Xuất khẩu lao động tạo động lực giảm nghèo mạnh mẽ

Tạo thu nhập cao cho lao động

Có thể thấy, trong nhiều năm qua, công tác đưa người lao động đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài theo hợp đồng được các cấp ủy, chính quyền, ngành chức năng trong cả nước quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện phát huy hiệu quả. Các sở, ngành, địa phương phối hợp triển khai các chính sách đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài, trong đó có Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030; Chương trình mục tiêu quốc giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025; các chính sách hỗ trợ đối với người lao động thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo, dân tộc thiểu số…

Lao động Việt Nam làm việc tại Nhật Bản

Phần lớn lao động đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài theo hợp đồng có thời gian làm việc là 3 năm, tổng số tiền tích lũy sau 3 năm làm việc tại Nhật Bản và Hàn Quốc từ 600-800 triệu đồng/người. Với mức thu nhập bình quân hàng tháng khoảng 27-35 triệu đồng, trừ các khoản chi phí cần thiết, mỗi tháng người lao động gửi về gia đình từ 20-25 triệu đồng. Riêng đối với lao động đi làm việc thời vụ tại Hàn Quốc, tổng thu nhập từ hơn 90 triệu đồng đến hơn 200 triệu đồng/người (sau khi trừ chi phí).

Theo đánh giá các sở, ngành chức năng của các địa phương, số lao động cả nước đi làm việc ở nước ngoài gia tăng đáng kể theo từng năm; nhiều lao động sau khi hoàn thành hết hợp đồng làm việc có thời hạn ở nước ngoài, tiếp tục trở lại làm việc hoặc nhiều lao động sau khi hết hạn hợp đồng trở về nước tiếp tục khởi nghiệp bằng việc thành lập cơ sở sản xuất, kinh doanh, mua bán... để phát triển kinh tế gia đình. Các mô hình kinh doanh của lao động đi làm việc ở nước ngoài đạt hiệu quả, thu nhập ổn định, đồng thời tạo thêm việc làm cho người dân địa phương.

Để giúp người lao động giảm bớt áp lực về chi phí, nhiều địa phương đã triển khai các chính sách hỗ trợ người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, người tham gia chương trình học và thực hành tại doanh nghiệp ở nước ngoài qua hệ thống Ngân hàng Chính sách xã hội. Ngân hàng Chính sách xã hội phối hợp chặt chẽ với các tổ chức, đơn vị liên quan tại địa phương để tổ chức triển khai thực hiện có hiệu quả, chất lượng các chương trình tín dụng chính sách xã hội trên địa bàn, đảm bảo vốn tín dụng chính sách được chuyển tải kịp thời đến đúng đối tượng thụ hưởng; trong đó, chú trọng tới người lao động các hộ nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số ở các huyện nghèo tham gia lao động ở nước ngoài theo hợp đồng. Thông qua công tác giải ngân, nhiều lao động có hoàn cảnh khó khăn tham gia đi làm việc ở nước ngoài được tiếp cận nguồn vốn hỗ trợ khi tham gia chương trình có điều kiện thuận lợi để nâng cao thu nhập, chuyển đổi ngành, nghề, góp phần thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững và giảm tỷ trọng lao động trong khu vực nông nghiệp.

Địa phương chủ động với nhiều giải pháp tích cực

Trong giai đoạn từ 2021 đến 2025, triển khai thực hiện Chương trình đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, nhiều địa phương trên cả nước đã có những giải pháp để đạt được hiệu quả cao.

Cụ thể, tại Đồng Tháp, toàn tỉnh có 7.574 lao động xuất cảnh sang nước ngoài làm việc. Thông qua mối quan hệ hợp tác trên nhiều lĩnh vực, các ngành, đơn vị được giao nhiệm vụ kết nối, tạo việc làm cho người lao động duy trì tốt với các đối tác tuyển dụng lao động làm việc tại các thị trường trọng điểm có thu nhập cao, phù hợp với lao động Đồng Tháp như Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan...

Nổi bật là các chương trình tuyển lao động làm việc theo thời vụ, lao động trong lĩnh vực nông nghiệp được các sở, ngành, địa phương khai thác hiệu quả. Người lao động tham gia làm việc thời vụ được hưởng các chính sách hỗ trợ chi phí làm hồ sơ, thủ tục...

Tại tỉnh Lào Cai, Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 và Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021-2025 của tỉnh đã góp phần thực hiện có hiệu quả công tác giảm nghèo ở huyện nghèo và ở vùng “lõi” nghèo gồm 10 xã có tỉ lệ hộ nghèo cao của tỉnh. Trong các nhóm giải pháp giảm nghèo thì giải quyết việc làm thông qua việc đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng mang lại hiệu quả rõ rệt; đồng thời cũng là giải pháp để hạn chế tình trạng lao động “chui”.

Tại tỉnh Thái Nguyên, Tiểu dự án “Hỗ trợ người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng” cũng ghi nhận kết quả tích cực. Với tổng vốn 5,7 tỷ đồng, tỉnh đã hỗ trợ đào tạo nghề, học ngoại ngữ, bồi dưỡng kiến thức cần thiết cho 461 người lao động, trong đó có 330 người đã xuất cảnh sang các thị trường lao động có thu nhập tốt.

Ngoài ra, các cơ quan, đơn vị chức năng còn tổ chức tư vấn, giới thiệu thông tin về cơ hội việc làm ở nước ngoài cho khoảng 3.700 lượt lao động và thân nhân.

Trong năm 2025, tỉnh Thái Nguyên đặt mục tiêu tiếp tục hỗ trợ học nghề, học ngoại ngữ, giáo dục định hướng để người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng. Các chi phí thiết yếu như tiền ăn, sinh hoạt phí, chi phí đi lại, trang cấp đồ dùng cá nhân, chi phí khám sức khỏe, hộ chiếu, thị thực, lý lịch tư pháp… sẽ được hỗ trợ. Dự kiến, sẽ có khoảng 100 lao động ở các vùng nghèo được tạo điều kiện đi làm việc ở nước ngoài, mở ra cơ hội thay đổi cuộc sống.

Tại tỉnh Sơn La, thông qua các doanh nghiệp, đơn vị, tổ chức đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, hơn 1.100 lao động ở Sơn La đã xuất cảnh đi làm việc tại các thị trường Nhật Bản, Đài Loan, Hàn Quốc… (bình quân trên 220 người/năm). Ngành nghề làm việc của lao động chủ yếu là nông nghiệp, xây dựng... Thu nhập bình quân khoảng 25-35 triệu đồng/người/tháng.

Trong bối cảnh điều kiện kinh tế - xã hội ở tỉnh còn nhiều khó khăn, mỗi năm, có hàng chục nghìn lao động đến độ tuổi tham gia thị trường lao động. Tuy nhiên, cơ hội việc làm trong tỉnh còn hạn chế, tỷ lệ lao động thiếu việc làm, làm việc không ổn định vẫn còn ở mức cao, nhất là tại các xã vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số...

Việc đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng không chỉ là giải pháp quan trọng giải quyết việc làm, mà còn là hướng đi chiến lược giúp tăng thu nhập, giảm nghèo, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Đây cũng là một trong những giải pháp góp phần chấm dứt tình trạng đưa người đi làm việc ở nước ngoài trái pháp luật...

Có thể thấy, các địa phương đã căn cứ vào tình hình thực tế để triển khai các biện pháp thúc đẩy đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài phù hợp với tình hình ở địa phương và đã đạt được những kết quả quan trọng.

Dương Lê