Báo cáo WMO: Chu trình nước toàn cầu thất thường một cách đáng báo động

Cờ của Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO) tại trụ sở WMO ở Geneva, Thụy Sĩ, ngày 17/9.Ảnh: Xinhua/Lian Yi

Báo cáo “Tình trạng Tài nguyên nước toàn cầu năm 2024” của WMO vừa công bố hôm 18/9 cho thấy những tác động dây chuyền nghiêm trọng từ tình trạng thừa hoặc thiếu nước đối với kinh tế, hệ sinh thái và xã hội. Chỉ khoảng một phần ba lưu vực sông trên thế giới duy trì điều kiện “bình thường” trong năm 2024, trong khi phần còn lại ghi nhận tình trạng cao hoặc thấp hơn mức bình thường - một sự mất cân bằng đã kéo dài liên tiếp 6 năm.

WMO cho biết, năm 2024 đánh dấu năm thứ ba liên tiếp xảy ra hiện tượng băng hà tan chảy trên diện rộng ở tất cả các khu vực. Nhiều khu vực có sông băng nhỏ đã đạt tới hoặc sắp đạt tới “đỉnh điểm nguồn nước” - thời điểm dòng chảy từ băng tan đạt mức tối đa hằng năm trước khi giảm dần do băng ngày càng thu hẹp.

Về tình hình khu vực, lưu vực sông Amazon và một số nơi ở Nam Mỹ, cũng như miền Nam châu Phi, rơi vào hạn hán nghiêm trọng. Ngược lại, Trung, Tây và Đông Phi, một số khu vực ở châu Á và Trung Âu lại chứng kiến tình trạng mưa nhiều hơn bình thường.

“Nước duy trì xã hội của chúng ta, vận hành nền kinh tế và bảo vệ hệ sinh thái. Thế nhưng, các nguồn tài nguyên nước trên thế giới đang chịu áp lực ngày càng lớn, trong khi các hiện tượng thời tiết cực đoan liên quan đến nước ngày càng tác động nặng nề đến đời sống và sinh kế”, Tổng thư ký WMO Celeste Saulo nhấn mạnh.

Bà Saulo kêu gọi cần có thông tin khoa học đáng tin cậy. Và “chúng ta không thể quản lý những gì không đo lường. Việc tiếp tục đầu tư và tăng cường hợp tác chia sẻ dữ liệu là rất quan trọng để thu hẹp khoảng trống giám sát. Không có dữ liệu, chúng ta chẳng khác nào mò mẫm trong bóng tối”.

Báo cáo thường niên của WMO cung cấp đánh giá toàn diện về tình trạng nguồn nước ngọt toàn cầu, bao gồm lưu lượng sông, hồ chứa, hồ, nước ngầm, độ ẩm đất, tuyết và băng. Nguồn dữ liệu được tổng hợp từ các quốc gia thành viên WMO, hệ thống mô hình thủy văn toàn cầu và quan sát vệ tinh.

Bản báo cáo cảnh báo tình trạng khan hiếm nước sẽ còn tồi tệ hơn, dẫn chứng ước tính của UN Water rằng, hiện có 3,6 tỷ người phải đối mặt với tình trạng thiếu nước ít nhất một tháng mỗi năm. Con số này dự kiến sẽ vượt quá 5 tỷ người vào năm 2050, đe dọa trực tiếp tiến trình thực hiện Mục tiêu Phát triển bền vững số 6 về nước sạch và vệ sinh.

Quỳnh Vũ