Xóa nhòa ranh giới - Gắn kết cộng đồng

Khi Hòa Bình được sáp nhập vào tỉnh Phú Thọ thành tỉnh Phú Thọ mới, khu vực giáp ranh giữa 2 tỉnh vốn đã có sự giao thoa từ lâu về giao thương, sinh hoạt và văn hóa, nay được "về chung một nhà”, đánh dấu bước ngoặt lớn về địa giới hành chính, phát triển vùng và cả trong tâm thế của những người dân ở khu vực xóm Trường Yên, xã Yên Mông, TP Hòa Bình, tỉnh Hòa Bình (sau sáp nhập là phường Tân Hòa) và xóm Gò Đa, xã Tinh Nhuệ, huyện Thanh Sơn, tỉnh Phú Thọ (sau sáp nhập là xã Yên Sơn).

Suốt mấy chục năm qua, cây cầu Tân trên tuyến đường 70B là ranh giới tự nhiên giữa 2 tỉnh Hòa Bình và Phú Thọ (cũ) đã trở thành biểu tượng của sự gắn kết sau khi sáp nhập.

Cầu Tân - biểu tượng của sự gắn kết

Tuyến đường 70B kéo dài qua cầu Tân - điểm phân định ranh giới giữa tỉnh Hòa Bình và Phú Thọ giờ không còn là ranh giới chia tách hành chính nữa. Một bên cầu là xóm Trường Yên - phường Tân Hòa mới, bên kia là xóm Gò Đa - xã Yên Sơn mới. 2 địa phương thuộc 2 tỉnh giờ đã về chung một nhà.

Là người sinh ra và lớn lên ở khu vực tiếp giáp, anh Đặng Thái Công, xóm Gò Đa chia sẻ: Trước đây chỉ cách nhau một cây cầu, nhưng muốn đưa con sang học hay sang khám bệnh bên kia chúng tôi phải làm đủ thủ tục, giấy tờ xác minh. Giờ thì khác rồi, mọi thứ đơn giản hơn nhiều khi 2 tỉnh đã nhập làm một.

Đối với anh Công, việc sáp nhập không chỉ là sự thay đổi trên giấy tờ, mà còn mở ra những cánh cửa mới cho gia đình anh và nhiều gia đình khác ở khu vực này, đặc biệt là chuyện học hành của con cái. Chị Nguyễn Hồng Nhung, xóm Gò Đa háo hức: Sau khi sáp nhập, chúng tôi cảm giác như phố xá gần mình hơn. Trước kia việc học hành, chữa bệnh, làm gì cũng thấy xa xôi. Nay Hòa Bình và Phú Thọ nhập làm một, mọi việc sẽ thuận tiện hơn. "Suốt mấy chục năm qua, cây cầu Tân trên tuyến đường 70B là ranh giới tự nhiên giữa hai tỉnh. Người dân vẫn qua lại, buôn bán, học hành, chữa bệnh, sinh sống... như chưa từng có ranh giới. Nhưng mỗi lần liên quan đến giấy tờ, hành chính cũng khá phức tạp”, chị Nhung chia sẻ. Nay Hòa Bình chính thức sáp nhập về Phú Thọ, trở thành một phần của tỉnh Phú Thọ mới, cây cầu nhỏ dường như trở thành biểu tượng của sự gắn kết.

Không chỉ cây cầu Tân mà với người dân ở khu vực giáp ranh này, từ lâu chợ Mỵ thuộc xóm Mỵ, xã Yên Mông không chỉ là điểm trung chuyển nông sản, hàng hóa giữa huyện Thanh Sơn, Thanh Thủy (Phú Thọ) với TP Hòa Bình. Dù chỉ họp theo phiên nhưng đã trở thành một trong những chợ đầu mối quan trọng bậc nhất vùng, nơi mà người dân từ Thanh Sơn, Tinh Nhuệ, Lương Nha, Yến Mao, Đào Xá... thường xuyên mang hàng hóa, nông sản tới giao thương, mua bán. Anh Nguyễn Thế Hải, một tiểu thương buôn bán nhiều năm ở chợ Mỵ cho biết: Mỗi tuần chợ chỉ họp một phiên vào Chủ nhật nhưng sức mua lớn. Giờ nhập tỉnh mong chợ được quy hoạch thành điểm trung chuyển chính thức, vì vị trí rất thuận lợi. Chúng tôi mong sự thay đổi về địa giới hành chính sẽ giúp cho việc kết nối thương mại giữa các địa phương trong tỉnh mới được khơi thông mạnh mẽ hơn, thay vì chỉ dừng ở mức độ giao thương nhỏ lẻ như lâu nay.

Những giấc mơ không còn xa

Một trong những niềm vui lớn nhất của người dân vùng giáp ranh sau sáp nhập là việc con em sẽ có nhiều cơ hội hơn để tiếp cận nền giáo dục chất lượng. Chị Nguyễn Hồng Nhung, xóm Gò Đa phấn khởi: Trước đây, muốn cho con học ở những trường chất lượng tốt như THPT chuyên Hoàng Văn Thụ hay THPT Công Nghiệp Hòa Bình là rất khó. Vì khác tỉnh, thủ tục rườm rà, ưu tiên tuyển sinh cũng không có. Giờ con cái chúng tôi có thể thi, học ở những ngôi trường chất lượng giáo dục cao mà vẫn được gần nhà.

Nhiều năm qua, con em ở các xã thuộc địa bàn huyện Thanh Sơn, Thanh Thủy (cũ) dù chỉ cách TP Hòa Bình chưa đầy 15km, nhưng muốn theo học ở những trường chất lượng cao như THPT chuyên Hoàng Văn Thụ hay THPT Công Nghiệp (TP Hòa Bình cũ) là điều bất khả thi. Trong khi muốn theo học các trường THPT có chất lượng cao thì con em phải lên Việt Trì, cách nhà hơn 80km.

Với những người dân ở khu vực giáp ranh 2 tỉnh Hòa Bình và Phú Thọ (cũ), sự thay đổi địa giới hành chính không chỉ là sáp nhập trên bản đồ, mà còn là bước hội nhập thực sự của cộng đồng dân cư sống ở 2 bên cầu Tân - nơi từng là ranh giới giờ trở thành cầu nối 2 vùng đất, 2 cộng đồng dân cư.

Mạnh Hùng