Bộ Xây dựng đề xuất mở rộng định nghĩa về trường hợp bất khả kháng

Trong hợp đồng xây dựng, trường hợp bất khả kháng là một điều khoản rất quan trọng. Tuy nhiên, trong Luật Xây dựng hiện hành, cụm từ này chỉ được nhắc đến 3 lần và không có định nghĩa rõ ràng.

Chẳng hạn, tại điểm a Khoản 1 Điều 61, quy định về các trường hợp được điều chỉnh dự án đầu tư xây dựng sử dụng vốn nhà nước chỉ nêu chung là “do ảnh hưởng của thiên tai, sự cố môi trường, địch họa, hỏa hoạn và các yếu tố bất khả kháng khác”.

Tuy nhiên, tại dự thảo Luật Xây dựng mới đây, Bộ Xây dựng đã đưa ra những khái niệm cụ thể về trường hợp bất khả kháng. Theo Điều 12 của dự thảo, đây là sự kiện xảy ra khách quan, không thể lường trước được và không thể khắc phục được mặc dù bên bị ảnh hưởng đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết và khả năng cho phép theo quy định của pháp luật dân sự.

Các trường hợp bất khả kháng đã được Bộ Xây dựng liệt kê cụ thể hơn. Ảnh: Trọng Tín

Ngoài ra, các sự kiện được coi là bất khả kháng bao gồm nhưng không giới hạn: Thiên tai nghiêm trọng như động đất, bão lớn, lũ quét, sạt lở đất, sóng thần; dịch bệnh nguy hiểm được cơ quan có thẩm quyền công bố ở cấp quốc gia hoặc quốc tế; chiến tranh, khủng bố, bạo loạn, đình công quy mô lớn ngoài tầm kiểm soát của các bên.

Bên cạnh đó, các lệnh hoặc quyết định hành chính của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền gây đình trệ toàn bộ hoặc một phần hoạt động xây dựng mà không do lỗi của các bên; các sự kiện ngoài kiểm soát khác gây tê liệt hoặc đình trệ hoàn toàn hoạt động thi công hoặc cung ứng vật tư, thiết bị trong khoảng thời gian nhất định do các bên thỏa thuận trong hợp đồng xây dựng cũng được coi là sự kiện bất khả kháng.

Bộ Xây dựng cũng nêu rõ, khi xảy ra sự kiện bất khả kháng thì các bên được tạm ngừng thực hiện nghĩa vụ, gia hạn thời gian thực hiện hợp đồng tương ứng với thời gian bị ảnh hưởng. Chi phí phát sinh hợp lý (nếu có) sẽ do các bên thương lượng. Bên bị ảnh hưởng phải thông báo cho bên kia trong thời hạn nhất định theo thỏa thuận trong hợp đồng kể từ khi biết sự kiện.

Tại dự thảo Luật Xây dựng, Bộ cũng đã đưa ra nhiều đề xuất khác, trong đó có nhiều quy định liên quan đến thiết kế, hình thức quản lý dự án, chi phí đầu tư xây dựng và cấp giấy phép xây dựng.

Đáng chú ý, với quy định về cấp giấy phép xây dựng, Bộ đã đề xuất áp dụng nguyên tắc cơ quan quản lý chỉ kiểm soát một lần duy nhất, từ giai đoạn chuẩn bị đến khi khởi công công trình xây dựng hoặc dự án. Thủ tục này được thực hiện trực tuyến, trả kết quả điện tử.

Thời gian cấp phép xây dựng tối đa là 7 ngày, thay vì 15 - 20 ngày như hiện nay (thẩm định, phê duyệt thiết kế, cấp phép). Đơn vị tư vấn thiết kế có trách nhiệm đảm bảo an toàn của công trình. Cơ quan cấp phép chỉ kiểm tra việc thực hiện.

Giấy phép xây dựng có 3 loại, gồm xây mới; sửa chữa, cải tạo, di dời công trình và xây dựng có thời hạn. Điều kiện để công trình được cấp phép là phù hợp với quy hoạch đô thị, nông thôn hoặc ngành; thiết kế bảo đảm an toàn, tuân thủ quy định về môi trường, phòng cháy chữa cháy. Chủ đầu tư phải có giấy phép trước khi khởi công công trình, dự án.

Bên cạnh đó, các công trình thuộc đối tượng thẩm định tại cơ quan chuyên môn về xây dựng thì không phải cấp giấy phép xây dựng (công trình thuộc dự án đầu tư công, dự án PPP, dự án đầu tư kinh doanh quy mô lớn hoặc công trình có ảnh hưởng lớn đến an toàn, lợi ích cộng đồng).

Thanh Vũ