Xây dựng những cánh rừng đạt chứng chỉ FSC

Chứng chỉ FSC là điều kiện cần thiết để gỗ rừng trồng được đưa vào chế biến và xuất khẩu.

FSC là tên viết tắt của Hội đồng Quản lý rừng quốc tế (Forest Stewardship Council) - một tổ chức phi chính phủ, phi lợi nhuận, được thành lập năm 1993 nhằm thúc đẩy quản lý rừng bền vững trên toàn cầu. Chứng chỉ FSC khẳng định các sản phẩm lâm sản có nguồn gốc hợp pháp, rõ ràng, được khai thác từ những khu rừng được quản lý bền vững. Nhờ đó, FSC vừa khuyến khích hoạt động quản lý rừng thân thiện với môi trường, hiệu quả về kinh tế, vừa giúp người tiêu dùng có cơ sở lựa chọn những sản phẩm trách nhiệm và bền vững.

Nhận thức rõ tầm quan trọng của chứng chỉ FSC, thời gian qua tỉnh Thái Nguyên đã phối hợp với các cơ quan liên quan tích cực triển khai việc cấp chứng chỉ rừng bền vững. Nhờ công tác tuyên truyền, định hướng, đến nay phần lớn chủ rừng đã hiểu rõ ý nghĩa của chứng chỉ FSC trong việc nâng cao giá trị rừng trồng và phát triển bền vững.

Sau sáp nhập, tỉnh Thái Nguyên có hơn 585.000ha đất lâm nghiệp, tạo động lực lớn để phát triển kinh tế lâm nghiệp thành lĩnh vực quan trọng, góp phần giúp người dân xóa đói, giảm nghèo và làm giàu từ rừng. Hiện nay, diện tích rừng đạt chứng chỉ FSC chủ yếu tập trung ở các xã phía Nam của tỉnh với hơn 17.700ha; trong khi tại các xã khu vực phía Bắc, số hộ dân biết đến và tham gia cấp chứng chỉ gỗ rừng trồng còn hạn chế.

Thực tiễn tại nhiều địa phương cho thấy, khi người dân tiếp cận mô hình FSC, hiệu quả kinh tế đã rõ nét. Tại xã Tràng Xá, hơn mười năm qua người dân đã dần nhận thấy hiệu quả kinh tế từ trồng rừng. Từ năm 2020 đến nay, xã đã trồng mới gần 400ha rừng, tỷ lệ che phủ duy trì trên 54%, giá trị lâm nghiệp hằng năm đạt trên 20 tỷ đồng.

Ông Hoàng Văn An, Trưởng xóm Đồng Bài, xã Tràng Xá, cho biết: Cán bộ xóm đã được tập huấn 3 lần về chương trình FSC, sau đó trực tiếp tuyên truyền để bà con hiểu đây là mô hình phát triển rừng bền vững, gắn với xuất khẩu lâm sản. Người dân nhận thấy lợi ích rõ rệt là khi khai thác gỗ sẽ không bị thương lái ép giá, vì có doanh nghiệp bao tiêu thu hoạch, từ đó giá trị rừng được nâng cao. Bước đầu đã có 15 hộ đăng ký tham gia và bà con rất tin tưởng vào chương trình.

Ông Hoàng Văn An, Trưởng xóm Đồng Bài, xã Tràng Xá giới thiệu rừng keo đang xây dựng chứng chỉ FSC.

Ở xã Nghĩa Tá, ông Nông Đình Thắng, Chủ tịch UBND xã, cho biết: Kinh tế của người dân địa phương chủ yếu dựa vào rừng. Trước đây, do khai thác keo, mỡ khi chưa đủ tuổi nên hiệu quả kinh tế còn thấp, chưa tương xứng với tiềm năng. Hiện xã đang khuyến khích các hộ có điều kiện chuyển từ trồng gỗ nhỏ sang gỗ lớn.

“Một số hộ mong muốn xây dựng rừng đạt chứng chỉ FSC để có thu nhập cao hơn. Tuy nhiên, điều khiến chính quyền và người dân trăn trở là cần có doanh nghiệp đồng hành, vừa hỗ trợ hướng dẫn cấp chứng chỉ, vừa bao tiêu sản phẩm gỗ rừng trồng” - ông Thắng chia sẻ.

Hiện, xã Đồng Hỷ đã có gần 200ha rừng đạt chứng chỉ FSC. Ông Dương Minh Trí, Phó Chủ tịch UBND xã, cho biết: so với gỗ rừng trồng thông thường, diện tích được cấp chứng chỉ có giá trị kinh tế cao hơn nhiều, do đó chính quyền đang tập trung hướng dẫn, vận động người dân đăng ký tham gia.

Song song với mở rộng diện tích rừng được cấp chứng chỉ, Thái Nguyên cũng có lợi thế lớn về chế biến. Thống kê cho thấy, khu vực các xã phía Nam của tỉnh hiện có trên 600 cơ sở chế biến, kinh doanh lâm sản, trong khi khu vực phía Bắc có hơn 240 cơ sở chế biến gỗ. Phần lớn sản phẩm gỗ qua doanh nghiệp, công ty đã xuất khẩu sang các thị trường lớn như Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc, EU, Trung Quốc…

Đây là lợi thế quan trọng đảm bảo đầu ra cho gỗ rừng trồng của người dân. Tuy vậy, để sản phẩm gỗ có thể vào được các nhà máy chế biến, cần sự vào cuộc đồng bộ, quyết liệt của các ngành, các cấp và người dân trong việc mở rộng diện tích rừng trồng đạt tiêu chuẩn chất lượng.

Theo nhận định của cơ quan chuyên môn, diện tích rừng đạt chứng chỉ FSC sẽ trở thành vùng nguyên liệu bền vững, đồng thời được coi là “giấy thông hành” giúp nâng cao chất lượng sản phẩm lâm nghiệp và mở rộng cơ hội tiếp cận các thị trường khó tính. Giá trị kinh tế của rừng được cấp chứng chỉ có thể cao hơn từ 20-30% so với rừng trồng thông thường.

Tỉnh Thái Nguyên xác định quản lý rừng bền vững là hướng đi quan trọng để phát triển kinh tế lâm nghiệp, qua đó thúc đẩy đời sống kinh tế của người dân. Với tiềm năng, lợi thế về rừng, trong giai đoạn 2025-2030, việc mở rộng diện tích rừng đạt chứng chỉ FSC được coi là một trong những nhiệm vụ trọng tâm.

Ông Nguyễn Mỹ Hải, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường, khẳng định: Tiềm năng từ rừng của tỉnh là rất lớn. Thời gian tới, cần tiếp tục đẩy mạnh việc cấp chứng chỉ FSC cho gỗ rừng trồng, qua đó tạo điều kiện thuận lợi để sản phẩm dễ dàng thâm nhập các thị trường lớn. Đặc biệt, khu vực các xã phía Bắc hiện có trên 264.000ha rừng tự nhiên, là nguồn tiềm năng để khai thác tín chỉ carbon, mở ra kênh gia tăng giá trị kinh tế từ rừng cho người dân.

Chứng chỉ FSC khẳng định giá trị của sản phẩm gỗ trên thị trường quốc tế và thể hiện định hướng phát triển lâm nghiệp bền vững. Quản lý rừng hiệu quả vừa tạo nguồn thu ổn định cho người dân, vừa góp phần bảo vệ môi trường sinh thái. Đây cũng là bước đi quan trọng để Thái Nguyên xây dựng nền kinh tế nông, lâm nghiệp xanh, hài hòa và lâu dài.

Thu Nhuận