Bước đột phá

Bộ trưởng Ngoại giao Nga X.La-vrốp đã tới thủ đô A-bu Ða-bi của Các Tiểu vương quốc A-rập thống nhất (UAE), bắt đầu chuyến công du Trung Ðông. Trọng tâm chương trình nghị sự chuyến thăm là tăng cường hợp tác song phương giữa Mát-xcơ-va với các đối tác quan trọng ở vùng Vịnh và phối hợp trong các vấn đề quốc tế, giúp Nga tăng cường ảnh hưởng tại khu vực có vị trí địa chính trị quan trọng.

Chuyến công du đầu năm 2021 của Bộ trưởng Ngoại giao Nga X.La-vrốp tới UAE, A-rập Xê-út, Ca-ta diễn ra trong bối cảnh Nga và các đối tác vùng Vịnh duy trì quan hệ hợp tác chặt chẽ về ngoại giao, chính trị, kinh tế… Một trong những nội dung quan trọng trong chuyến thăm Trung Ðông lần này của ông La-vrốp là thảo luận với các đối tác về cuộc chiến chống Covid-19. UAE là một trong những quốc gia đầu tư mạnh mẽ chống đại dịch và hiện đứng thứ ba thế giới về tỷ lệ người dân được tiêm phòng Covid-19. Sputnik V của Nga là một trong ba loại vắc-xin được phép lưu hành tại UAE. Ngoài ra, quá trình thử nghiệm lâm sàng quốc tế về vắc-xin Sputnik Light đang được tiến hành tại UAE, với 3.000 tình nguyện viên tham gia.

Các cuộc tiếp xúc của Bộ trưởng Ngoại giao Nga trong chuyến thăm UAE lần này nhằm mở rộng đối thoại chính trị giữa hai nước. Hai bên thảo luận việc xây dựng quan hệ kinh tế trên cơ sở các thỏa thuận đạt được ở cấp cao nhất. Hợp tác thương mại giữa Nga và UAE được đánh giá hiện ở "mức cao nhất mọi thời đại", với kim ngạch thương mại song phương đạt 3,27 tỷ USD năm 2020, bất chấp những khó khăn do đại dịch. Phía Nga xác nhận các kế hoạch tổ chức cuộc họp toàn thể tiếp theo của Ủy ban liên chính phủ về hợp tác thương mại, kinh tế và kỹ thuật trong năm nay. Nga và UAE thúc đẩy hợp tác trong lĩnh vực đầu tư, gồm các dự án được thực hiện thông qua Quỹ đầu tư trực tiếp của Nga (RDIF). Hiện các doanh nghiệp Nga đầu tư khoảng 2,3 tỷ USD vào UAE. Hai bên tìm kiếm các dự án mới trong các lĩnh vực năng lượng, công nghiệp, nông nghiệp, cơ sở hạ tầng và sử dụng không gian vũ trụ vì mục đích hòa bình.

Mối quan hệ giữa Nga và A-rập Xê-út đang đứng trước bước ngoặt quan trọng. Hai nước từng có khác biệt về cách tiếp cận cũng như lợi ích trong vấn đề Xy-ri, song quan hệ song phương đã thay đổi nhiều kể từ sau chuyến thăm lịch sử của Quốc vương A-rập Xê-út tới Mát-xcơ-va tháng 10-2017. Trong chuyến thăm này, hai bên đã ký 15 thỏa thuận, RDIF và Quỹ đầu tư công của A-rập Xê-út (PIF) đồng ý thực hiện các khoản đầu tư trị giá hơn một tỷ USD và khởi động các dự án năng lượng, quốc phòng, hóa dầu, logistics, công nghệ và cơ sở hạ tầng giao thông. Cơ hội tăng cường hợp tác quốc phòng cũng mở ra khi A-rập Xê-út ký thỏa thuận mua hệ thống phòng thủ tên lửa S-400 của Nga, một động thái gây lo ngại cho Mỹ, quốc gia kiên quyết phản đối đồng minh và đối tác trong khu vực tiếp cận hệ thống phòng không tối tân của Nga. Việc Nga và A-rập Xê-út tăng cường hợp tác là cơ hội củng cố lòng tin cho cả hai phía trong bối cảnh những chính sách của Mỹ đối với đồng minh A-rập Xê-út đang có những thay đổi so với thời chính quyền tiền nhiệm. Chính quyền Tổng thống Mỹ G.Bai-đơn được cho là có những bước điều chỉnh quan hệ với đồng minh, khi ông ra lệnh ngừng bán vũ khí cho A-rập Xê-út nhằm chấm dứt sự ủng hộ của Oa-sinh-tơn đối với các chiến dịch quân sự do Ri-i-át dẫn đầu trong cuộc chiến ở Y-ê-men. Việc chính quyền của Tổng thống Bai-đơn công bố tài liệu cáo buộc Thái tử A-rập Xê-út trực tiếp ra lệnh vụ sát hại nhà báo Kha-sốc-ghi cũng làm tổn hại quan hệ đồng minh.

Vấn đề an ninh cũng là một trong những trọng tâm trong chuyến công du khu vực của người đứng đầu ngành ngoại giao Nga. Trong bối cảnh Nga đang tăng cường tầm ảnh hưởng và vai trò trong việc tìm giải pháp cho các cuộc xung đột ở khu vực, như Xy-ri, Li-bi, Y-ê-men, sự ủng hộ của các quốc gia vùng Vịnh là rất quan trọng. Trong chuyến thăm, Nga tiếp tục thúc đẩy sáng kiến an ninh khu vực có tên gọi là Khái niệm mới về bảo đảm an ninh tập thể ở vùng Vịnh. Với sáng kiến này, Mát-xcơ-va muốn sử dụng đối thoại để giảm căng thẳng giữa các quốc gia trong khu vực, thúc đẩy nỗ lực ứng phó các thách thức và mối đe dọa chung.

Nga đang đứng trước những cơ hội mới nhằm mở rộng hợp tác với các nước vùng Vịnh và nâng tầm ảnh hưởng của Mát-xcơ-va ở khu vực này. Ba chặng dừng chân của Bộ trưởng Ngoại giao Nga lần này được coi là những điểm đột phá mới trong chính sách ngoại giao của Nga.

BẢO ANH