FDI ròng của Indonesia là 21,701 tỷ USD còn các con số tương ứng của Malaysia và Thái Lan lần lượt là 18,500 tỷ USD và 2,969 tỷ USD.

Khách hàng mua gạo tại một siêu thị ở Bangkok, Thái Lan. Ảnh: AFP/TTXVN

Thủ tướng Srettha Thavisin đã nhiều lần tuyên bố rằng nền kinh tế Thái Lan đang phải đối mặt với một số thách thức, bao gồm sức mua suy yếu, tính dễ bị tổn thương của người dân nghèo, biến đổi khí hậu và các vấn đề cơ cấu như xã hội già hóa, khả năng cạnh tranh, nợ hộ gia đình và nợ xấu. Hầu hết những vấn đề này đòi hỏi phải điều chỉnh cơ cấu và cải cách kinh tế cơ bản. Tuy Bangkok đang nỗ lực thực hiện các biện pháp cải cách, nhưng tăng cường những cuộc thảo luận là cần thiết để đẩy nhanh các cải cách này.
Ông Sakkapop Panyanukul, Giám đốc cấp cao của Vụ Thị trường Tài chính tại Ngân hàng trung ương Thái Lan (BoT), nhận xét rằng một trong những nguyên nhân khiến nền kinh tế Thái Lan tăng trưởng chậm hơn liên quan đến các vấn đề về cơ cấu. Do tốc độ tăng trưởng kinh tế thấp, nhiều khía cạnh cần được điều chỉnh. Ông Sakkapop nhấn mạnh các biện pháp tạo điều kiện thuận lợi cho việc điều chỉnh cơ cấu và tăng năng suất ở Thái Lan là rất cần thiết. Vấn đề tiếp cận tín dụng, đặc biệt đối với các nhóm dễ bị tổn thương và doanh nghiệp vừa và nhỏ, là chủ đề thảo luận quan trọng của Ủy ban Chính sách tiền tệ (MPC).
Chuyên gia Nonarit Bisonyabut, nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện Nghiên cứu Phát triển Thái Lan (TDRI), đồng tình với ý kiến trên và cho rằng việc tái cơ cấu phải phù hợp với các xu hướng lớn toàn cầu.
Ông nhận định, ngoài lĩnh vực sản xuất cần đáp ứng nhu cầu về hàng hóa và dịch vụ theo xu hướng toàn cầu như “nền kinh tế bạc” (phục vụ cho một xã hội già hóa), cũng phải chú trọng hơn đến nền kinh tế xanh, năng lượng sạch và du lịch bền vững. “Việc tái cơ cấu nền kinh tế Thái Lan phải phát triển để đáp ứng nhu cầu toàn cầu. Nó cần thu hút sự tham gia của Thái Lan vào các doanh nghiệp sản xuất hàng hóa, sản xuất linh kiện, cung cấp lao động có tay nghề và tham gia nghiên cứu và phát triển liên quan đến các lĩnh vực này. Về cơ bản, mục đích là thúc đẩy sự tham gia rộng rãi chứ không chỉ giới hạn ở một số nhà tư bản lớn”, ông Nonarit nói.
Thái Lan đã có kế hoạch về vấn đề này nhưng việc thực hiện vẫn chưa đạt mức mong muốn. Ví dụ, chính sách “quyền lực mềm” là một ý tưởng hay, nhưng cuối cùng nó có thể không đến được với đại đa số những người sẽ được hưởng lợi từ đó.
Đối với việc tái cơ cấu nền kinh tế, sử dụng các biện pháp thu hút đầu tư có thể hỗ trợ quá trình tái cơ cấu nhưng trước sự cạnh tranh gay gắt giữa các quốc gia, Ủy ban Đầu tư (BoI) phải đánh giá và hoàn thiện các chiến lược của mình,
Ông Kriangkrai Thiennukul, Chủ tịch Liên đoàn Công nghiệp Thái Lan (FTI), tuyên bố rằng các động lực truyền thống của nền kinh tế, chẳng hạn như xuất khẩu, đang phải đối mặt với các vấn đề do mức độ phổ biến của sản phẩm ngày càng giảm và việc di dời các ngành sản xuất có giá trị cao như điện tử ra khỏi Thái Lan.
Ông Kriangkrai cho biết: “FTI có định hướng rõ ràng rằng tái cơ cấu công nghiệp phải phù hợp với xu hướng toàn cầu để củng cố nền kinh tế Thái Lan bằng cách thúc đẩy 12 ngành công nghiệp trong khuôn khổ Đường cong chữ S và Đường cong chữ S mới”.
Ngoài ra, FTI đang tái cơ cấu cái gọi là “Các ngành công nghiệp đầu tiên” để nâng cao khả năng cạnh tranh thông qua bốn thay đổi chính, bao gồm: Chuyển từ Sản xuất thiết bị gốc (OEM), được coi là sản xuất các sản phẩm lỗi thời và ít được ưa chuộng, sang Sản xuất thiết kế gốc (ODM) và Sản xuất thương hiệu gốc (OBM); chuyển từ phương thức sử dụng nhiều lao động sang sử dụng công nghệ số, máy móc, hệ thống tự động hóa; chuyển từ sản xuất tập trung vào lợi nhuận sang sản xuất chú trọng đến tính bền vững về môi trường; và nâng cấp từ lao động phổ thông lên lao động có tay nghề cao.
Ông Kriangkrai nói thêm: “Việc tái cơ cấu này nhằm mục đích giúp các doanh nghiệp Thái Lan thích ứng và duy trì khả năng cạnh tranh lâu dài, phù hợp với xu hướng toàn cầu. Các nước có công nghệ tiên tiến tìm kiếm nguồn năng lượng sạch cho cơ sở sản xuất của mình. Thái Lan có thể thu hút những khoản đầu tư như vậy bằng cách cung cấp các ngành công nghiệp không gây ô nhiễm như xe điện (EV), sản xuất chất bán dẫn (chip)”.
Trong khi đó, ông Tim Leelahaphan, Trợ lý Giám đốc điều hành kinh tế tại Thái Lan và Việt Nam của Ngân hàng Standard Chartered, nhận định rằng việc tái cơ cấu nền kinh tế Thái Lan sẽ mất thời gian do tính chất lâu dài, giải quyết các vấn đề như nâng cao khả năng cạnh tranh và giải quyết những vấn đề liên quan đến xã hội già hóa. Tuy nhiên, ông Leelahaphan cũng nhấn mạnh sự cần thiết phải kích thích nền kinh tế trong ngắn hạn.

Đỗ Sinh (P/v TTXVN tại Bangkok)