3 tháng triển khai chính quyền địa phương 2 cấp - nhìn từ Quảng Ngãi:Bài 4: Kiến nghị tháo gỡ 'nút thắt' trong hoạt động chính quyền cơ sở

Một số văn bản pháp luật thiếu đồng bộ

Theo Báo cáo kết quả việc khảo sát tình hình tổ chức và hoạt động của đơn vị hành chính cấp xã sau sắp xếp trên địa bàn tỉnh của Thường trực HĐND tỉnh, ngay từ ngày 1/7, các địa phương đã khẩn trương kiện toàn tổ chức bộ máy, bố trí nhân sự lãnh đạo HĐND, UBND và các cơ quan chuyên môn, bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện của Đảng và tính liên tục trong chỉ đạo, điều hành.

Đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức nhìn chung đã ổn định, nghiêm túc thực hiện nhiệm vụ, duy trì sự thông suốt trong quản lý nhà nước. Hoạt động cải cách hành chính được duy trì thường xuyên, nhiều sáng kiến thiết thực được triển khai. Đơn cử, xã Ba Tô thành lập tổ lưu động giải quyết thủ tục hành chính ở vùng xa; xã Vạn Tường và Ba Tơ huy động đoàn viên thanh niên hỗ trợ người dân sử dụng dịch vụ công trực tuyến.

Những con số cụ thể phản ánh rõ nỗ lực của chính quyền cấp xã được đoàn khảo sát ghi nhận như: xã Ba Động tiếp nhận 340 hồ sơ, trong đó gần 70% được nộp trực tuyến; xã Măng Đen giải quyết 204 hồ sơ, 100% đúng hạn; xã Đắk Tô xử lý trên 1.000 hồ sơ với tỷ lệ trước hạn đạt trên 93%; phường Sa Huỳnh tiếp nhận hơn 1.000 hồ sơ, giải quyết phần lớn đúng quy định.

Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Quảng Ngãi Nguyễn Đức Tuy cùng đoàn khảo sát việc thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp tại xã Vạn Tường.

Tuy nhiên, Đoàn khảo sát cũng chỉ rõ nhiều khó khăn, bất cập: tình trạng thiếu nhân lực chuyên trách ở một số lĩnh vực, cán bộ kiêm nhiệm nhiều việc, tâm lý chưa ổn định sau sáp nhập. Cơ sở vật chất tại nhiều xã xuống cấp, trụ sở làm việc phân tán, trang thiết bị thiếu và lạc hậu, hạ tầng công nghệ thông tin chưa đồng bộ, ảnh hưởng đến tiến độ giải quyết thủ tục. Đặc biệt, ở vùng sâu, vùng xa, đường truyền internet yếu khiến tỷ lệ người dân sử dụng dịch vụ công trực tuyến còn thấp.

Ngoài ra, một số quy định pháp luật chậm ban hành hoặc chưa đồng bộ, đặc biệt trong lĩnh vực đất đai, khiến địa phương lúng túng khi xử lý hồ sơ. Thẩm quyền của UBND xã còn hạn chế, cơ chế ủy quyền bất cập, gây khó khăn trong giải quyết công việc thường xuyên, ảnh hưởng đến quyền lợi người dân.

Thu hút nhân lực chất lượng cao về các xã, phường

Từ thực tiễn khảo sát, Thường trực HĐND tỉnh Quảng Ngãi đã đưa ra nhiều kiến nghị nhằm tháo gỡ vướng mắc và nâng cao hiệu quả hoạt động của chính quyền cấp xã trong giai đoạn mới.

Theo đó, về tổ chức, nhân sự: đề nghị UBND tỉnh thường xuyên rà soát, kịp thời giao biên chế cho cấp xã, nghiên cứu chính sách thu hút nhân lực chất lượng cao, đặc biệt trong các lĩnh vực then chốt như đất đai, công nghệ thông tin, chuyển đổi số. Cùng với đó, thành lập tổ công tác liên ngành định kỳ xuống cơ sở để trực tiếp hướng dẫn, tháo gỡ khó khăn theo phương châm “cầm tay chỉ việc”; nghiên cứu chính sách hỗ trợ cán bộ công tác xa trung tâm nhằm tạo động lực, ổn định tư tưởng.

Về cơ sở vật chất, trang thiết bị và kinh phí: HĐND tỉnh kiến nghị bổ sung dự toán chi thường xuyên, bố trí kinh phí đầu tư hạ tầng, đặc biệt là công nghệ thông tin; đồng thời rà soát, xử lý trụ sở, tài sản công dôi dư sau sáp nhập, tránh lãng phí. Trong lĩnh vực cải cách hành chính, công nghệ thông tin và chuyển đổi số, cần khẩn trương nâng cấp hạ tầng, khắc phục lỗi phần mềm, bảo đảm sự liên thông giữa các hệ thống. Việc số hóa cơ sở dữ liệu dân cư, đất đai, tài chính phải được đẩy nhanh, đồng thời chuẩn hóa quy trình thủ tục hành chính và tăng cường tập huấn kỹ năng số cho cán bộ.

Về phân cấp, phân quyền và cơ chế pháp luật, HĐND tỉnh kiến nghị khẩn trương rà soát, sửa đổi văn bản quy phạm pháp luật để phù hợp mô hình chính quyền địa phương 2 cấp; ban hành hướng dẫn chi tiết trong lĩnh vực đất đai, hộ tịch, quản lý tài sản công; đồng thời, tăng cường phối hợp giữa các sở, ngành với chính quyền cơ sở thông qua cơ chế kết nối trực tuyến.

Đối với chính quyền cấp xã, cần chủ động kiện toàn tổ chức bộ máy, phân công đúng người, đúng việc, nâng cao tinh thần trách nhiệm, siết chặt kỷ luật hành chính, sử dụng hiệu quả cơ sở vật chất, tích cực huy động nguồn lực xã hội hóa. Đặc biệt, cần phát huy vai trò giám sát của HĐND và Mặt trận Tổ quốc trong phản ánh, đề xuất giải pháp tháo gỡ khó khăn.

Theo Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Quảng Ngãi Nguyễn Đức Tuy, kết quả khảo sát của Thường trực HĐND tỉnh đã phác họa bức tranh toàn diện về chính quyền cấp xã sau sáp nhập: bộ máy cơ bản ổn định, nhiều sáng kiến cải cách hành chính được triển khai, nhưng khó khăn, bất cập còn không ít. Những kiến nghị kịp thời, đồng bộ sẽ là nền tảng quan trọng để chính quyền cơ sở nâng cao hiệu lực, hiệu quả, phục vụ nhân dân tốt hơn, đồng thời góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương trong giai đoạn mới.

Tấn Tài