Xây dựng chế định luật sư công theo tinh thần Nghị quyết 66-NQ/TW

Toàn cảnh Tọa đàm.

Hướng tới Kỷ niệm 80 năm Ngày Truyền thống Luật sư Việt Nam (10/10/1945-10/10/2025) và hưởng ứng tinh thần Nghị quyết số 66 của Ban Chấp hành Trung ương về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới, với mục tiêu tạo diễn đàn pháp lý để các luật sư cùng thảo luận, bàn bạc, đưa ra các quan điểm đề xuất về xây dựng chế định luật sư công tại Việt Nam, vừa phù hợp với các quy định pháp luật; tạo vị thế pháp lý, cơ chế hợp tác vững chắc cho chế định luật sư công hoạt động…

Tạp chí Luật sư Việt Nam mới tổ chức Tọa đàm khoa học với Chủ đề: “Xây dựng chế định luật sư công theo tinh thần Nghị quyết số 66-NQ/TW” của Ban Chấp hành Trung ương.

Phát biểu tại Tọa đàm, Thạc sĩ Đặng Ngọc Luyến, Tổng Biên tập Tạp chí Luật sư Việt Nam cho rằng, pháp luật Việt Nam chưa có một định nghĩa cụ thể, đầy đủ đối với chế định luật sư công.

Các loại hình tổ chức, hình thức, quy cách hoạt động mới chỉ dừng lại ở mức đề xuất, tham vấn. Song trên thực tế đã có luật sư đã và đang thực hiện nhiệm vụ bảo vệ quyền lợi thông qua việc ký kết hợp đồng vụ việc với cơ quan nhà nước để giải quyết tranh chấp quốc tế, các vụ kiện đầu tư nước ngoài, hoặc thực hiện các hoạt động trợ giúp pháp lý theo đúng quy định của pháp luật hiện hành.

Vì thế, yêu cầu về xây dựng chế định luật sư công là cấp thiết cả về mặt thực tiễn và xây dựng cơ chế, chính sách pháp luật của Nhà nước. Việc tổ chức tọa đàm nhằm tạo diễn đàn pháp lý để các luật sư cùng thảo luận, bàn bạc, đưa ra các quan điểm đề xuất về xây dựng chế định luật sư công tại Việt Nam, vừa phù hợp với các quy định pháp luật; tạo vị thế pháp lý, cơ chế hợp tác vững chắc cho chế định luật sư công hoạt động.

Thạc sĩ Đặng Ngọc Luyến, Tổng Biên tập Tạp chí Luật sư Việt Nam phát biểu tại Tọa đàm.

Theo Luật sư Nguyễn Văn Hậu, Ủy viên Ban Thường vụ, Chủ nhiệm Cơ quan Truyền thông, Liên đoàn Luật sư Việt Nam, mặc dù định hướng đã rõ, nhưng nhìn vào hệ thống pháp luật hiện hành có thể thấy chế định “luật sư công” chưa được quy định trong bất kỳ văn bản quy phạm pháp luật nào. Luật Luật sư (2006, sửa đổi 2012) hiện nay chưa phân loại “luật sư tư” hay “luật sư công” mà chỉ quy định chung về luật sư và hành nghề luật sư. Tương tự, Luật Trợ giúp pháp lý (2017) điều chỉnh hoạt động trợ giúp pháp lý miễn phí cho người được thụ hưởng, song lại sử dụng khái niệm “trợ giúp viên pháp lý” (viên chức thuộc Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước) thay vì “luật sư công”.

Chính vì vậy, xây dựng cơ sở pháp lý vững chắc cho chế định luật sư công là yêu cầu cấp bách để mô hình này có thể ra đời và hoạt động hiệu quả, minh bạch, đúng pháp luật. Theo quan điểm của Luật sư Hậu, trước mắt cần nghiên cứu, đề xuất sửa đổi, bổ sung Luật Luật sư, Luật Trợ giúp pháp lý và các văn bản liên quan nhằm “luật hóa” địa vị của luật sư công.

Tại Nghị quyết số 66-NQ/TW, ngày 30/4/2025 về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới của Ban Chấp hành Trung ương nêu rõ: “Nghiên cứu hình thành chế định luật sư công và cơ chế có điều kiện cho phép viên chức được hành nghề luật sư; bảo đảm việc công nhận và cho thi hành phán quyết trọng tài phù hợp với các chuẩn mực và thông lệ quốc tế”.

Luật sư, Tiến sĩ Đỗ Ngọc Thịnh, Chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam cho biết, ý kiến của các đại biểu tại Tọa đàm.

Trước đó, Nghị quyết số 623/NQ-UBTVQH15, ngày 07/10/2022 về tiếp tục tăng cường hiệu lực, hiệu quả thực hiện chính sách, pháp luật vê tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã giao Chính phủ: “Chỉ đạo Bộ Tư pháp nghiên cứu về chế định “Luật sư công” giữ vai trò đại diện, giúp chính quyền địa phương tham gia các hoạt động tố tụng tại cơ quan tố tụng khi có yêu cầu và báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định”.

Đồng tình với các đại biểu tại Tọa đàm về yêu cầu cấp thiết của việc hình thành chế định luật sư công, Luật sư, Thạc sĩ Lê Đăng Tùng, Phó Chủ nhiệm Đoàn Luật sư TP Hà Nội, Trưởng Văn phòng Luật sư Trường Giang cho biết, Luật Luật sư 2006, sửa đổi bổ sung năm 2012 chưa cho phép công chức, viên chức tham gia hoạt động luật sư. Đây là những yêu cầu cấp thiết sớm nghiên cứu để tháo gỡ những hạn chế cho sự phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.

Thời gian qua có nhiều văn bản của Đảng và pháp luật Nhà nước nhằm chỉ đạo và thực hiện hoạt động luật sư. Nghị quyết 66/NQ- TW ngày 30/4/2025 của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới, chỉ đạo nghiên cứu hình thành chế định luật sư công và cơ chế có điều kiện cho phép viên chức được hành nghề luật sư; thu hút, tiếp nhận chuyên gia, nhà khoa học pháp lý, luật gia, luật sư giỏi vào khu vực công.

Trên thực tiễn, trong khu vực công đã có nhiều chuyên gia, nhà khoa học pháp lý thực hiện những công việc giống như luật sư thời gian qua cùng với Chính phủ, cơ quan Nhà nước tháo gỡ những vấn đề vướng mắc. Thế giới cũng có nhiều nước thực thi chế định luật sư công có hiệu quả.

“Do vậy, trong điều kiện hiện nay, kỷ nguyên vươn mình của đất nước; việc nghiên cứu hình thành chế định luật sư công trong xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam là cần thiết”, Luật sư Tùng chia sẻ quan điểm.

Đáng chú ý, tại Tọa đàm, Luật sư Tùng đưa ra kiến nghị một số nội dung khi xây dựng mô hình, cơ chế chính sách, điều kiện hoạt động của luật sư công.

Phát biểu ý kiến tại tòa đàm, Luật sư, Tiến sĩ Đỗ Ngọc Thịnh, Chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam khẳng định sự cấp thiết ban hành chế định luật sư công để thể chế hóa quy định của pháp luật.
Tọa đàm "Xây dựng chế định luật sư công theo tinh thần Nghị quyết số 66-NQ/TW" là diễn đàn pháp lý quan trọng để các luật sư cùng thảo luận, bàn bạc, đưa ra các quan điểm đề xuất về xây dựng chế định luật sư công tại Việt Nam. Ý kiến của các đại biểu tại Tọa đàm rất xác đáng, cần thiết, phản ánh chân thực nhu cầu của đời sống xã hội. Đây sẽ là nguồn tham khảo quan trọng cho cơ quan quản lý nhà nước.

Chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam đề nghị, Ban Tổ chức cần tổng hợp ý kiến trình bày tại Tọa đàm trình các cơ quan quản lý nhằm hoàn thiện quy định về chế định luật sư công tại Việt Nam.

Hoài Thu