Xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc: Đường đã 'thông' nhưng chưa 'thoáng'

Tổ yến đã được xuất khẩu chính ngạch vào thị trường Trung Quốc

Ngày 7/12/2022, Tổ Điều hành Diễn đàn thông tin kết nối sản xuất và tiêu thụ nông sản (Diễn đàn Kết nối nông sản 970) của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì tổ chức Diễn đàn trực tuyến về xây dựng cơ sở, mã số vùng trồng, truy xuất nguồn gốc nông sản thực phẩm thúc đẩy xuất khẩu; nhìn lại 1 năm đáp ứng Lệnh 248, 249.

XÂY DỰNG DỮ LIỆU NGÀNH NUÔI YẾN

Năm 2022, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cùng Tổng cục Hải quan Trung Quốc ký 5 Nghị định thư yêu cầu kiểm dịch và cho phép Việt Nam xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc đối với các mặt hàng nông sản. Đó là sầu riêng, chuối, chanh dây, khoai lang và tổ yến.

Đề cập Nghị định thư về tổ yến, bà Trần Thị Thu Phương, đại diện Cục Thú y cho biết Nghị định thư này bao gồm 16 Điều về các quy định đối với nhà nuôi chim yến, doanh nghiệp chế biến tổ yến, doanh nghiệp xuất khẩu, yêu cầu đối với bao bì, ghi nhãn, yêu cầu về kiểm dịch, kiểm tra, giám sát dịch bệnh và an toàn thực phẩm.

Nghị định thư có hiệu lực từ ngày 9/11/2022 và kéo dài 5 năm (và tự động gia hạn mỗi 5 năm tiếp theo nếu không có vi phạm và đề nghị chấm dứt của một trong hai bên).

"Theo thống kê, có tới 95% nhà yến đang tồn tại trong các thành phố, khu dân cư. Hiện tại, chỉ quy định các nhà yến không được phép cơi nới, không được phép phát loa ngoài. Như vậy, tất cả nhà yến đều được cấp mã định danh quốc gia theo Quyết định 124 của Thủ tướng Chính phủ".

Ông Nguyễn Văn Trọng, Phó Chủ tịch Hiệp hội Trang trại và Doanh nghiệp nông nghiệp Việt Nam.

Theo bà Phương, trong thời gian tới UBND các tỉnh, thành phố cần quy hoạch vùng nuôi chim yến, bảo đảm tuân thủ các quy định của pháp luật về chăn nuôi, phù hợp với tập tính hoạt động của chim yến. Đồng thời, rà soát và cấp mã số cho các nhà nuôi chim yến hiện có tại địa phương, bảo đảm phù hợp với quy định hiện hành. Sau đó, lập danh sách các cơ sở đáp ứng yêu cầu gửi Cục Thú y để được hỗ trợ, hướng dẫn tổ chức sản xuất phục vụ xuất khẩu.

Đối với các doanh nghiệp kinh doanh và chế biến tổ yến, bà Phương khuyến cáo cần chủ động rà soát, đầu tư nâng cấp các điều kiện của chuỗi cơ sở sản xuất, chế biến bảo đảm đáp ứng yêu cầu xuất khẩu. Mặt khác, xây dựng hệ thống quản lý thông tin, truy xuất nguồn gốc sản phẩm, bảo đảm có thể truy xuất từ nhà nuôi chim yến đến sản phẩm xuất khẩu.

Ông Nguyễn Văn Trọng, Phó Chủ tịch Hiệp hội Trang trại và Doanh nghiệp nông nghiệp Việt Nam (Nguyên Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi) cho rằng quản lý chim yến hoàn toàn khác với gia súc, gia cầm. Trong quy định của pháp luật không có vùng cấm nuôi yến, chỉ có vùng được phép nuôi yến sau khi Hội đồng Nhân dân tỉnh phê duyệt.

Theo ông Trọng, các doanh nghiệp nuôi, chế biến và xuất khẩu tổ yến phải chủ động cập nhật phần mềm quản lý theo chuỗi, tạo thuận lợi cho việc truy xuất được quá trình nuôi, sơ chế, chế biến của doanh nghiệp mình.

Là doanh nghiệp nông sản, tham gia chuỗi quy trình từ thu mua tổ yến, chế biến và làm thương mại, bà Lưu Thị Yến Thanh, Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Tập đoàn nông sản Thịnh Vượng cho rằng cần chọn một mã tiêu biểu phục vụ quản lý cấp mã.

“Hiện nay, chúng tôi đang hiểu rằng Nhà nước quản lý bằng hai mã, một mã là theo mã định danh quản lý của hệ thống Nhà nước, một mã theo quản lý chuyên ngành. Cục Hải quan Trung Quốc sẽ dùng mã nào để phối hợp, hợp tác quản lý với phía mình?”, bà Thanh nêu câu hỏi.

Hiện có hai cơ quan thực hiện kiểm tra, thẩm định nhà nuôi yến là Chi cục Thú y tỉnh và Cục Thú y của Bộ. Trong đó, Chi cục Thú y tỉnh kiểm tra doanh nghiệp sản xuất cho sản phẩm nội địa và Cục Thú y của Bộ thẩm tra nhà nuôi yến sản xuất phục vụ xuất khẩu.

DOANH NGHIỆP PHẢI CẬP NHẬT NHỮNG QUY ĐỊNH MỚI

Ông Ngô Xuân Nam, Phó Giám đốc Văn phòng SPS Việt Nam, cho biết tháng 4/2021, Tổng cục Hải quan Trung Quốc ban hành Lệnh 248 về "Quy định Quản lý đăng ký doanh nghiệp sản xuất thực phẩm nước ngoài nhập khẩu" và Lệnh 249 về "Biện pháp quản lý an toàn thực phẩm xuất nhập khẩu".

Theo đó, những doanh nghiệp nước ngoài, trong đó có Việt Nam, muốn xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc, bắt buộc tuân thủ những quy định mới. Hai lệnh này có hiệu lực từ ngày 01/01/2022.

Sau gần 1 năm Lệnh 248 có hiệu lực, tính đến ngày 5/12/2022, đã có 2.426 mã sản phẩm được cấp phép nhập khẩu vào Trung Quốc. Trong đó, 1.236 mã sản phẩm thuộc nhóm 18 mặt hàng đăng ký qua cơ quan thẩm quyền (chiếm 50,9%) và phần còn lại 1.190 mã sản phẩm không thuộc danh mục phải đăng ký qua cơ quan thẩm quyền.

Trong số hai nhóm này, các sản phẩm thủy sản được Hải quan Trung Quốc thông qua nhiều nhất, tiếp đến là sản phẩm hạt (hạt điều, cà phê...), và các sản phẩm dầu thực vật, bánh bột...

Nội dung bài viết được đăng tải trên Tạp chí Kinh tế Việt Nam số 50 phát hành ngày 12-12-2022. Kính mời Quý độc giả tìm đọc tại đây:

https://postenp.phaha.vn/chi-tiet-toa-soan/tap-chi-kinh-te-viet-nam

Chu Khôi -